Rondom de Nijtengo

Er is voor de vierde Goesche Nijverheids-tentoonstelling een reclameplaat gemaakt door W. Abeleven, die niet alleen zeer mooi uitgevoerd is, maar tevens getuigt van den profetischen blik van dezen kunstenaar.

Want we zien daarop een gans (het Goesche wapen !) langs een trap omhoog klimmen en daarachter drie schaduwbeelden van ganzen, die de vorige tentoonstellingen voorstellen. Dan staat er onder: Nijtengo IV stelt alles in de schaduw.

We spreken hier zoo uitvoerig over, omdat dit inderdaad het geval is. De vierde Nijtengo is uitgebreider dan al de voorgaande. Dat dit nauw samenhangt met den vooruitgang van de techniek en de materieele welvaart, blijkt zeer duidelijk uit het aandeel dat de electriciteit in deze expositie heeft genomen. Electriciteit was een tooverwoord voor velen in den lande dat altijd en overal gebruikt en herhaald werd, maar in werkelijkheid lange jaren een luchtspiegeling bleef. Maar nu zijn reeds in Goes de kabels gelegd ; de tentoonstelling zelve wordt vanuit Vlissingen onder stroom gezet, en het is geen wonder dat Philips met man en macht is aangerukt om zijn artikelen ten toon te stellen. Deze deelname is een groote attractie en daarom een der factoren tot welslagen dezer tentoonstelling. Maar ook talrijke Zeeuwsche zaken namen deel. Ieder zakenman, die een nieuw artikel in ons gewest wil invoeren, maakt gretig gebruik van een tentoonstelling, die wel een kostbare, maar tevens buitengewoon doeltreffende reclame is.

Zoodat deze groote tentoonstelling door haar aantal stands getuigt van een helderen zakenblik en van vooruitstrevenden geest.

Gaan we nu de zalen door, dan blijven wij eerst vol eerbied staan voor een kleine, niet op den voorgrond tredende stand die er niet staat voor commercieele, maar voor ideëele doeleinden. Het is de "Vredesstand" van de afdeeling "Goes" van de Jongeren-Vredes-Actie; de allesomvattende Nederlandsche corporatie van jonge oorlogs bestrijders : "Oorlog aan den oorlog" lezen we op een kunstig bewerkt schild ; en we voelen ons even tusschen de handelsdrukte als in een oase. Deze kleine stand is een kunststukje; het is de meest artistieke en kunstvolle van de geheele tentoonstelling. Een keur van kostbare boeken en geschriften over den oorlog noodt tot koopen; maar dat is toch niet direct de bedoeling, men wil meer belangstelling wekken voor de vredes-gedachte, en enthousiasme voor het vredesideaal.

Onafhankelijk daarvan werkt het Roode Kruis ook met een stand, en heeft een miniatuur-veldslag van speelgoedsoldaten georganiseerd.

Maar nu de zaken ! Zooals gezegd, staat de tentoonstelling in het teeken der electriciteits-techniek. Maar dat toch niet alleen. Die artikelen, die om den voorrang strijden, zijn stofzuigers, schrijfmachines en electromotoren. Van al deze artikelen vindt men meer dan één stand

Philips zorgde voor eelt prachtige reclame die opviel door sobere bekleeding en eenvoudige, maar sterke verlichting.

Even verder zijn rollen vloerzeil geëxposeerd, ze staan daar stijf en statig ; er tusschen prijken bouwsels van bussen boenwas : torentje, torentje, torentje bussekruid !

"Met een "Miele" in de hand, is de kamer steeds aan kant," lezen we plotseling in de stofzuigerstand van H. Merison en Zonen, en dan pas valt het op, hoe er met dergelijke rijmen en slagwoorden wordt gewerkt. Alles om den bezoeker tot koopen te inspireeren.

Over de bezoekers gesproken, het is aardig om zoo eens rond je te kijken, vooral wanneer de tentoonstelling buiten de reeds genoemde teekenen ook nog staat in het teeken der warmte. En warm was het Zaterdag ! Een amechtige dame, die niet meer voortkon, zeeg met laatste inspanning van krachten in een stoel neer, en werd daar, door middel van een stofzuiger, met koelte bespoten.

Groote oploopen ontstonden voor den stand waarin elegante ventilatoren, met kleurige linten versierd, de lucht in beweging brachten.

En ook in den tuin was het bijna niet te houden, en zelfs niet in den bierkelder. Deze laatste is een origineele vinding, die, naar we meenen, alleen in Goes in toepassing wordt gebracht. 't Is een echte kelder, waarvan de muren beschilderd zijn niet levensgroote levensmomentjes, een soort imitatie van de prenten uit de "Fliegende Blätter". Men kan er natuurlijk bier krijgen en.. zijn hoofd stooten, want het booggewelf is laag.

We waren bij den Vredesstand toen het gerucht zich verspreidde dat China en Rusland elkaar den oorlog hadden verklaard. Dat leek eerst geen reclame voor dezen stand te zijn, maar een meneerke keek erg medelijdend en kocht gauw een brochure.

Er waren ook menschen die niets kochten. Dat zijn de menschen die alleen naar een tentoonstelling gaan om naar prijzen te vragen. Ook zijn er, die graag gratis een kop bouillon drinken.

Maar er zijn ook maniakken die reclamebiljetten verzamelen, en gretig grijpen naar elk waaiend papiertje.

Ja, zoo gaat het. Maar de groote stroom komt om te zien en te koopen, en zoo moet het zijn.

onze totaal-indruk van deze tentoonstelling was, dat het de beste en meest uitgebreide is, die we ooit in Zeeland te zien kregen.

De opening geschiedde Zaterdag door den Goeschen burgemeester.

Deze, de heer Hajenius, wees op het belang van deze tentoonstelling juist in verband met de electrificatie. Daarna speelde de Philips-harmonie het Wilhelmus, waarop het Zeeuwsche volkslied - een aardige attentie - volgde.

Dadelijk na de opening was het reeds druk met bezoekers, ondanks de warmte. En dat het nog drukker zal worden, kunnen we met goed recht verwachten ; de tentoonstelling is dat dubbel en dwars waard.