Ons Zeeland 1936, Ons Zeeland Panorama, jaargang 1936, nummer 47, 19 november 1936
De Koninklijke Marine te Vlissingen
Het is betrekkelijk klein, 't onderdeel onzer koninklijke marine, dat zich te Vlissingen bevindt; maar in het kader van zijn beperkten omvang heeft het groote beteekenis. Om de vier maanden levert 't 100 manschappen af, die hun eerste opleiding tot matroos hebben genoten; 100 nieuwe vrijwilligers komen er natuurlijk telkens voor in de plaats. Begin Januari, begin Mei en begin September vinden de regelmatige wisselingen plaats.
"Vlissingen" is dus 'n opleidingsinstituut. Het Wachtschip (vroeger een soort van kruiser, de "Noord-Brabant", die thans geen "gevechtswaarde" meer heeft) vormt met zijn oefenterreinen en bijgebouwen op den wal een school, waar de vrijwilligers om zoo te zeggen in de maritieme grondverf worden gezet. Na hun opleiding hier moeten ze nog vier maanden elders - tegenwoordig meestal op Hr. Ms. "Hertog Hendrik" - in 't opleidingsgareel loopen om den status van matroos te kunnen bereiken.
Ter voorkoming misverstand zij hier nog opgemerkt, dat de geheele "studie" 'n jaar duurt, waarvan 8 maanden te Vlissingen. Dat telkens om de 4 maanden een ploeg van 100 man kan worden afgeleverd, houdt verband met het feit, dat er voortdurend twee ploegen in opleiding zijn, waarvan de een dus de andere vier maanden voor is.
De opleiding vereischt een permanent kader (officieren, korporaals etc.) van ongeveer 40 man, terwijl men dan verder uit den aard der zaak nog over 'n aantal geoefende manschap als vast personeel (matrozen en mariniers), mitsgaders koks, 'n schoenmaker en andere ambachtslieden, beschikt.
Het leven van den matroos-in-den-dop verloopt nauwkeurig volgens 'n schoolschen lesrooster. Tot op de minuut is zijn dagindeeling vastgesteld. Van "plunje-wasschen" tot "aardappel-jassen", van roeien en "enteren" tot "infanterie" en theorie vermeldt de lesrooster stipt aanvang en einde. 's Morgens om zeven uur is het réveille van 1 November-l Maart; van 1 Maart-l Nov. is het réveille om 6 uur; om half acht schaften; daartusschenin moet de matroos "kooien-sjorren (bed-opmaken zou de burgerman zeggen), wasschen en kammen". Het schaften duurt 30 minuten: precies om 8 uur is het dan baksgewijs "zindelijkheidsinspectie": de matroos wordt gekeurd; of zijn schoenen wel gepoetst zijn, of zijn kleeding er ooglijk uitziet, enz enz. "Baksgewijs" - wie dezen term niet mocht kennen, zij meegedeeld, dat een "bak" een groep van 14 à 16 manschappen is, die o.a. gezamenlijk aan één tafel (ook "bak" genoemd) schaften onder het toezicht van een korporaal, in dit geval baksmeester geheeten. De jongste van den bak heet het zeuntje.
Na de zindelijkheidsinspectie beginnen de lessen, welke vrijwel onafgebroken voortduren tot half twaalf. Van alles en nog wat staat ten deze op het gevarieerde programma: den eenen dag plunje-wasschen, roeien, "bootmansvak" om maar wat te noemen; den anderen dag "infanterie", "enteren" en Joost mag weten, wat nog meer. Onder "infanterie" verstaat men exerceeren, mitsgaders allerhande andere dingen, die een gewoon soldaat moet leeren: onder "enteren" het klimmen in den mast en het tuig, volgens de behendige regelen der maritieme kunst.
Na half twaalf hebben de manschappen een half uurtje rust; de rust voor den tweeden maaltijd. Om 11.55 klinkt het commando: "Aan de bakken" en dan gaat het opnieuw aan het schaften. Ze hebben er ditmaal langer den tijd voor dan 's morgens. Eerst om 1 uur is het weer "baksgewijs aantreden".
De lessen worden daarna voortgezet tot pl.m.3.20. om gevolgd te worden door een half uurtje aardappel-jassen. Behalve 's Maandags, nademaal er Dinsdags bruine boonen worden gegeten; en behalve 's Zaterdags: dan houdt het werk reeds om half twaalf op.
Van 4 uur tot half vijf is het weer rusten en vervolgens "theewater". Met dit marine-jargon duidt de zeeman aan, dat hij brood en koffie krijgt. Den naam ten spijt komt er aan dezen derden maaltijd dus geen thee te pas.
Om 5 uur moet er voor de derde maal baksgewijs aangetreden worden; dan volgen nog avondlessen, welke geheel theoretisch zijn.
Na zevenen is de matroos vrij. Behalve 's Woensdags, 's Zaterdags en 's Zondags mag hij echter de stad niet in. En op de genoemde dagen alleen, als hij geen wacht heeft. De avonden kan hij doorbrengen in de cantine. Of hij mag van 7.45 af, zoodra het commando "kooien af' heeft geklonken (d.w.z., dat de kooien dan te voorschijn gehaald en opgehangen moeten worden), onder de wol kruipen. Om 10 uur moet iedereen ter ruste. Dan sluit de cantine en is de dag voor den matroos onverbiddelijk ten einde.
Zeeuwsche Sport
De koploopers in 2 A blijven winnen. Middelburg, Breda en Hero met T.S.C. iets op den achtergrond geven den toon aan, doch Terneuzen en Vlissingen zijn nog slechts in afwachting van een flinke opleving of een paar wedstrijden tegen zwakke tegenstanders om zich bij de toonaangevers te voegen, zij het dan ook maar voor een paar weken misschien. Goes kan geen hoogere aspiraties meer hebben dan de middenmoot, waar ook De Zeeuwen kunnen terecht komen. R.B.C. en Zeelandia sluiten de rij en moeten beide hard vechten, dunkt ons, om uit de onderste regionen weg te komen.
Zeelandia heeft in een spannenden wedstrijd tegen T.S.C. een punt veroverd en wel met een groot aantal doelpunten (4-4). Is het van belang, zal men vragen, of men met groote of met lage cijfers gelijk speelt? Natuurlijk is dat van belang. Zoo heeft Zeelandia in de aan den hier besproken wedstrijd voorafgaande 5 wedstrijden achtmaal gescoord in totaal en nu in dezen éénen wedstrijd viermaal. Dit pleit voor de aanvallers, terwijl men de vier tegenpunten niet te zwaar mag rekenen, daar men toch wel weet, dat de T.S.C.-aanval zoo een en ander in de mars heeft. T.S.C. is altijd nog een flink stuk sterker dan Zeelandia, niemand zal het ontkennen en als men die ploeg dus, zoo al niet overwinnen, kan weerstaan, dan geeft dat moed voor de komende wedstrijden.
Terneuzen kon het in Breda tegen Hero niet tot eenig resultaat brengen en moest zich met een nederlaag tevreden stellen. 2-0 luidt de uitslag en wij zouden zeggen, dat dit nog geen al te slecht resultaat is, daar de Hero-mannen niet tegen een flinke "inmaak"-partij opzien.
Vlissingen en Goes konden zich niet tot zelfs maar middelmatig peil verheffen en wie zonder de partijen te kennen dezen wedstrijd bijwoonde, zou zich haast hebben afgevraagd, of het Zuiden er tegenwoordig ook een vierde klasse op nahoudt. Het was werkelijk bij momenten een poging om te voetballen, welke hopeloos mislukte.
Andere momenten was er eenig leven, doch het duurde meestal niet lang en vooral de Vlissingen-aanval klungelde geweldig soms. Het is wel teekenend, dat de oude spelers, die men bij Vlissingen zoo telkens weer in de veteranen-afdeeling ziet opduiken, even regelmatig in het eerste elftal terugkomen, terwijl bovendien ook nu weer een achterhoede-speler er aan te pas moet komen, om het nog tot een gelijk spel te kunnen brengen. Het is nog niet zuiver bij Vlissingen en ons dnnkt, dat de tastende hand van de elftalsamenstellers nu eens in de ijzeren vuist moest veranderen. Er kan wel eens iets beschadigd worden, maar men make zich ook met dit porceleinen elftal geen illusies. Jeugd faalt slechts tijdelijk, doch de toekomst geeft succes.
Goes ontwikkelt zich dit jaar in de goede richting, maar kon zich ook in dezen wedstrijd niet op volle kracht toonen. Het lukte niet en bovendien speelt men niet beter dan de tegenstander wil. In den aanval is Leijnse dan toch altijd nog de gevaarlijke man. Als het met samenspel niet lukt, kan deze midvoor door individueel spel nog verwarring brengen in de verdediging der tegenstanders. Hij heeft het den Vlissingers j.l. Zondag nogal eens benauwd om het hart gemaakt, maar het vervallen in te kort en peuterig spel deed schoone kansen steeds teloor gaan.
Middelburg en De Zeeuwen hebben het eveneens niet tot een hoogstaande partij gebracht. Een kalme, faire wedstrijd met in het veld twee aan elkaar gewaagde partijen, met Middelburg voor doel het meest gevaarlijk, dank zij het onvermoeid doorzetten van den midvoor. De Zeeuwen daarentegen brachten het steeds niet verder dan de achterspelers en waren dan totaal de kluts kwijt. Het aantal werkelijk gevaarlijke schoten was te tellen en dan was nog steeds keeper Moens op zijn post, die werkelijk zeer verdienstelijk speelt, zijn voorganger doet vergeten, doch met weemoed doet terugdenken aan Vijgeboom. Daartegenover weer als schrille tegenstelling de Zeeuwen-doelman, die dezen middag den éénen blunder na den anderen maakte, wat zeker vier van de zeven doelpunten kostte.
Men maakt bij den Middelburg-middenvoor dergelijke fouten niet ongestraft. Het veldspel van De Zeeuwen viel ons niet tegen, al was het nu niet zoo hoogstaand, dat er bijzondere resultaten mee bereikt zullen kunnen worden. Er is zoowel in aanval als in verdediging nog heel wat op te knappen, maar de kiem voor een flinken tweedeklasser ligt er. Volgende jaren moet men toch eens op De Zeeuwen letten, zij konden best eens tot de goede middengroep gaan behooren. Middelburg heeft een sterk geflatteerde overwinning behaald, opgebouwd op het doorzetten van den midvoor en de blunders van den Zeeuwen-keeper.
Nog steeds is Middelburg niet op het oude peil terug, al verwachten we bij een volledige opstelling wel betere resultaten wat het spel betreft. De kracht- prestatie van Oosterhout geeft moed en het valt niet te ontkennen, dat het weer wat beter vlot dan enkele weken geleden. Toch moet het spel nog veel meer open worden om tot overtuigende resultaten te komen. Er staan twee zeer goede vleugelspelers, die nog teveel verwaarloosd worden. Men stare zich niet blind op die zeven doelpunten tegen De Zeeuwen, doch lette vooral op de speelwijze, waarin nog te weinig systeem zit. Wie tot taak heeft, het Middelburg-elftal te leiden, vertelle zijn spelers eens, water in het elftal zit en wijze hun den weg om het er ook uit te halen. Het lijdt geen twijfel, dat de kracht van dit team veel grooter is dan gedemonstreerd wordt en het is nu voor de technici de kunst om er dit te halen wat er in zit en dan, ja. ...maar, dat zijn te stoute verwachtingen om ze uit te spreken.
ZEEUWSCHE OMROEP
Hallo! hallo! hier is de persdienst van den officieelen Zeeuwschen Omroep. Het verder vertellen van deze berichten, in welken vorm ook, is geoorloofd.
Men meldt ons uit Aardenburg, dat een inwoner van deze plaats de aardigheid heeft gehad, de draden van het radio-distributie-net door te knippen. Hoewel dit niet te beschouwen is als een rustverstorende misdaad heeft de politie zich dadelijk met het geval bemoeid en iemand heeft reeds gezien, dat zij een draad in haar handen had.
Onze correspondent te Zuidzande maakt melding van een a.s. gouden bruiloft in zijn gemeente. Bruid en bruidegom, zoo schrijft hij ons o.m., zijn voor hun jaren nog bijzonder sterk.
De goede man is zeker bij een poging tot een interessant interview de deur uitgeworpen!
Inzake de brug over de Zandkreek zijn dezer dagen weer heel wat officieele stukken verschenen. Geruchten, dat men reeds met de uitvoering der plannen bezig is, kunnen wij tegenspreken. De eenigen, dje op Noord-Beveland aan de brug werken, zijn momenteel de gymnasten.
Te Goes, zoo bericht men ons, heeft iemand voor de oud-leerlingen der landbouwcursussen een lezing gehouden over ons dagelijksch brood met licht- beelden.
Wij geven aan ander "meublement" de voorkeur.
Uit Zeeuwsch- Vlaanderen bereikten ons vele brieven met de mededeeling, dat het kaarten om stoofvisch op vele plaatsen geschiedt en niet in Terhole alleen. In sommige gemeenten is het zoo erg dat na een kaartwedstrijd het dorp bezaaid ligt met graat van baars en karper.
Wij adviseeren, uitsluitend te kaarten om roggen, dan kan men uiteindelijk misschien ook in Zeeuwsch- Vlaanderen op een jaarbeurs rekenen!
Te Kruiningen heeft een damesvereeniging een sjoelbakwedstrijd gehouden op haar jaarfeest en daarbij 'n schilderij en 'n kistje kunstboter verloot.
Als men overal onze amsten eens zoo steunde!
Te Vlissingen is een jongetje, dat zich in den vinger gesneden had -zoo de ouden zongen piepen de jongen - en toen de wonde met z'n tong bewerkte, bekeurd wegens het onbevoegd uitoefenen der geneeskunde!
Te Eede heeft de plaatselijke zang-vereeniging een uitvoering gegeven.
Dank zij het verschrikkelijk slechte weer, stroomde de zaal vol!
In verband met de opheffing der kweekschool te Oostburg hebben diverse autoriteiten zich naar deze plaats begeven.
Hun werden aangetoond de bijzonder gunstige resultaten, die men op deze inrichting zoowel achter glas als op den kouden grond bekomen had.
De Middelburgsche brandweer is vorige week ettelijke malen uitgerukt op het gerucht, dat er ergens 'n schoorsteen rookte.
Om de spuitgasten niet noodeloos te vermoeien, dringen de autoriteiten er op aan, dat de burgers alleen 's nachts wat op hun kachel zullen gooien.
Tot de volgende week, dames en heeren!