Ons Zeeland 1936, Ons Zeeland Panorama, jaargang 1936, nummer 8, 20 februari 1936

Vorige nummer

Volgende nummer

Overzicht

Online zoeken

Zeeland op het ijs

Er is in Zeeland een onmiskenbaar gemis aan goede ijsbanen, die reeds na enkele dagen vriezen bruikbaar zijn. Daarom is het zeldzaam, dat erin onze provincie geschaatst kan worden. Een vors periode, zooals we thans evenwel beleefden, deed vele schaatsliefhebbers de ijzers onderbinden, al was het ijs langer onbetrouwbaar dan kon worden gehoopt. Toch is het ons tenslotte gelukt, een serie foto's van schaatsend Zeeland te maken, al hebben we onze keuze moeten bepalen tot de meest schilderachtige of drukke plekjes.

Het stadhuis van Veere

Hoopjes garnalen met kijvende, schreeuwende meeuwen liggen er langs den havenkant, waar vroeger de stapels koopwaar lagen opgetast, met rijke winst uit 't Oosten aangevoerd; een enkele ingetogen Arnemuidensche visscher slentert langs de haven, waar zoojuist zijn eenzame kleine scheepje binnenkoerste, in plaats van de jolige troepen luidruchtige zeelui, die vroeger losbraken uit de trotsche driemasters, die na maandenlange reis in 't vaderland binnenvielen. De trotsche koopmanshuizen van weleer zijn vervallen, soms gedeeltelijk afgebroken, meerendeels afschuwelijk verminkt en bepleisterd en staan er met zonderling verhaspelde gevels en daken, waartusschen een enkel min of meer gaaf gespaard exemplaar nog een lust voor het oog is. En alom, waartusschen verkleurde geveltjes en brokken van verweerde muurtjes tallooze huizen verdwenen zijn, steekt nu een tanige Zeeuwsche boer zijn spade in den grond, om er wat wintersch gewas uit te oogsten. Vreemd en dood liggen de stille, spiegelende grachten tusschen in glooiende akkers herschapen stadswallen. Niets is er meer, dat werkelijk spreekt van Veere's vroegere stedegrootheid, van leven en bloei, dan het geweldige complex der grondig bedorven en vervallen kerk. En het sublieme raadhuis, dat na zijn restauratie als uit een sprookje opdoemt in de verlatenheid en stilte tusschen de verminkte resten van de vroeger zoo statige behuizingen van welvarende burgers.
De zachte, grijzige tint van de Ledesteen, waarin het is gebouwd en gerestaureerd, de rankheid van de Gothische lijnen, de speelsche werking van de dakvensters, torens en kapellen, de bescheiden nadruk, waarmee de beelden van Veere's heeren en hun gemalinnen uit hun gevelnissen treden, de elegantie van den ranken toren met het gouden schip op de Renaissance-spits - dat alles bevangt den bezoeker, die plotseling tusschen het gezichtbelemmerend geboomte uit, dit zuiver belijnde bouwwerk als uit den grijzen schemer van droom en verleden ziet oprijzen.
Het was Hendrik IV van Borssele, heer van Veere, aan wien de stad den bouw van muren, torens en poorten en ook van haar stadhuis te danken heeft. In 1470 waren reeds plannen tot den stadhuisbouw opgevat en was reeds met de toebereidselen begonnen, maar oorlogen en verdedigingswerken waren oorzaak, dat eerst in Juni 1474 door stichter's kleinzoon, jonkheer Louis van Borssele, de eerste steen kon worden gelegd. De eigenlijke bouw duurde tot in 1477.
Eerst in 1517 werd echter begonnen met het plaatsen der beelden van den bouwheer Henrick en van zijn vrouw Janna van Halewijn, van zijn opvolgers, Wolfert van Borssele en Charlotte van Bourbon, Phi1ips van Bourgondië en Anna van Borssele en Adolf van Bourgondië. Deze oorspronkelijke beelden van den Mechelschen beeldhouwer Michiel IJssewijn of IJwijns, bij de restauratie vervangen door nieuwe scheppingen van O. Wenckebach, worden thans nog in den stadhuiskelder bewaard.
De tegelijk met het stadhuis opgetrokken Gothische toren heeft in de jaren na 1591 zijn tegenwoordige Renaissance-spits gekregen, waarbij tevens een klokkenspel werd aangebracht en het uurwerk werd vernieuwd. Ook het gebouw zelf onderging in den loop der eeuwen herhaaldelijk veranderingen; zoo werd in 1588 een opgang aangebracht, die in 1619 en in 1749 in den stijl van den tijd gewijzigd werd, en eveneens aan gootlijsten, ramen en andere détails werd in den loop der tijden bij noodige herstellingen zooveel gewijzigd, dat de zuiverheid van het ontwerp daaronder danig te lijden heeft gehad: euvels, die bij de jongste volledige restauratie echter weer grondig verholpen zijn.
Nog meer is er aan het inwendige van het gebouw, al naar de eischen der praktijk, gewijzigd moeten worden, maar gelukkig is menig détail nog bewaard gebleven in een staat, die ons een indruk kan geven van het oorspronkelijk aspect.
Onze foto's mogen bewijzen, hoe groote dank moet worden geweten aan hen, die door de volledige restauratie in de afgeloopen jaren het langzamerhand vervallende stadhuis van Veere hebben bewaard voor een nageslacht, dat uit de pracht van dit bouwwerk zal kunnen aflezen den roem en het gewicht van de bijna verdwenen oude haven- en handelsstad.

Zeeuwsche Sport

Er is hard gewerkt in het afgeloopen jaar, zeide de voorzitter van de gymnastiekvereeniging "Achilles" in zijn openingswoord voor de uitvoering van j.l. Zaterdag. Wat bereikt is in dat jaar van werken zou dien avond aan de vele belangstellenden getoond worden. Een vijfhonderd menschen hebben kunnen zien, dat het werken beloond is geworden. In een twintigtal nummers vol afwisseling is weer eens tot uiting gekomen, wat de leiding van "Achilles" weet te bereiken met de dikwijls jonge krachten, welke ter beschikking zijn. De leiding, wie is dat? Och, ieder, die geen geheel vreemde in de sportwereld is weet, dat leiding bij "Achilles" gelijk is aan Jan Bal. We hebben het al vaak gezegd en zullen niet in herhaling vervallen, want het blijft onbegrijpelijk en bewonderenswaardig, waar deze sympathieke figuur den tijd en het geduld vandaan haalt, om te bereiken, wat bereikt is en dezen avond onbeschroomd voor het voetlicht werd gebracht. Veelal wordt één kracht in een vereeniging vergeten, althans door buitenstaanders, en dat is degene, die alleen thuisblijft als de directeur-leider zijn avonden in de zaal doorbrengt. Vaak heeft men gevraagd aan mevrouw Bal, hoe zij er tegenover stond en men kreeg steeds weer een, afdoend antwoord. Ook nu was het weer zoo, want in de costuums, welke bij verschillende nummers ten tooneele werden gevoerd, zag men direct de werkzame hand van mevrouw Bal en zoo hèbben deze beide menschen de hulde, welke de voorzitter van Achilles, de heer de Vlies, hun bracht, dubbel en dwars verdiend. Een dergelijke samenwerking is voor een vereeniging als Achilles van onschatbare waarde. En wat gaven de verschillende nummers nu te zien?
Te veel om op te noemen en te goed uitgevoerd om aanmerkingen te maken op de kleine ongelukjes, welke nu eenmaal bij de toesteloefeningen hooren schijnbaar. Luchtig en toch goed uitgevoerd, met volledige overgave waren de verschillende dansjes. De lenigheidsoefeningen beheerscht en gelijkmatig, alles gedragen door den wil om te toonen, wat oefening vermag. Bewegingsstudie en uitbeeldingsgymnastiek, te weinig begrepen en slechts op prijs gesteld door degenen, die er iets meer in zien dan een oppervlakkig bewegen. Telkens weer, als we een uitvoering van Achilles meemaken, denken we terug aan de uitvoeringen verschillende jaren geleden. Hoeveel is er veranderd in die programma's, hoeveel aantrekkelijker zijn geworden en welk een vooruitgang is er telkens weer te constateeren. Eigenlijk zijn we elk jaar weer nieuwsgierig, hoe het zal gelukken om een ander programma te geven en de rijke afwisseling te brengen, welke de toeschouwers een viertal uren kan bezighouden, zonder te vervelen. Bij Achilles slaagt men daarin volkomen, ook voor een deel door tusschen de gymnastiek-nummers kleine attractie-nummertjes te verwerken. In die nummertjes, althans in dat wat werd aangekondigd met een vijftal vraagteekens, toonen de dames van Achilles, dat ze ook bedreven zijn op ander terrein dan dat van de gymnastiek. Toch vonden we het ondeugend, toen in onze buurt de opmerking gemaakt werd, dat de dames-uitvoerenden ervaring moesten hebben van bankjes in het bosch bij maneschijn, om het zoo natuurgetrouw te kunnen weergeven. Intusschen is het weer een geslaagde, opgewekte feestavond geworden in den echte "Achilles" sfeer, zooals we die al jaren kennen
De voetbal heeft Zondag niet veel capriolen gemaakt, daar de meeste velden in onbespeelbaren toestand waren. Goes moest tegen onze verwachting in een nog al zware nederlaag in Roosendaal slikken. Vlissingen ging bij Zeelandia op bezoek en speelde vriendschappelijk, nadat scheidsrechter Groffen het terrein had afgekeurd. We betwijfelen of er iemand op en rond het veld aanwezig is geweest, die het met den heer Groffen eens was.
In de derde klasse was het evnemin erg druk. De Zeeuwen brachten Zeelandia 2 een geduchte nederlaag toe, terwijl Zeeuwsche Boys en Goesche Boys den buit verdeelden.

ZEEUWSCHE OMROEP

Hallo! hallo! hier is de persdienst van den officieelen Zeeuwschen Omroep. Het verder vertellen van deze berichten, in welken vorm ook, is geoorloofd.

Men meldt ons uit Aardenburg, dat politie en kommiezen daar een geheime branderij ontdekt hebben.
Kleine plaatsen zijn niet geschikt voor het bewaren van geheimen!

Met groote voldoening seinde men ons uit Terneuzen, dat dezer dagen zal worden overgegaan tot het vergrooten der bad-inrichting.
Zeer vermoedelijk is dit reeds een gunstig resultaat van de pas opgerichte Provinciale Schoonheidscommissie!

Uit Hoek bereikten ons geruchten over 'n soort paleis-revolutie in den boezem van de plaatselijke konijnen- en pluimvee-vereeniging.
Wij hopen van harte, dat men de ruzie zal weten te localiseeren en dat zij vooral niet overslaat naar de nabije visschersplaats Philippine; we konden dan immers wel weer eens nieuwe Hoeksche en Kabeljauwsche twisten krijgen.

De politie te Middelburg, zoo schrijft onze correspondent, kreeg kennis van het openbreken van een muntgasmeter en van een appelkist.
Dat is een misdadiger met ervaring geweest. Ettelijke jaren geleden was het ook gebruikelijk, om via gaslucht aan appeltjes voor den dorst te komen!

Op de openbare straat te werd gevonden een spoorwegkaartje Krabbendijke-Kruiningen en een stofkam. Wanneer men afziet van de reis naar genoemde gemeenten, kan men inderdaad zijn stofkam ook wel missen!

Een inwoner uit Retranchement berichtte ons, dat men in zijn gemeente een werkverschaffings-object gevonden heeft, bestaande uit een fietspad, dat naar de duinen loopt.
'n Wel zeldzaam "gevonden voorwerp". Als de hoofden der padvinderij hier van hooren, is er mogelijk nog wel kans, dat de Wereld-jamboree in Retranchement zal worden gehouden!

Na 'n gehouden collecte heeft de Heikantsche muziekvereeniging twaalf instrumenten kunnen koopen. Met de repetities zal nu spoedig een aanvang worden gemaakt.
Dat komt er van! Wie wind zaait, zal storm oogsten!

Nabij Vrouwepolder heeft de politie een man in een sloot gevonden, die daar niet tot zijn voordeel eenigen tijd vertoefd had.
Dat zal wel weer de oude historie geweest zijn: eerst aan Lager bier en dan aan lager wal!

Toen de minister van Landbouw j.l. Donderdag op de Centrale Hengsten- keuring te Goes vertoefde, vroeg 'n schoolkind aan een der autoriteiten, of Z.Exc. nu ook op 'n paard zou klimmen.
't Is niet gebeurd. De jeugd wordt nooit begrepen!

Een kreeftenhandelaar te Iereeke heeft zich bij de politie beklaagd over het feit, dat men 'n gedeelte van zijn handelswaar, dat hij ter verwatering had opgehangen in het Haventje, gestolen heeft.
"Galgenaas" van dergelijke kwaliteit gaat men niet met afschuw voorbij.

Hier is nu niets meer aanwezig dan de omroeper, waarom wij sluiten tot de volgende week, dames en heeren!