Ons Zeeland 1936, Ons Zeeland Panorama, jaargang 1936, nummer 7, 13 februari 1936

Vorige nummer Volgende nummer OverzichtOnline zoeken
De Goesche Keuringsdienst

Het schijnt, dat pas in de kazerne en onder 's konings wapenrok deze karaktertrek tot wasdom en rijpheid komt - maar het is nu eenmaal een van die beminnelijke kleine eigenaardigheden van den Hollander, en evengoed van den Zeeuw, dat hij met toewijding en volharding wenscht te kankeren tegen al wat hem van hoogerhand aan order en maatregelen wordt opgelegd. Zoo is het natuurlijk ook gesteld ten zichte van de Warenwet en haar uitvoerende organen: de Keuringsdiensten van Waren. Maar als u daaruit nu afleiden zoudt, dat er dus wel een Juichkreet moet zijn opgegaan, toen de Regeering zelf het vorig jaar omwille der bezuiniging met het voorstel kwam om tot opheffing van die Keuringsdiensten over te gaan -die heeft het grondig mis en toont niet het minste inzicht te hebben in die kleine eigenaardigheden van ons volkskarakter. -Wie er het hardst op tegen waren, dat de contrôle en reglementeering werden afgeschaft? Dat waren de slachtoffers: de winkeliers, de fabrikanten, de levensmiddelenproducenten zelf!
Een bewijs, dat het werk der Keuringsdiensten dus bij alle gemor om veroorzaakten last bewezen had, voor alle partijen doeltreffend te werken. Ondertusschen is het vraagstuk op een nieuwe basis geregeld. Vroeger droeg het Rijk 50% der kosten van de Keuringsdiensten, terwijl de andere helft in verhouding tot het aantal inwoners wordt omgeslagen over de gemeenten, die in het ressort van zoo'n Keuringsdienst liggen. En thans zal met ingang van 1 Maart het Rijk trachten, zijn kosten te dekken, door van de gecontroleerde bedrijven een kleine retributie per jaar te heffen, oploopende van minstens f 1,- tot hoogstens f 40,- per jaar, d.i. gemiddeld f 3.- per bedrijf. En het verrassendste is, dat deze regeling gedeeltelijk op verzoek van die helanghebbenden wordt ingevoerd.
Voor het Rijk brengt deze regeling zelfs grooter voordeel, dan opheffing gegeven zou hebben. In het laatste geval zouden immers de knoeierijen weer welig zijn gaan tieren, b.v. door verwerking van saccharine in plaats van suiker. Minder gebruik van suiker beteekent voor het Rijk een daling van ontvangsten uit den suikeraccijns. Die bedraagt op het oogenblik ca. f 50.000.000,- per jaar. Een verminderd suikergebruik van slechts 2% zou het Rijk dus reeds op een millioen gulden aan accijnzen zijn komen te staan, terwijl het slechts f 660.000,- bijdraagt aan de Keuringsdiensten, welk bedrag nu bovendien nog door de gecontroleerde bedrijven zal worden opgebracht. En nu spreken we nog niet eens over de wachtgelden en andere onkosten, die bij opheffing voorloopig nog zouden blijven drukken op 's Rijks budget.
Wel is er een nieuwe organisatie tot stand gekomen, doordat enkele Keuringsdiensten in den lande zijn opgeheven en hun districten verdeeld onder de overblijvende. En zoo krijgt de Goesche Keuringsdienst, die tot nog toe alleen toezicht hield over de provincie Zeeland met haar 251.912 inwoners, er een gedeelte van West-Noord-Brabant met 115.096 inwoners bij. Een belangrijke uitbreiding dus van bijna 50% werkingssfeer.
Wat is nu de functie van zoo'n Keuringsdienst! - Zij is het uitvoerend orgaan van de Warenwet, welke beoogt de bevordering van de volksgezondheid en van de eerlijkheid in den handel door het tegengaan van knoeierijen en onhygiënische toestanden en werkwijzen. In verband met deze wet zijn talrijke Koninklijke Besluiten opgesteld, die dit doel bevorderen. Bijvoorbeeld het Melkbesluit, dat hygiënische bepalingen geeft voor zindelijke winning en behandeling der melk, eischen stelt, waaraan volle melk en melkproducten moeten voldoen. Zoo zijn er ook besluiten uitgevaardigd met betrekking tot brood, jam en limonade, consumptieijs, specerijen, bier, vet, eieren, margarine, meel, suiker, stroop, vleeschwaren, papier, behangsel, waschmiddelen en, voor Zeeland van belang: garnalen.
Op deze wijze wordt dus het publiek beschermd tegen ieder geknoei of tegen gezondheidsgevaren bij het gebruik van vele der voornaamste levensbehoeften.
Een hoofdkeurmeester en drie à vier keurmeesters, die den buitendienst vormen, trekken er geregeld op uit, om op straat of in winkels en bedrijven uitwendige keuringen te verrichten en monsters te nemen, die naar het laboratorium voor onderzoek worden overgebracht. In bakkerijen b.v. kunnen gemakkelijk kwaliteit en gewicht van het brood worden gecontroleerd. En vooral de hygiënische eischen bij winning en behandeling der melk op de boerderij, bij den verkoop in den winkel of op de straat zijn voorwerp van dagelijksche zorg.
De binnendienst beschikt voor het onderzoek op het laboratorium te Goes naast den directeur over twee scheikundigen en twee analysten. In het jaar 1934 werden in onze provincie zoo 9.112 inspecties van bereid-, bewaar- en verkoopplaatsen verricht; 322.970 partijen waren werden daarbij ter plaatse gekeurd, terwijl in het laboratorium 11.798 monsters werden onderzocht. 384 partijen moesten buiten consumptie worden gebracht, 714 waarschuwingen werden verstrekt en 51 processen-verbaal opgemaakt.
Cijfers, die een verrassend beeld geven van den enormen arbeid, die, nauwelijks opgemerkt, voor onze gezondheid wordt verricht.
Bijzondere zorg vergt in Zeeland het bedrijf der garnalenpellerij. Het pellen van garnalen in huis-industrie neemt nog steeds toe. Behalve in Brouwershaven en Arnemuiden worden thans ook in Veere en Breskens garnalen gepeld. Bij het indienen van een aanvrage voor een pelvergunning wordt eerst de woning geïnspecteerd, waarbij tevens verschillende hygiënische voorschriften worden gegeven. Laat de zindelijkheidstoestand te wenschen over, dan wordt geadviseerd de pelvergunning niet uit te reiken. Dit geval deed zich te Arnemuiden voor, waar de pelvergnnning van vier pellers om bovengenoemde redenen voor een maand werd ingetrokken. Op ongeregelde tijden wordt de controle gehouden.
In Arnemuiden kwam driemaal een geval van typhus voor in gezinnen van garnalenpellers. De patiënten werden direct op kosten van het Gemeentebestuur in het ziekenhuis te Middelburg opgenomen. Door den Keuringsdienst werd geadviseerd de pelvergunningen zoowel van de betreffende gezinnen als van de familieleden en van de naaste buren onmiddellijk in te trekken. In totaal zijn op grond van typhusgevaar 14 vergunningen ingetrokken. Steeds is door het Gemeentebestuur van Arnemuiden hierin de grootste medewerking betoond. Zoolang Arnemuiden echter nog niet aan de waterleiding is aangesloten, blijft de toestand hier zeer gevaarlijk.
En wilt u nog een anecdote uit het werk van den Goeschen Keuringsdienst!
In het begin van 1934 deed zich een geval van vergiftiging voor, na gebruik van pannekoeken, die met zelfrijzend bakmeel waren bereid. In een gezin waren pannekoeken gebakken, die echter wegens afwijkenden reuk en smaak niet door de
vrouw en de dochter des huizes, doch wel door den huisvader, die blijkbaar minder kieskeurig was dan de rest van de familie, werden gegeten. Niet lang nadat de pannekoeken verorberd waren, deden zich echter heftige maag- en darmstoornissen voor, de medicus constateerde voedselvergiftiging, waarbij de pannekoeken de voor de hand liggende schuldigen waren.
De politie werd gewaarschuwd, die op haar beurt den Keuringsdienst opbelde, waarvan het advies uitging, pannekoeken, deeg en het zelfrijzend bakmeel in beslag te nemen en den verkoop van het zelfrijzend bakmeel in den winkel te verbieden, totdat het onderzoek de oorzaak zou hebben vastgesteld.
De pannekoeken en het beslag rooken zeer onaangenaam, "loogachtig", hetgeen een alcalische reactie deed vermoeden. Inderdaad kleurde phenolphtaleïne zoowel het beslag als de pannekoeken intens rood en bleken zoowel pannekoeken als deeg 3% soda te bevatten. Het zelfrijzend bakmeel vertoonde deze afwijkingen niet.
Bij het toxioologisch onderzoek werden noch in de pannekoeken, noeh in het zelfrijzend bakmeel vergiften gevonden. Door de toegevoegde soda waren klaarblijkelijk de eiwitstoffen in het meel ontleed en deze ontledingsproducten moeten de bovengenoemde onaangename verschijnselen hebben te weeg gebracht. De meest voor de hand liggende verklaring van de aanwezigheid van deze soda was wel, dat de huisvrouw in plaats van zout bij vergissing soda bij het beslag had gedaan. Het voorloopig onder beslag gelegde bakmeel werd vrijgegeven.
Maar niet altijd geeft het laboratorium-onderzoek zulke humoristische en nog betrekkelijk onschuldige uitkomsten. Daarom kunnen we dankbaar zijn, dat er een middel gevonden is om dit prachtige instituut voor onze provincie te behouden en dat de even kundige als ijverige staf met dr. P. Post aan het hoofd kan blijven voortgaan, onze gezondheid en onze beurzen te beschermen tegen knoeiers en vuil- poetsen,
F. d'A.

Zeeuwsche sport

Er zijn dezen winter al veel slechte wedstrijden gespeeld, maar een zoo grooten knoeiboel als het was in den wedstrijd Middelburg-Dosko hebben we in lang niet gezien. Als Middelburg zoo doorgaat, is dit elftal geen kampioenschap waard en zou het heter zijn, dat ter voorkoming van de schande, welke promotie-wedstrijden onafwendbaar brengen moeten een andere gegadigde de bovenste plaats haalde. Hoe gaarne we Middelburg als Zeeuwsche vereeniging ook kampioen zouden zien worden met een elftal zooals het tegenwoordige achten wij het beter, dat ditmaal het kampioenschap naar elders verhuist, tenzij het team zich herstelt en dan speciaal de voorhoede, welke totaal onmachtig is om iets te bereiken.
Zeelandia heeft het stukken beter gedaan. Zeker er is verloren, maar hoe en tegen wie! Is het voor een elftal, dat onder aan de ranglijst bengelt, niet een schitterende prestatie om van Hero met slechts 2-1 te verliezen op den Bredaschen grond' We zien het de Middelburg-ploeg nog niet zoo gauw nadoen. Telt het niet mee, dat Hero een tegenpunt uit een penalty moest maken en het andere vlak voor het einde gescoord werd! Zegt het niets, dat Zeelandia de leiding nam! Wij vinden dit nog lang geen kwaad werk van de Zeelandianen. De tanden nog eens op elkaar en misschien komt in de Nadorst de redding.
Goes voegde aan het lijstje weer een overwinning toe en nu op Vlissingen, dat met 1-0 verloor. Het staat er met Goes niet slecht voor en het verheugt ons, dat deze Zeeuwsche nieuweling na een weifelend of liever mislukt begin, er thans zoo goed in is. De kiemen van dit spel waren reeds in het begin te bespeuren en we mogen dan reeds bij het doen van voorspellingen bij dit onberekenbare spel veel vergissingen gemaakt hebben, ditmaal hebben we het van het begin af bij het rechte eind gehad, toen we Goes een betere toekomst voorspelden. Intusschen een zware taak voor Goes om deze te consolideeren.
Vlissingen, vol optimisme naar Goes getogen, heeft met een onmachtige voorhoede weer moeten ervaren, dat zelfs een zeer sterke verdediging niet altijd in de gelegenheid is om een gelijk spel te bewerken door een nul te behouden tegenover de nul, welke de voorhoede niet kan wegwerken. Het is wel jammer, dat drie Zeeuwsche clubs worstelen om van de onderste plaats af te komen en dat zij dit moeten doen ten koste van elkander. Ook Vlissingen dient de zaak anders te gaan aanpakken en zoowel de Zeelandia- als de Vlissingen- elf kunnen een voorbeeld nemen aan den baby, welke reeds een fikschen marsch naar hoogere regionen heeft gemaakt.
Terneuzen, de mysterieuze ploeg, haalde nu zoowaar het stoute stukje uit, om in Breda van de Baronie, één van de houders der bovenste plaatsen, te winnen. En dat op overtuigende wijze, zoowel wat spel als score betreft. 0-3 is een mooie uitslag en het spel van Terneuzen sloot als een bus. Bovendien bewees Terneuzen met deze overwinning een goeden dienst aan Middelburg.
T.S.C. gaf R.B.C. geen kans, al was de overwinning 5-4 ook maar op het nippertje behaald na een spannenden, sterk afwisselenden kamp.
En nu nog even de derde klassers. Sluiskil moest het onderspit delven tegen Axel, wat niet behoeft te verwonderen. Wel staan we te kijken van den uitslag Hulst-Hoofdplaat, welke door de bezoekers met 0-1 gewonnen werd. Het is genoegzaam bekend, dat Hoofdplaat geen slecht figuur maakt in de derde klasse K.N.V.B. en toen we vorige week even het programma bekeken, hebben we de mogelijkheid van een overwinning op Hulst gerealiseerd, en toch kijken we er nu even van op. Hoofdplaat kennen we nog uit den Z.V.B. en deze ploeg had, wat ruwheid enzoovoort aangaat, geen al te beste reputatie. De leiding in de vereeniging heeft dat zaakje eens aangepakt en we moeten hulde brengen aan de leiders voor het kranige werk, dat zij hebben verricht. Hoofdplaat is een keurige ploeg geworden, welke de concurrenten zeker in de gaten moeten houden. De jongens van Hoofdplaat weten nu, dat forsch spel niet steeds succes brengt en hebben onder leiding van hun voorzitter dit jaar bewezen hoe het moet. Zeelandia 2 en Goesche Boys deelden de punten, blijkbaar met de gedachte, dat ze beide wel een puntje konden gebruiken. De Zeeuwen hadden geen moeite met Eiland Boys en sloegen de club van het Eiland met 4-1. R.C.S. kon de Middelburg-reserves er niet onder krijgen en stelde zich tenslotte met 2-2 tevreden. Zierikzee kon tegen Zeeuwsche Boys wel op en won met 5-1. Zoodoende "strandde" Zeeuwsche Boys in Zierikzee, na eerst onderweg met hun boot reeds te zijn "omhooggevaren" op één van de banken. Geen fortuinlijke dag voor Kok en de zijnen.