- DE BEVOLKINGSVERMINDERING IN ZEELAND -

De heer C. A. van Woelderen, burgemeester van Vlissingen, schrijft ons:

Ad. 1. De Zeeuwsche bevolking leeft voor het grootste gedeelte van landbouw en veeteelt. Daartoe is onder den bestaanden toestand een vrijwel gelijkblijvend aantal arbeidskrachten noodig. Een overschot der bevolking, waartoe dikwijls de besten en de meest ondernemenden behooren, verlaat daardoor jaarlijks onze provincie - hoevele Zeeuwen vestigden zich niet blijvend buiten Zeeland!

In de weinige steden, die onze provincie bezit, houdt de vermindering der bevolking in het algemeen verband met de mate van welvaart van ons gewest, er bestaat een sterke wisselwerking met het platteland.

Vlissingen neemt in dit opzicht een afzonderlijke plaats in, hier is de tijdelijke vermindering der bevolking door bijzondere oorzaken te verklaren. Vlissingen heeft na den wereldoorlog moeilijke jaren doorstaan; factoren, welke in die jaren bijgedragen hebben tot vermindering der bevolking waren o.a.: gedeeltelijk vertrek van de Belgische loodsen, vertrek van het infanteriegarnizoen, sluiting der spoorwegwerkplaatsen en malaise bij de Stoomvaart Maatschappij "Zeeland". Tegenover de vermindering der Belgen te Vlissingen van 1975 tot 806 staat echter toch reeds in deze slechte jaren feitelijk een groei der eigenlijke Nederlandsche bevolking, o.a. door uitbreiding der marine en het zich vestigen van vele forensen, die liever in Vlissingen zelf gaan wonen. Een sterkere vermeerdering der bevolking is in de komende jaren te verwachten door de uitbreiding der Kon. Mij "De Schelde" en de voordeelen van de havenverbetering.

Er mag hier echter nog wel eens uitdrukkelijk op worden gewezen, dat in het algemeen de vermindering der bevolking sterk wordt bevorderd door de steeds toenemende beperking van de geboorte in de gezinnen. Een merkwaardig voorbeeld kan ik daarvan uit het afgeloopen jaar noemen, de bevolking van Vlissingen verminderde nl. met 153 personen, terwijl daarentegen het aantal gezinnen er met 40 vermeerderde!

Ad. 2 en 3. Eene betere toekomst van Zeeland en grootere welvaart zullen vooral kunnen worden bevorderd door meer intensieven tuinbouw en veeteelt, die dichtere bevolking tengevolge hebben. Denemarken moge daarbij Zeeland ten voorbeeld strekken. Laat men bedenken, dat de Zeeuwsche bodem nog beter en de ligging vooral ook ten opzichte van Engeland nog gunstiger is dan van Denemarken. Wanneer de Zeeuwsche boer meer naar prima kwaliteit zijner tuinbouwproducten streeft en zich wil aanpassen aan den Engelschen smaak, zal de Londensche markt onbeperkt alles kunnen afnemen wat geproduceerd wordt. Wanneer men naar de adviezen van de rijksconsulenten en andere deskundigen wil luisteren, kan hierdoor Zeeland spoedig een betere toekomst tegemoet gaan.

Het is merkwaardig na te gaan, welk een harmonisch geheel onze provincie kan vormen, hoezeer wij elkaar allen noodig hebben en wederkeerig baat kunnen vinden bij elkanders vooruitgang en bloei. Voor de vroeger traditioneele tegenstellingen en concurrentiegeest bestaat niet meer de minste aanleiding, om ons als Zeeuwen te handhaven hebben wij elkaar allen hard noodig en hoe meer men het vraagstuk der ontwikkelingsmogelijkheden onzer Provincie bestudeert, hoe sterker de overtuiging moet worden, dat de rollen die de verschillende Zeeuwsche steden daarbij te vervullen hebben, duidelijk vaststaan.

De welvaart der Zeeuwsche steden houdt rechtstreeks verband met den bloei van het platteland, waarvan zij elk het centrum vormen, allen van gebieden, gescheiden door duidelijke natuurlijke grenzen.

Vlissingen alleen neemt daarbij een geheel bijzondere plaats in, het heeft zijn eigen taak te vervullen, zonder daarbij eenige andere stad afbreuk te doen, integendeel het slagen van de Vlissingsche plannen is een zeer overwegend algemeen Zeeuwsch belang. Door de Vlissingsche kusthaven voor het internationale snelverkeer, gelegen aan zeer diep internationaal vaarwater tevens exporthaven, moeten de Zeeuwsche produkten snel en goed worden verscheept, waartoe goede verkeerswegen en verkeersmiddelen op Vlissingen geconcentreerd moeten worden. Bovendien zullen diepwaterindustrieën, zooals o.a. de scheepswerf de Koninklijke Maatschappij "De Schelde" den groei van Vlissingen bevorderen.

Ons gewest maakt door de veranderde Europeesche verhoudingen na den wereldoorlog moeilijke jaren door, daarvan is m.i. de bevolkingsvermindering het gevolg en zij kan daarom van voorbijgaanden aard zijn.

Tegenover de tegenwoordige vermindering staat over vroegere lange tijdperken een regelmatige voldoende groei der bevolking. Ons door ligging en vruchtbaarheid zoo rijk gezegend gewest telt nog niet 250.000 inwoners. Wie - die niet gelooft, dat de oude wakkere geest der voorvaderen geheel is ingeslapen - kan dan twijfelen aan hernieuwden groei?

Maar daartoe moet het noodlottige particularisme worden bestreden, moeten de moderne methoden worden toegepast om de produktiviteit van onzen prima bodem te verhoogen, moeten wij ons aanpassen aan de vraag van de wereldmarkt, moeten wij onze verkeersmiddelen verbeteren, maar moeten wij bovenal eendrachtelijk als Zeeuwen de handen ineen slaan, opdat wij sterker staan tegenover onze concurrenten en benijders buiten onze provincie en opdat een onzer aloude zinspreuken worde bewaarheid: Concordia res parvae crescunt - eendracht maakt macht.

SCHOUWSCHE SCHETSEN

door

KEES KOLLENAAR.

I.

Den Trap.

As Jaonus, den boer van 't Duunbosch an 't praeten gaet, dan bè je nog nie zo gauw van z'n af ! Ma dan mo' je perbeere, om 'n s'aevens te pakken te kriegen, as 'n op den trap 'n bitje stae uut te blaezen van aol 't wêrrek dat 'n dièn dag 'edae of nie 'edae eit.

Den trap, dat is zo 'n groôte betonne trap mit 'n leuning, die deû de Polder over d'n dune 'eleid is, om de mênschen d'r 'n bitje makkelukker over eene 't ellepen.

-Tien jaer 'eleje, zei Jaonus, toe moste ze nog deû 't laoie zand nae bove klautere, in d'r waere d'r wè bie, die naer ommeleêge zakkede. 't Was soms mooi om te ziên ! Zo 'n dikke magoggel uut de stad of zo 'n mooi an'ekleêd meneertje! Ma' wulder 'ier in 't durrep ao d'r meê' verstand van ; as m'n op 't strao moste weze dan gienge m'n d'r mit een loapje tegen op! Toe m'n nog jong waere, was 't ier soms 'n 'eêl spul : as de meissen bove waere è m'n ze wel es an d'r beênen nae benee 'etrokke. Mit d'r broekje over 't zand, ouweneer! In soms wel es 'n bitje deû' de duundorens 'eene ! J' ao ze mot' 'oore ! Schreeuw je nie, dan ei je nie ! In as ze nie 'etrokke wouë oore, dan vloge ze perdoes nae benee, ma dan strukelde' z' over d'r keusen. Dan ao wulder lol, da' ka' je gloave!

Ma toe' ao ze Westerdune nog nie' uut'evonde ! Toe' kwaeme d'r nog gin stoepeschieters om te zwemmen, in toe waere d'r nog gin pesjons in 't durrep, in toe stonge d'r nog gin 'uusjes in den dune ! Mo' je noe komme! Aolles is 'oe langer 'oe anders 'oore ! In den tied van den oest, lieken 't ier wè kêrremisse.... - Zeker, Jaonus, dat is zo! Ma julder zouë den trap toch nie' meê' wille' misse !

- Netuurluk nie', zei Jaonus ! A' 'k er goed over dienke, is 'n nog zo kwaed nie' ! 'k Za' joe es zêgge waerom! An weêskante, zie je, wae' nee de dunen bin, dae' waere vroeger gin dunen. Da' 's land 'eweest, in dat land 'oorde bie de boerderie van de grootvaoder van m'n noam Merien, daer ik de boel van 'orreve è. Mo j' es kieke van dit eêne paeltje nae' dit aore paeltje ! Dunen, é ? Ma dunen van mien, zie je ! Dae' kan 't Domein afbluve in dae' kan de Polder afbluve ! In zo 'n enkele keer beurt 'et wel es, dat d'n eên of den aoren 'n stikje grond wil koape om 'n 'uusje op te boûwen. In dan komme ze bie mien, verstae je, in dan verkoap ik dat, tegen idem zovee per meter ! In a' 'k dan 'ier 'n paer stikjes verkocht è, die vo' mien gin cent waerd binne! dan koop 'k 'n endje vêrder 'n stikje goeie grond.... Ja, j' ei gliek, da kom van den trap ! .... Marre .... marre

't vaol toch eigeluk nie' mee, die grond te verkoape . . . . 't Is toch van je femielje, mo je dienke, in om 't zo es te zeggen, je kent er êlk' 'ellemplume in elleke polle gos !

- Toe nee, buurman, je mot es om de centen dienke! Jie bin toch oak van den modernen tied!

Van beton mot j' 't toch mar è !

Om den belange nie ! Vo mien part was da' betonne dienk d'r nooit 'ekomme ! Dan was m'n grond wè minder waerd 'eweest, marre.... ! oe za' 'k je dat neo es uutlégge ? A' 'k perfesser was, zou 'k je 't beter an je verstand kunne brienge.... 'k Wou ma' zêgge : dien trap ei toch 'eél wat op z'n geweten ! As 'n der nie' was, dan kwaeme 'ier ommers aol die mênschen 's zomers nie', aol die mênschen, die komme zwemme....

- Ma, Jaonus, julder kun d'r toch oak over om te gae zwemmen?

- Ka' je begriepe ! Wulder zwemm' in September as 't waeter weêr 'n bitje schoôn is !

Ma wa' 'k zêgge won, je mo m'n nie van m'n apperpo ofbrienge! 'k Wouw zégge: ik bin nie' tegen die mênschen, ma 't is 'ier aolles zo' eêl anders 'oore ! Vroeger ko' j' ier 's zomers nog es je mond ' oûwe, as je wou, ma noe mo' je praete, m'n goeie man, d'n 'eêlen dag praete. In je pette afneme, netuurluk ! In d'n eênen mot dit van je wete, in d'n aoren dat ! 't Lieken soms wè of ik den burgemeester bin. 'Oe laete of 't oôg waeter is - in wae' de wind vandaen komt - in of 't regene za' - in of 't gauw droôg zal oore - in of 'k den eênen d'r man nie' 'ezie è, in d'n aoren z'n vroûwe, of de kinders ! J' oort d'r kompleet gek van, begriep je ?

In dan mo' je tuus komme ! 's Zomers is 't net 'n wienkel bie ons: Zes eijers in tweê maetjes mellek ! Tien eijers in vier maetjes mellek ! Vuuf kilo aerepels, in of je z' even tuus wil laete brienge ! Drie bossen stroô vo de tente! In of z' es 'n 'aemer magge gebruke, of 'n stik toûwee of 'n spae ! In of 'k es komme wil, dan vo' dit in dan vo' dat ! 'k Zêgge je, oûweneer. M'n kop loap omme 's zomers - in da' kom van dien misselukken trap !

- Ma je mellek verkoap je toch dierder as an de febriek, in d' eijers bin bie joe toch nie' zo goekoap as in de stad!

- J' ei gliek ! ma' wa' bliksoren, nog toe ! Ik kan toch nie' aoltoôs an de deure stae ! 'k Mo' vo' de boerderie toch oak zurrege, in d'êrrebeijers achterop loape, in nae' de paeren kieke, in nae' 't land, in de koeien, in 't jonge veêe, in 't 'ooi, in den oest, in aolles !

- Da' 's zeker aok a' de schuld van den trap!

- Neêë, zo gek bin 'k nie' ! Ma' dat den nieûwen tied 'ier 'ekomme is, da' 's de schuld van den trap ! D'r oor nie' meer 'ewêrrekt ! A' 'k vroeger zellef drie schoften op 'n dag mus ploege, dan gieng 't amper op 'n drafje ! In as m'n 'ooie moste of menne, dan wêrrekede m'n van 's ochens vroeg tot 's aevens laete ! Mo' je noe komme.... Ma' 't kan oak nie' anders ! As d' errebeijers aol die mênschen 'ier d'n 'eêlen dag zie rondzwalleke, mit mooie japonnen aa, mit brune schoentjes, mit streepjesbroeken in strooie 'oêdjes, dan oore z' eêst jaloeres ; in laeter zêgge ze: Waerom mot ik zo 'ârd wêrreke ? In nog 'n paer daegen laeter lanterfante z' oak, dae ku' je van

opan! Gin mênsch eit er noe meê' 'arte vo' z'n werrek.... Da' kom oak van den trap !

- 'k E 't a' 'emorreke ! D'r is nie' vee' goes an ! - Goes genog, ma' vee' broers oak ! Za' 'k joe es wa' zêgge ? M'n bin d'r aomaele op achteruut 'egae mit den trap ! De boerezeunen gae 's aeves 'n bitje nae' den trap. Dae' stae' ze dan 'n bitje te praeten, zie je! Ma' de meissen, die komme d'r oak! In m'n kop af, as t'er zo noe en dan gin paer es benee op 't strao gae kieke! In nie om te kieken 'oe 't zonnetje ondergaat, ouste ! 'k Bin oak jonk 'eweest, netuurluk ! Ma' j' 'oef mien niks wies te maeken in ikke joe nie ! Neêë, praet me nie' van den trap.... Wi' je wè gloave, da' 'k er zellef oak bienae nie durve te kommen? Waerom? El, omda' 'k er aoltied bluve 'ange! D'r is altoôs d'n eên of den aoren om 'n praetje mee te maeken, zie je ! In je kan zo mooi over't eiland kieke! In d' eêle Schelde ka' je zie, tot verbie de sluus.

In je kan d'r nog es lekker zitte as 't loam weer is ! Alleênig, dae' mo' je mee oppasse! As je dan laete tuus komt, zeit de vroûwe : Wae' bè je toch zo lank 'eweest ! - Op den trap ! - Maek dat 'n aore wies ! - Ma', vo' d'n 'ier in ginter, 'k zêgge je toch.... Dan ka' je praete as Brugman, ouweneer, ma gloave doe ze m'n nie' !

- Alla, noe ziê 'k 't ! Den trap brieng de ruzie in de fernielje !

- Nie' zo weinig ! Me' j' oore! As m'n vroûwe fesiete eit, dan smoute 'k er, a' 'k ma' kan, van deur, al kom ze nog zo van kot ! -Wae' me' je nae' toe, Jaonus ? -Nog even nae' d' êrrebeijers op 't land in nae' 't jonge veêë in d' inlaege ! Ikke d'r van deur ! Ma' 'k komme netuurluk langs 't strao trug in 'k bluve nog 'n bitje op den trap 'ange. In wie zitte d'r noe op 't bankje, 'aolverwege den trap ? M'n vroûwe mit d'r fesiete ! Je kan wè begriepe wavo' gezichten m'n dan aollebeie zette !

Mar afijn, da' 's zo êrreg nie! De mênschen van 's zomers, de pesjongaste, za' 'k ma' zegge, die bin netuurluk oak bienae aoltied op den trap ! 'Eêle slierten gae d'r over, den eênen nog mooier as den aoren : 'k bedoele : den eênen nog naekender as den aoren ! Ze loape, merju, mit eêne jas over d'r bloôte lief ! As 't noe aomae nog ma' venters waere, ma' d'r binne wuven oak bie, m'n goeie man ! Je weet kompleet nie' wae' je j' oagen mot 'oûwe ! Schaeme doe ze d'r eige ageêl nie' ! Z' 'ouwe j' an, asof ze d'r zondagsche pak an 'ao ! In as je te vee' kiekt, is 't nie' goed, in as je te weinig kiekt oak nie' ! Chosternokke nog es toe ! 't Is zo noe in dan om uut je vel te spriengen ! Mo' je begriepe ! In 't 'uusje van dien Bels, daer in de vârte, dae' zitte 's ochens de vrouweliengen op den durpel in d'r 'emde d'aerpels te schêllen....

- Noe, daè' kan den trap dan toch niks an doe

- Alla, wees wiezer ! As diè d'r nie' was, kwaeme z' emmers nie' 'ier ! Je kan zêgge, wa' je wil : den trap bluuf 'n kwaed dienk ! 's Aevens laete, as iederendeên op bêdde mos lêgge, dan 'oor je de jongers nog schreeuwe in de meissen nog giere, bie den trap! In 's Zondags, as 't mooi weer is, kom 't 'eêle durp. nae' den trap ! In wie d'r 's aevens es uut wil, in plekke van bie z'n vroûwe te bluven, die gae nae' den trap ! In as d'r 'n paer mekaore es wille spreke, za' 'k ma zegge, dan spreke z' af, bie den trap ! In as d'r 's aevens laete nog es 'n auto deu' 't durp komt, dan gaet die nae' den trap ! Soms zitte d'r ma tweêe in, ma' ze gae nae' den trap ! In noe praete ze d'r al over, dat er 'ier 'n hôtel me' komme ! In da' za' motte stae, bie den trap.... Afijn, 'k è er nee genog van 'ezeid.... Alla, ajuus !

- Wae' gae je nae' toe?

- Den trap nog es op ! Da' doê 'k elleken aevend. 'k Mot es kieke, of de zeêë nie' viert....

DE SCHELDE-ZENDER

Hallo, hallo........

Hier is het draadloos uitzendstation de Schelde Zender........

Vindt u het interessant te hooren:

- dat de Zeeuwsche afdeelingen van het Ned. Jongelingsverbond op tweeden Paaschdag een bondsdag hielden in het Schuttershof te Middelburg. Tot spijt der Goesenaren.

- dat een inwoner van Heinkenszand die terugkeerde uit de kerk, tot de ontdekking kwam inbrekers zijn woning hadden geïnspecteerd en zich over 40 gulden hadden ontfermd.

- dat in Vlissingen bij het overladen van stookolie aan boord van den torpedojager "De Ruyter", vier werklieden door gasdampen werden bedwelmd. Twee moesten naar het ziekenhuis, twee konden naar huis.

- dat 22 inwoners van Schore gaarne, zooals vroeger, de torenklok zouden hooren luiden. De raad besliste op het betrekkelijke verzoek nog niet.

- dat in een vergadering van ingelanden van de watering Cadzand besloten werd een stoomgemaal te stichten tot afvoer van het polderwater.

- dat bij de Kon. Mij. "De Schelde" te Vlissingen gedurende een half jaar 55 uur per week zal worden gewerkt.

- dat de leden van "Nut en Sport', de Middelburgsche konijnenfokkersvereeniging, met groote opgewektheid het 10-jarig bestaan hunner club herdachten.

- dat de gemeenteraad van Domburg niet inging op het verzoek van een aantal bewoners van de omgeving van St. Jan ter Heere om daar ter plaatse op Zondag geen lantaarn meer te laten branden. Het algemeen belang werd boven het principe Zondagsrust gesteld.

- dat in Goes reeds 200 personen te kennen gaven zich te zullen aansluiten bij de radio-distributie.

- dat de zomerdiensteregeling der Ned. Spoorwegen op de Zeeuwsche lijn weinig veranderingen oplevert.

- dat de Minister van Waterstaat Woensdag en Donderdag in onze provincie vertoefde en met Ged. Staten besprekingen hield, o.a. over de haven van Breskens.

- dat het Middelburgsche weeshuis verkocht zal worden. De weezen zullen voortaan gezinsverpleging genieten.

- dat in den Middelburgschen raad geklaagd is over de hooge prijzen van het rundvleesch. De Ned. vereeniging van huisvrouwen zou tijdens een vergadering geen dankbaarder onderwerp kunnen aansnijden.

- dat het werk aan de waterleiding op Schouwen-Duiveland reeds goed vordert, 40 pct. van het totale kwantum buizen is aangevoerd, de weg naar de waterwinplaats nadert zijn voltooiing, het ontwerp voor den watertoren is nagenoeg gereed.

- dal de Zeeuwsche Bakkersbond van 9 tot 19 Juli 1929 (dat zijn negens!) in de hoofdstad van ons gewest een tentoonstelling zal organiseeren.

- dat in Hontenisse een onbekende ettelijke eenden met behulp van vergif naar de andere wereld heeft geholpen.

- dat het O.M. bij de rechtbank te Middelburg 3 maanden gevangenisstraf eischte tegen H. C. V., vroeger directeur der gasfabriek te Hulst, inzake het aannemen van gelden van verschillende firma's.

- dat de vorige week Dinsdag in Goes de anti-rev. partijdag gehouden werd.

- dat twee 7-jarige Borsselsche meisjes, die met lucifers speelden, een schuurtje in de asch legden. Twee geiten konden met moeite aan den invloed van het vuur worden onttrokken.

- dat in de jongste zitting van den gemeenteraad van Ouwerkerk de burgemeester mededeelde zijn ontslag te hebben aangevraagd.

- dat B. en W. van Vlissingen den raad voorstellen het vermenigvuldigingscijfer der plaatselijke inkomstenbelasting met pl.m. 9 pct. te verhoogen.

- dat het mooie Paaschweer vele vreemdelingen en vele Zeeuwen naar Zeeland bracht.

- dat hotel Britannia te Vlissingen het seizoen op een gelukkige wijze opende met een alleraardigsten dansavond.

- dat Goes dezer dagen waarschijnlijk verrast zal worden met een winkelsluiting.

- dat de gemeenteraad van Middelburg B. en W. toestemming verleenden om een brief aan Ged. Staten te schrijven (inzake de bekende op- en aanmerkingen over den financieelen toestand der hoofdstad) waarin het advies van Gedeputeerden niet wordt gewaardeerd.

DE VROUW AAN HET WOORD

De Schelde-zender vertelde me, dat Annie van Ees en haar Cor, op Schouwen een villa hebben laten bouwen,

Bij het lezen van dit bericht schoot het me door m'n bol, hoe ik u wel eens iets van Annie van Ees, die ik voor een ander orgaan interviewde, vertellen kon.

U moet dan weten, dat ik met weinig pleizier naar den schouwburg toog, waar in haar kleedkamer het interview zou plaats vinden.

Er zijn dames, die zoo kwallig over haar kunnen spreken.

"Die Annie! wat een dot! wat een schat! ik ben dol op haar! Wat zag ze er weer heerlijk uit!"

Het zijn de dames die haar bloemen en bonbons sturen en voorbij haar woning trippelen om toch maar iets van het geliefde wezen te zien te krijgen.

Dit had gemaakt, dat ik er tegen op zag, deze verwende lievelinge van het publiek onder het mes te nemen.

Ik verwachtte dan ook een pretentieus vrouwke voor me te krijgen, dat me eenigszins hautain en liefjes-welwillend de groote eer gunde haar te mogen bespreken.

't Was in de pauze van Dover-Calais.

Ik stond achter het tooneel, wachtte haar op.

Daar kwam ze aan! Een lieve, sans-gêne vrouw, met genoegelijke, bungelende loop en gebaren en ...

"O, prettig dat u daar is, Gaat u mee naar m'n kleedkamer?"

We zitten over elkaar en ze kijkt me guitig aan.

De kleedkamer is hoogst smaakvol en gezellig ingericht. Een lange toilettafel, die den geheelen wand beslaat en gedrapeerd is met een zacht-gele, bebloemde stof, heeft een groote spiegel, welke ook al den geheelen muur beslaat en waarin ze al haar mooie en ook leelijke grimes maakt. Alle toilet-benodigdheden, in sierlijken vorm, zijn natuurlijk aanwezig. Zacht-geel omhuifd zijn de verschillende lampen in deze in-knusse kamer, waar ook een theetafel staat, met keurig thee-gerei; want een kopje geurig vocht moet haar verkwikken in de pauze.

Ik haal m'n opschrijfboekje te voorschijn en krabbel al rondneuzend, alles op.

Zij vertelt en ik kijk vol pret naar het expressief gelaat waarop de aandoeningen zich snel afwisselen.

"Ik was op school een duvel van een meid. Och, u begrijpt, ik kom uit een gezin met vijf broers, die me eigenlijk als een kameraad beschouwden en ik deed aan al hun jongensstreken mee,"

Nu begrijp ik, hoe ze in "Boefje", die prachtige creatie van haar, zoo'n echte jongen kon zijn.

"Toen ik de Mulo-school doorloopen had, ging ik naar de Tooneelschool, want het tooneelspelen zat me in het bloed, het was van jongsaf m'n ideaal om aan het tooneel te gaan. ,

En ze vertelt me van de wonderen die ze zich wel voorgesteld had van de tooneelschool! Ze zei het niet zoo onomwonden, maar ik voelde toch, hoe dit ongebreidelde natuurtje, daar niet aarden kon, ze er zich voelde als een vogel, die opgesloten in een kooi, haakt naar voortwieken in de vrije natuur.

Zeventien jaar was ze, toen ze voor de eerste maal optrad, 't was bij Royaards.

Een vol jaar bleef ze er, speelde er vele rollen en kwam toen bij Verkade.

Het pittige, jonge actricetje leerde daar haar "Cor" kennen. Direct ontdekte deze het groote talent in haar en steeds drong hij er bij Verkade op aan, haar toch een rol van beteekenis te geven.

Nu, die kreeg ze! Niet zoozeer bij Verkade, maar wel bij haar eigen man en Directeur. Het was toen het gezelschap van Verkade uiteenging en Cor van der Lugt zelf als directeur optrad.

Nu is ze de eerste actrice van het gezelschap en ze heeft de goede meening van haar echtvriend niet beschaamd, Annie van Ees is een van de weinige actrices, die in staat is alles uit te beelden, zoowel het vroolijke, guitige, als het teêre en tragische.

Misschien is het wel eens aardig voor u aan te hooren, hoe Annie van Ees' dag verdeeld is.

's Morgens om acht uur is het reveille. Is ze klaar met haar toilet, dan komt kleine Cor, de lieve kerel van 5 1/2 z'n opwachting bij moeder maken. Dan wordt er voorgelezen uit de mooie prentenboeken en gespeeld, dat het een lieve lust is.

Maar na een half uur is het uit met de pret. Dan wordt er ontbeten, volgen de huishoudelijke besprekingen, telt ze, accuraat als ze is, de huishoudboekjes na. Dan naar de repetities, of als er geen repetitie is, wandelen met den boy.

Meestal duurt het repeteeren tot half drie, dan gaat ze naar huis, ontvangt bezoek, beantwoordt de correspondentie, leert een nieuwe rol en wijdt zich verder aan haar allerliefste werk, de opvoeding van kleinen Cor.

Want ze is een moeder in den besten zin van het woord. Niet uitgepraat is ze over hun schat en was mijn ruimte in dit blad niet beperkt, dan zou ik nog veel hiervan kunnen vertellen.

Na het middagmaal wordt de jongen door de ouders naar boven gebracht, lekkertjes toegestopt en dan gaat het naar den schouwburg.

Spelen ze in de provincie, dan gebeurt het vaak dat ze niet meer naar huis kunnen en gaan ze den volgenden dag, bij aankomst in Den Haag, direct door naar de repetitie.

Zoo is haar leven overvol. Heel haar gezonde, bloeiende verschijning, haar gelijkmatig, altijd opgewekt humeur doet echter zien, dat werken gezond is. Als men z'n werk maar lief heeft -en dát heeft ze!

E. B. B.

TREFFERS EN POEDELS

HOLLAND-BELGIE-MATCH

Zijnde eenige instantaneetjes uit en om het Antwerpsche voetbaltournooi op den eersten April 1928.

De "Stienweg" was vol en onzichtbaar

van 't automobilisch gedoe,

ze suisden en bliezen en renden

van mooie tot leelijke toe -

Ze stonden op hoefjes, in tuintjes,

't was auto, al wat je daar zag;

je voelde hem als iets gigantisch,

die wondere voetbalsche dag.

De tremmen die schoven als bootjes,

de wattmannen (1) belden als gek,

ik voelde me opgelucht binnen

d'entrée van het stadionhek. -

Ik zat op m'n dure tribune

(acht pop kreeg zoo'n kerel op straat).

Een dame vlak naast me werd spraakzaam,

een bontjas was nog heur gewaad. -

Pourquoi, vroeg ze met 'n sourire,

arbore-t-on le drapeau français?

Madame, zei ik, óók met een glimlach,

c'est notre drapeau hollandais.

Een kellner bood mij "consommatie":

Menier, mut-ge krebben en friet?

Awel-gee-me friet, veur 'n frenkske -

oo krebbe die luustekiek niet. -

Op 't reuzenbiljartlaken vóór mij

beging men het kansspel, den toss,

d'oranje en helroode duivels

die vlogen er vinnig op los. -

Ze sprongen, en holden en kopten,

tot één er het loodje bij lei,

m'n landgenoot Massy die kopte

den bal en den vloer allebei. -

Maar na de rust kwam er een kooltje

met daverend, brullend gejuich,

het volk en de luidsprekers trilden,

helaas, 't was een Belgische juich. -

Ge zaad enen Ollènder zèikers,

dat zienekik seffens an oe;

oe gèste (2) die motte zieg aoste,

'k verwiettig oe, 't en ga nie goê.

Zoo sprak een mesjeu met garnalen

en tochtlatjes op z'n gelaat -

ik sprak: Awel, zunne menierke,

serieus, maor 't en ies nog gien taat!

Toch zat ik 'm stiekum te knijpen

voor d'eer van ons Hollandsche ras,

want dat je een Hollandsch product bent,

dat voel je in 't buitenland pas. -

Daar hoor ik op gindsche tribune

een huilen als opgejaagd vee,

een langzame vloedgolf van menschen

die baant zich een weg naar benee.

De houten omheining die houdt niet,

de menschenvloed breekt er doorheen,

ik zie, hoe de massa gewond wordt,

aan lichaam, aan arm en aan been.

Ik voel me nu plotseling weeïg,

gevoel, dat ik nooit had bespeurd,

twee auto's die suizen het veld op,

het trieste malheur was gebeurd. -

De tijd van 't adieu was gekomen,

de luidspreker brulde in 't rond:

"Le match est fini - ies be-aandigd!"

uit iemand's onzichtbaren mond.

De zee van tienduizenden hoofden

ging deinend en zwaar op en neer;

de Hollanders hadden verloren,

één-nul, - tot den volgenden keer!

De wattmannen gingen weer bellen,

de "Stienweg" werd weer een gedruisch,

de auto's en treinen die bliezen,

Uw dienaar ging ook weer naar huis, -

WILLEM TELL Il.

1) trambestuurders.

2) gasten: luidjes.

HET DAGBOEK VAN PHILEMON ZIJDEWIND

3 April. - Met 'n zwaar hoofd, na koortsachtige droomen, wakker geworden. 'n Vreemd gevoel heeft mij bevangen. Sinds gisteravond heb ik de gewaarwording torenhoog boven mijn omgeving uit te staan. Hoe geheel anders worden hij deze gesteltenis, de verhoudingen der dingen. Van dezen gezichtshoek uit, bespeur ik pas de ware proporties. O, ja, ik weet wel: Liesbeth heeft een stamboom, die bijna in blauw bloed wortelt; Liesbeth heeft een aardig duitje van haar ouders geerfd; Liesbeth heeft een broer die in de suiker rijk geworden is; Liesbeth heeft de gave des woords; Liesbeth heeft alles wat voortreffelijk is, maar ik.... ik ben wat. En weet wel, dat Aristotelis gelijk had, toen hij zei, dat het niet op 't hebben, maar op het zijn aankomt in de wereld. Ja, Philemon Zijdewind is wat. In mij brandt momenteel de gewaarwording, die Archimedes doorvlamde, toen hij in zijn badkuip het soortelijk gewicht ontdekte; nu weet ik mij verwant aan baron Hop, Koch, Pasteur, Edison en Caspar Flick. Ik, Philemon Zijdewind, heb mij wetenschappelijk onderscheiden en heb het recht om mij te scharen aan de zijde der onsterfelijke uitvinders.

Maar laat me een ordelijk verslag geven van mijn wedervaren. Reeds dagenlang boeiden mij de verslagen omtrent de Nova Pictoris, de gespleten geheimzinnige ster, die te Kaapstad met veel moeite en met een reusachtige astroscoop geschoten is. Uren achtereen heb ook ik naar den avondhemel getuurd, de sterrebeelden afgezocht; in de leeszaal bestudeerde ik de theorie van zonnestelsels, vaste sterren en nevelvlekken. Alles echter tevergeefs.... tot gisteravond. Toen terugkeerend uit de soos, waar een royale wijnfuif geheerscht had en eenigszins bevangen door de nachtlucht, leunde ik in schuine houding tegen een lantaarnpaal; keek naar boven .... en zag er niet één Nova Pictoris, maar wel duizend. De brief naar de Bildt is reeds weg.

5 April. In diep geheim mijn bevinding aan Breeduitstra verteld. Veel deelneming van zijn zijde. Hij had op zekeren avond ook eens zoo'n avontuur gehad. Na een woordenwisseling met een krachtigen, kort aangebonden heer, zag hij ongeveer vijf minuten achtereen de sterren dansen. Hij had destijds niet naar de Bildt geschreven, maar hij gaf me groot gelijk, dat ik 't gedaan had. Er zijn el voor minder gewichtige dingen Nobelprijzen uitgereikt.

Door de Middelburgsche rechtbank is een werkman veroordeeld, die zonder middelen van bestaan in de Lange Delft geloopen heeft. Dat wordt een kritieke boel. Op 't eind van de maand overkomt mij dit ook wel eens. Ik zal Middelburg alsdan mijden. Ben vreeselijk nieuwsgierig, of de kinderen nog niet door de mazen van 't net glippen.

6 April. - Door noodlottige omstandigheden eerst nu raadsverslag van Middelburg gelezen. Wat sprak de burgemeester schoon over het instituut der schoolartsen. Ja, hij heeft het meer dan recht: wanneer de geneesheeren vroeger wat meer acht op de kinderen hadden geslagen, dan zouden er nu niet zooveel stadsbestuurders, de ziekelijke neiging hebben, om met gemeentegeld te morsen.

In Ierland is een Duitscher aangewonnen die in zijn vaderland reeds de beroemdheid heeft verworven wegens zijn plan over den Atlantische Oceaan per kano over te steken. Hij heeft nu met de Duitsche Oceaanvliegers, in hetzelfde dorp, voor 5 jaar een woning gehuurd, om op geschikt weer te wachten.

7 April. - Nog geen antwoord van de Bildt. Ze zullen net zoo lang wachten tot een ander het ook ziet. Als 't tegenloopt, gelooven ze nog niet eens; menschen die weerberichten maken, denken al gauw dat een ander ook liegt.

9 April. - Den eersten Paaschdag doorgebracht bij twee neven van Liesbeth in Vlissingen. Eenigszins geradbraakt thuis gekomen. Fietstocht door Walcheren gemaakt;; halverwege knapte mijn band. Mijn eene neef zei tegen het gezelschap, dat hij het nooit in zijn hoofd zou laten opkomen om een uitvaller achter te laten; en mijn andere neef vond dit prachtig, doch hij zou zich een ellendeling voelen, wanneer hij van zoo'n aanbod gebruik maakte. Heb toen twintig kilometer alleen gewandeld met mijn stoeiend rijwiel. Bij 't middagmaal rhabarber. De eenigste groente die ik niet verdragen kan. Liesbeth vond op de terugreis dat ik bij haar familie nooit eens opgewekt doe; ik vind nimmer wat.

10 April. - Met Jossie, die zich verveelde, een wandeling gemaakt. Intelligent kereltje. 'n Regen van vragen. "Pa is u bang voor een rat?" "Neen, Jossie."

"Pa, is u bang voor een hond?"

"Neen Jossie."

"Pa, is u bang voor een koe?"

"Neen Jossie."

"Pa, is u bang voor een stier?"

"Neen Jossie."

"Pa, is u bang voor den burgemeester?"

"Neen Jossie."

"Is u bang voor een agent?"

"Neen Jossie."

"Is u bang voor twee soldaten?"

"Neen Jossie."

"Dus", zei Jossie, "dan is u alleen maar bang voor mama."

Wat moet je op zulke vragen nu antwoorden?

VEREENIGINGSNIEUWS

Zeelandia te Rotterdam heeft zijn leden een feestavond bereid in "Tivoli". De bezoekers vermaakten zich met gezelschapsspelen. Er waren sjoelbakken, grabbelton, een verloting op z'n Amerikaansch en nog meerdere afwisseling. Ook op 't bal waren vele attractiën. Een gezellige stemming heerschte onder de talrijke aanwezigen tot het einde van den avond.

Zeelandia te Amsterdam herdacht op eenvoudige, doch origineele wijze het 6-jarig bestaan der Vereeniging in

"Maison Boer". De opening van het feest begon met een promenade, onder de bekwame leiding van den dansleeraar, den heer Eekhout, die door kunstige handelingen tijdens een voorbijgang de feestgenooten gelegenheid gaf het Bestuur te complimenteeren. Nadat het lid, Mevr. Meinders, eenige mooie liederen had gezongen, hield de Voorzitter een feestrede, waarin hij op z'n bekende geestige wijze het wel en wee èn het verloop gedurende de 6 vereenigingsjaren weêrgaf. Het welkom, toegeroepen aan eenige gasten, werd door den Voorzitter der Utrechtsche Vereeniging "Ons Zeeland" beantwoord.

Een inslaande huldiging bracht daarna de tooneelclub aan Bestuur en leden. Ter afwisseling dansen, waarbij eenige paren buitengewoon opgang maakten. Tot slot werd een alleraardigste één-acter gespeeld door de tooneelclub, n.l.

"Hij is onschuldig".

In zijn eenvoud was het een prettig aandoend programma.

Zeeland te Haarlem bood zijn leden en donateurs iets buitengewoons, n.l. een cabaret-avond in den Schouwburg, waar optrad Jan van Riemsdijk en zijn gezelschap. Was het geheele programma een waar kunstgenot, bijzonder voldeed zijn boeren-repertoire, wat zoo in den smaak viel bij de talrijk opgekomenen, dat aan het applaus schier geen einde kwam. Een goed geslaagd bal hield het zeer groot aantal dansenden tot 2 uur bijeen.

Ver.-Red.

Tot slot een correspondentie namens Bestuur en leden van "Zeelandia" te Ämsterdam, Secretaris de heer J. J. Claassen, Wyttenbachstraat 85h, welk schrijven ik vermeen goed te doen in zijn geheel hieronder te laten volgen :

Op den 17en April 1928 zal het 50 jaar geleden zijn, dat de heer Constant C. Nobels en Mevr. L. A. Nobels-Haaijman, in den echt werden verbonden. De heer Nobels, bijna 73 jaar oud, is geboren te Vlissingen, en zijne echtgenoote smaakte dezer dagen het voorrecht haar 71e jaar te mogen bereiken, werd geboren te Middelburg. Het gouden echtpaar, hoewel reeds een aantal jaren alhier gevestigd, is in alle opzichten gebleven wat het aanvankelijk was, d.w.z. Zeeuwsch. De heer Nobels is do oprichter van de alhier gevestigde Zeeuwsche Vereeniging "Zeelandia", eens bij de Zeeuwen een goede en gaarne geziene vriend. Allen, die deze eenvoudige oudjes kennen, zullen zeker niet nalaten hen op hun feestdag blijken van belangstelling te geven, wat zal bijdragen tot veraangenaming- van hun levensavond. Het adres van het gouden echtpaar is: Wyttenbachstraat 85I, Amsterdam.