DE ZEEUWSCHE WEEK

De P. Z. E. M. en de Société Anonyme ; slachthuis-moeilijkheden op Walcheren ; een Noord-Bevelandsche klacht.

Terwijl nagenoeg wel iedereen verwachtte dat de electrificatie-puzzle van de middengroep in de eerstvolgende zitting van de Provinciale Staten eindelijk opgelost zou worden - de geruchten gaven aanleiding tot deze hoop - kwam Zaterdag j.l. de nieuwe teleurstelling. Ged. Staten n.l. publiceerden een schrijven van de P. Z. E. M. inzake de onderhandelingen dezer maatschappij met de Société-Anonyme en naar aanleiding van dit schrijven adviseerden Ged. Staten de zaak vooralsnog aan te houden.

Aan het schrijven van de P. Z. E. M. ontleenen we het navolgende :

"De bedrijfswaarde van de Sociéte-Anonyme is per 1 Jan. 1928 bepaald op fl 2.750.000.-.

Wij hebben daarop de Société-Anonyme gevraagd, of zij bereid was, haar bedrijf voor deze som, verhoogd met eene vergoeding voor uitbreidingen en magazijnvoorraad, aan onze Maatschappij op 1 Januari 1929 over te dragen, en zoo ja, welke voorwaarden zij daaraan wenschte te verbinden. Het antwoord op de eerste vraag luidt bevestigend, terwijl de voorwaarden, welke gesteld worden, in hoofdzaak op het volgende neerkomen :

a. betaling van de in 1928 op kapitaalrekening uitgegeven bedragen ;

b. vergoeding van de waarde van de in magazijn aanwezige goederen ;

e. overneming van alle loopende contracten ; vrijwaring van de Soc. An. voor niet-nakoming daarvan (onder contracten ook te verstaan de nog niet oficieel bevestigde nieuwe overeenkomst met Middelburg en de eveneens nog niet officieel bevestigde concessie van Vlissingen) ;

d. overneming van het geheele personeel op zoodanige voorwaarden, dat hun positie niet slechter wordt.

e. betaling van koopsom en verdere bedragen terstond na overschrijving van concessies en vergunningen en overdracht der onroerende goederen en vergoeding van rente ad 6 pct. 's jaars, over een en ander van 1 Januari tot den dag van betaling ;

f. herziening van de koopsom, zoo uit de boeken mocht blijken, dat bij het verstrekken der cijfers, waarop de deskundigen de bedrijfswaarde hebben berekend, vergissingen zijn gemaakt.

Wij zijn op het oogenblik nog niet in staat, ons over de aannemelijkheid van prijs en voorwaarden uit te laten en zullen ons daaromtrent vooraf advies doen uitbrengen door den Algemeenen Raad van Advies en door Professor Feldmann.

Van dit advies zal het dus in hoofdzaak afhangen of de overname der Société-Anonyme nu inderdaad door kan gaan.

We zullen van dit advies hier niet veel meer zeggen. De lezer kent onze bezwaren tegen de langzaamheidspolitiek der P. Z. E. M. en tegen de vele, vele maanden, welke inmiddels weer verstreken zijn voor de middengroep.

Of we thans voor de oplossing staan ?

We durven het niet voorspellen. Vermoedelijk zal een en ander nog wel heel wat tijd vorderen.

x

De middengroep van ons gewest is niet de eenige streek, die met een blijkbaar zeer moeilijk op te lossen vraagstuk te kampen heeft. Ook Walcheren heeft een puzzle, die tot nu toe maar niet tot een goed einde kon worden gebracht ; de puzzle van het abattoir. Het vraagstuk is de laatste weken door enkele bladen opnieuw in de volle belangstelling gebracht door aan de orde te stellen de punten : "moet Walcheren een centraal slachthuis hebben", of "moeten èn Middelburg en Vlissingen ieder voor zich een abattoir stichten."

Het "Zeeuwsch Landbouwblad", het orgaan van de Z. L. M., pleitte dezer dagen voor een centraal slachthuis, en het blad deed dit aan de hand van uitstekende argumenten.

Gewezen werd op de kostenbesparing als één slachthuis wordt gebouwd en op de mogelijkheid om één abattoir uitstekend en naar de modernste eischen in te richten. Dit schrijven vestigde de aandacht op de versnippering die bijna geen enkele zaak ten goede kan komen. Ook werd nog ter kennis gebracht dat een centraal slachthuis aan de oprichting van een vaste veemarkt ten goede zal kunnen komen.

We hopen dat het zeer lezenswaardige artikel een steentje aan de oplossing van het Walchersche slachthuis-vraagstuk zal bijdragen. Eigenlijk ook al weer veel te veel tijd is met deze zaak verloren gegaan. Waarom toch duurt het in Zeeland over het algemeen zoo lang alvorens men moeilijkheden de baas is ? Praat men hier in doorsnee niet te veel, wordt er niet te zwaar gewikt en gewogen?

De Amerikaansche slagzin : "Time is money" wordt in ons gewest te veel uit het oog verloren.

x

Als de provinciale begrooting verschijnt, dan kan men steeds weer de opmerking maken dat de provinciale veerdiensten kostbare instellingen voor Zeeland zijn. Alle diensten, uitgezonderd het veer Kortgene-Wolphaartsdijk, doen ieder jaar een flink beroep op de provinciale kas. Slechts de Noord-Bevelandsche verbinding-te-water is zoo hoffelijk om zich zelf te bedruipen, ja, om zelfs een overschot op te leveren. Per jaar wordt op dit veer een dikke fl 13.000.- verdiend.

De Noord-Bevelanders zijn over deze winst niet erg best te spreken. Niet dat zij de provincie geen meevallertje gunnen.... maar ze vinden dat de overzettarieven te hoog zijn. Waarom, aldus de Noord-Bevelanders, moeten wij voor het overzetten zooveel betalen, dat er winst gemaakt kan worden? Waarom de tarieven niet verlaagd ?

De verbinding tusschen Noord- en Zuid-Beveland is inderdaad aan den hoogen kant. We willen hier niet met de betrokkenen beweren dat de winst verlaging der tarieven absoluut wettigt, doch wel zouden we Prov. Staten in overweging willen geven de klacht te onderzoeken. Zou het niet mogelijk zijn de inkomsten van de andere veerdiensten meer in overeenstemming te brengen met het financieele resultaat van het veer Kortgene-Wolphaartsdijk dan nu het geval is ?

VAN EIGEN BODEM

ZEEUWSCH VERLEDEN

Holland, Bolland, Zeeland geen land ; ik hou het aan den Heikant.

Ouderwetsche kwalificatie : Zeeland werd beschouwd als een onmogelijke streek, vrijwel om stand te kunnen houden tegen allerlei gevaren, welke niet ingeborenen aldaar ontmoetten : Koortsen, watersnooden ; niet alleen van de zee, maar ook van het binnenwater, hetwelk zeer miniem sueerde en vele lage gedeelten blank deed staan. Moerassen, rietvelden enz, isoleerden gansche streken. Voeg daarbij nog de middeleeuwsche modder- en zandwegen en zeer sporadische verbindingen, is het wel te begrijpen, dat Zeeland niet als een ideale woonplaats werd beschouwd en dat degenen, welke er zich nederzetten moesten, bezwaarlijk assimileerden.

Dit laatste ontmoet men ook nu nog wel, ofschoon, in mindere mate; we kunnen ons Zeeland dan gelukkig ook met andere oogen bezien dan de voorzaten.

De Zeeuwsche lucht heeft van oude tijden een kwaden naam gehad, echter wel ten onrechte. Immers zegt de geschiedenis ons, dat de gezondheid der ingeborenen is dermate, dat dezelven aldaar tot hoogen ouderdom komen, dat de Zeeuwsche lucht zoo goed, doordringende en zuiverende is, dat zij geen ongestalte of onzuiverheid in der menschen lichaam kan verdragen.

Alzoo logenstraft dit de gedachte, als zou Zeeland zijn ongezond en der menschen een voortdurende bedreiging van lichaamslijden.

Ook heden nog worden de Zeeuwen oud en kan men menschen te over treffen van tachtig jaren en belangrijk daarboven.

De zilt- en zoutheid van Zeeland is bekend ; zoo komt er in groote kwantums voor de Derrie of Dark, een sulferachtige, ziltige soort aarde of moer; men vindt deze stof zoowel binnen- als buitendijks ; de Moeren in Zeeland-eilanden duiden het aan; evenzeer ziet men het aan de kanten der schorren, die afnemende zijn, ook aan zandplaten, welke worden uitgeschuurd,

Uit deze derrie werd zout gefabriceerd, het z.g.n Zel- of Zilzout, hetgeen geschiedde door verbranding, waarbij het zout werd afgescheiden. Deze industrie, zelneering, zoutziederij genoemd, was een zeer voorname tak van bedrijf in Zeeland, tot omstreeks de 16de eeuw bij Keure van Zeeland werd verboden het vergraven der Moeren, zulks met het oog op het verzwakken der oeververdediging.

Naar ik meen, werd ook dit verbod nog toegepast in de oorlogsjaren 1914-1918, bij het turfgraven dicht onder de dijken.

De zoutfabricage wijzigde zich nu en in de ziederijen werd ruw zout, hetwelk werd aangevoerd uit Spanje en Portugal, gebruikt voor de bereiding. Dit procedé, zullen velen kennen ; de zoutziederijen zijn nog niet zoo heel lang geleden verdwenen.

Bij de verwerking van derrie tot zout bleef als afvalproduct de asch, genaamd zel- of zelkeasch. Enorme hoeveelheden dezer stof werden door de ziederijen tot heuvels opgeworpen ; op eenige plaatsen kan men deze nog aantreffen.

Vanouds staat Zeeland bekend als te zijn zeer vischrijk ; naast haring, ansjovis, schardijn, paling, enz., trof men ook al omstreeks 1600 oesterbanken aan, gelegen aan de Zuidzijde van Schouwen. Zij leverden een goed product, doch verdwenen ; door te sterke berooving vermoedelijk. 1740 betrok men oesters van Engeland om in de Zeeuwsche wateren in gemaakte putten aldaar groot en vet te worden.

Een typische verschijning verdient genoemd te worden, een soort vischje, smelt genaamd ; een wonder, men ving dit beestje niet met hengel of net, doch met spade of ploeg ; het huisde in het strand. Het smeltdelven was een volksvermaak ; door oefening moest men leeren de beestjes te vangen. Ziehier een gedicht, de Smelt, ten beste gegeven door Gargon :

Zwijg, oude beuzeleeuw van zeven wonderheden,

Stil Memsis ; roem niet meer, grootsprekend Griekenland,

'k Zie duizend wonderen aan Walcheren's Dijk en Strand

Het land wordt hier tot zee ; de zee tot schoone steden.

De vreemdeling staat verrukt, waar dat hij richt zijn schreden.

Men vangt hier visch te paard, men grijpt die met de hand:

't Ploegijzer is ons net ; men vischt hier in het zand ;

De spa verrast den Smelt, die wegschiet na beneden,

Waar ziet men wonderen, zoo wonderlijk als dit ?

Men zet geen netten uit, maar ploegt en graaft en spit ;

Zoo haalt men visschen uit den drogen grond van onder.

Spaait Landman, ploegt en werpt het koren in de voor;

De Smelt springt voor ons op in 't zandig kouterspoor

Zoo baart een kleine visch 't vermaak'lijkst wereldwonder.

UIT EEN JEUGD

Herinneringen aan Zeeland

door

JAN R. TH. CAMPERT.

IV.

Er lagen halfweg Zoutelande en Westkappel aan den voet der duinen "de boschjes", althans wij plachten hen zoo te noemen. Reëel beschouwd was het niet meer dan wat kreupelhout, grillig en verward, waar zich de venijnige slingers van braamstruiken doorheen kronkelden. Dwars door het kreupelhout liep een lagergelegen zandweg, in de buurt lag een vijvertje en het geheel ? Een terrein waar onze jongensspelen intens en verrukkelijk doorleefd werden !

Want het open vroon met de zwakke glooiingen was maar niet een dood-gewoon stuk grasland waar de koeien graasden, nee, in onze oogen was het de eindelooze prairie, die kaal zich uitstrekte onder een meedoogenloos-blakerende zon, ver en onafzienbaar. Langzaam trok de vermoeide stoet, aan wier hoofd Old Shatterhand stond, verder, de paarden versmachtten van den dorst, de mannen speurden met verlangende blikken den horizon af of nergens dan het eind van deze woesternij zou zijn - èn of nergens de gevreesde Sioux-Indianen, die wederom den strijdbijl hadden opgegraven, te zien waren. Ten slotte konden zij niet meer, alleen Old Shatterland had zijn moed en kracht nog niet verloren. Terwijl de anderen ten doode toe vermoeid neervielen, zette hij alleen den barren tocht door, biddend dat hij in korten tijd aan een water zou komen...

Als altijd was het lot hem goed-gezind, maar juist op het oogenblik dat hij zijn veldflesch had gevuld met helder, frisch water, stormde onder een afgrijselijk gehuil een troep der gevreesde Sioux uit de bosschen te voorschijn. Duur zou hij, Old Shatterland, zijn leven verkoopen. Met één schot, een weergaloos-treffend schot velde hij drie roodhuiden. Hà ! dat was mannenwerk....

Wat kreupelhout, een plas in een weiland, een holle weg, meer hadden wij niet van noode om Karl May's boeken tot werkelijkheid te brengen.

Uren-lang kropen wij op onzen buik over den grond onder het lage hout, ons voorzichtig windend tusschen de bramenslingers en er op bedacht niet het minste geluid te maken, wanneer het er om ging een vijandelijk kamp zoo dicht mogelijk te benaderen en te bespionneeren. Uren-lang lagen wij op de loer langs den zandweg of eindelijk het rijke transport zou arriveeren, waarna wij ons meester konden maken van de kostbare goederen en vrouwen.... De mannen, die ons als gevangenen in handen vielen, moesten stuk voor stuk aan den martelpaal sterven. Onder de vreeselijkste pijnen moesten zij bezwijken met een glimlach op het gelaat, terwijl hun vrouwen het schouwspel moesten gadeslaan.

En - het moet gezegd - het gebeurde ook wel eens, dat in het vuur van het spel inderdaad een klap wat hard aankwam....

Die boschjes, ik hoop dat ze nu verdwenen zijn, want wij groeiden er op als kleine Nero's, onze hersens alpijnigend om de wreedste martelingen te bedenken.

Er bestonden ook kalmere vermaken, ik twijfel eraan of zij even populair waren, ik geloof zelfs wel dat ik het met een rustig geweten mag ontkennen, maar het gebeurde toch niet zelden dat ik, verraad van de bloeddorstige gevoelens die zich in "de boschjes" afspeelden, het terrein van den strijd verliet en een der hooge duinen beklom.

Wie nooit zelf daar heeft gestaan aan de grens van land en water, op een der duinen die Walcheren omsluiten, weet niet welk een onvergelijkelijk gezicht hem geboden wordt. Aan den eenen kant de zee, aan den anderen kant Walcheren's domeinen in rechthoekige lappen verdeeld, des zomers groen, geel, wit en andere kleuren.

In een hoek ligt Zoutelande verborgen, als een kind in moeder's armen en je kunt verder weg tegen den hemel zich zien afteekenen de kranen van de Schelde in Vlissingen. Domburg zie je liggen, Oostkapelle en Middelburg met z'n Lange Jan: een slank en sierlijk silhouet en over dat alles spant zich een hemel zóó grootsch en overweldigend, waar witte wolkengevaarten langzaam onderdoor schuiven, schaduwstrepen trekkend over de landen. Op de akkers werken de boeren : kleine figuurtjes achter de forsche paarden. Er slingert zich een witte zandweg dieper het land in langs de achter-boomen-verborgen hofsteden. Bij tijd en wijle stoomt een, kinderachtig speelgoed-trammetje door het landschap en het toetert een langzaam, hoog signaal.

Wat was het goed om zomers in het warme zand te liggen en maar uit te zien naar wat voor je lag. Werd je vermoeid van het land dan draaide je je om en je had de zee. Vlugger changement heeft geen tooneel-directeur ooit gebracht !

DE SCHELDE-ZENDER

Hallo, hallo........

Hier is het draadloos uitzendstation de Schelde-Zender........

Vindt u het interessant, te hooren :

- dat niet minder dan 130 mannen te kennen gaven veldwachter in Wissenkerke te willen worden. Magnetisme van het land wordt niet dikwijls meer waargenomen.

- dat in de nabijheid van Middelburg weer monden klauwzeer uitgebroken is.

- dat de heer G. Goorhuis, commissaris van politie in de Zeeuwsche hoofdstad, benoemd werd tot commissaris van politie in Amersfoort.

- dat de Tweede Kamer goedkeuring verleende aan het wetsontwerp tot goedkeuring van den onderhandschen verkoop aan de gemeente Sas van Gent van een perceel groot 20,50 Are en het onteigeningsontwerp ten behoeve van uitbreiding van het stationsemplacement te Sas van Gent van den spoorweg Gent-Terneuzen.

- dat de gemeenteraad van Kapelle f 4250.- zal leenen voor de verbouwing van de Chr. Bewaarschool aldaar.

- dat nabij Sas van Gent een werkman in een ketel kokende olie viel. De ongelukkige bezweek aan de brandwonden.

- dat in het Stedelijk Museum te Amsterdam van 10 November tot 2 December een tentoonstelling gehouden zal worden van werk van schilders uit Zeeland.

- dat een groep Middelburgsche meisjes en jongens, op den avond, georganiseerd door het Roede Kruis te Den Haag, Zeeuwsche dansen uitvoerden en Zeeuwsche liederen zongen. Dat alles in Zeeuwsche dracht. Onder het gehoor bevonden zich Koningin Wilhelmina en Prins Hendrik.

- dat de Kring Westelijk Zuid-Beveland van de Zeeuwsche Landbouw Maatschappij besloot in den zomer van 1929 de jaarlijksche Kringtentoonstelling der Z. L. M. te Goes te houden. Samenwerking zal gezocht worden met de Afdeeling Zeeland van het Nederlandsch Trekpaarden Stamboek.

- dat een aantal Vlissingsche winkelbedienden ijveren voor een 50-urige werkweek en een vrijen middag.

- dat de polder Walcheren bij de z.g.n. tweede duinen te Vlissingen trappen zal doen aanbrengen, waarlangs men het strand zal kunnen bereiken.

- dat de gemeenteraad van Poortvliet zijn afkeuring uitsprak over het beleid van B. en W. Dit college had n.l. vier boomen doen rooien aan den Peutjesdijk.

- dat volgens een uitlating in de Vlissingsche gemeenteraadsvergadering de Vlissingsche leden van de burgerwacht tijdens de staking aan de "Schelde" hun geweren moesten inleveren. Is dit juist, dan begrijpen we het doel der burgerwachten niet meer.

- dat de rechtbank te Middelburg een jaar gevangenistraf vorderde tegen een koopman uit Kapelle, die, niettegenstaande hij failliet was, te Lokeren (België) een bestelling deed van 10.000 K.G. roggekerns en deed voorkomen, alsof hij bij een bank te Antwerpen deposito's had, wat in strijd met de waarheid was. De officier van justitie wees er op, dat verdachte reeds meer voor zulke feiten heeft terecht gestaan, doch wegens gebrek aan bewijs moest worden vrijgesproken.

- dat men in Kapelle peinst over de oprichting van een vrijwillig brandweercorps en over aanschaffing van bruikbaar brandbluschmateriaal.

- dat in de jongste zitting van den gemeenteraad van Vlissingen geklaagd werd over de slechte bestrating in de binnenstad.

- dat de Zuid-Bevelandsche burgemeesters in het Goesche stadhuis een lezing hebben gevolgd over de aanvallen met gas vanuit de lucht. Besproken werden de afweermiddelen. Een der burgemeesters vroeg den

instrueerenden majoor of een gasaanval niet een dag van te voren aangekondigd zou kunnen worden.

- dat te Ierseke de verzending van oesters in vollen gang is.

- dat in Nieuw- en St. Joosland een onbekende een dood schaap van de vacht ontdeed, voordat de eigenaar van het dier zulks kon doen.

- dat de Vlissingsche gemeentebegrooting dit jaar 7 uur praten heeft uitgelokt.

- dat Zondag in Ierseke een landbouwschuur, 1 stier en 3 kalveren en de geheele oogst in de vlammen opgingen. De brand ontstond doordat een 3-jarig meisje en. een 4-jarig knaapje met lucifers speelden.

- dat in Waarde nog steeds meer oude steenen graven worden gevonden in de Ned. Herv. Kerk.

- dat in Kapelle een nieuwe begraafplaats zal worden aangelegd. De kosten bedragen fl 5000.-.

- dat in Vlissingen met ingang van 1 Januari a.s. de tarieven van het electrische licht verlaagd zullen worden.

- dat in Schore de eerste tuinbouwcursus geopend is.

- dat een Kapellenaar zich in Krabbendijke een portemonnaie met fl 68,35 toeëigende. De officier van justitie te Middelburg eischte daarvoor 4 maanden gevangenisstraf .

Wij sluiten nu tot volgende week Vrijdag........ Adieu ........

HET DAGBOEK VAN PHILEMON ZIJDEWIND

24 Oct. - Ik moest eigenlijk maar geen Kamerverslagen meer lezen. Mijn week gemoed schiet er telkens vol van. O, o ! wat is er ook in de politieke wereld een overmaat van onrechtvaardigheid. De statistieken leeren, dat de opleiding van iederen advocaat ongeveer fl 15.000.- kost aan vadertje Staat - Liesbeth maakt er, met wat brandewijn en, 'n eitje, goedkooper een klaar - en toch kijkt hij alsmaar heel liefjes naar deze dure zoontjes ; de zaakwaarnemers leiden zichzelf op en die kunnen bij datzelfde papaatje geen goed doen. Gister wilde hij hem b.v. door zijn dienaar de trappen van het kantongerecht laten afgooien zonder beroep. Medelijdende afgevaardigden hebben 't ergste weten te voorkomen, maar toch breekt zooiets je vaderhart.

Vadertje Staat, waarom doe je toch zoo onpractisch en liefdeloos ?

25 Oct. - Breeduitstra had in ons stam-café verbazend veel succes met een verhaal over Lord Dewar, 'a verstokten vrijgezel, die ieder jaar daarom een dames-club-diner presideeren mag en van deze gelegenheid gebruik maakt om zijn klinksters en medeklinksters met steken onder water te torpedeeren. Dit jaar heeft de Lord gezegd, dat wij tegenwoordig behoefte hebben aan meer permanent wives en minder permanent waves. Toen mr. Mierick van Peuteren toelichtte, dat "permanent waves" bestendig blijvende haargolf beteekent en de Engelschen tegen hun vrouwen "wives" durven zeggen, hebben wij allen hartelijk gelachen.

Ik heb de woordspeling opgeschreven met de bedoeling om er Liesbeth op te tracteeren. Driemaal heb ik met een been in de kamer en een been in de gang op 't punt gestaan om dit te doen, doch ik kon er niet toe komen. Zal 't wel eens tegen Sientje zeggen. Lord Dewar heeft ook nog verklaard, dat het de plicht der vrouwen is om voor den inwendigen man en die der mannen om voor hun uitwendige vrouw te zorgen. Dit is echter onjuist. Ik ken vrouwen die beide zaken op zich genomen hebben. Men spreekt daar echter liever niet te veel over.

26 Oct. - Kregen vandaag van oom Gerard uit Vlaardingen een zending bot. Voor we geroken hadden, begrepen we z'n royaliteit niet. Vervolgens 't gevalletje begraven. 't Is misschien beter zoo, want 't is in ieder geval eenigszins kannibalistisch, wanneer je met je heele huisgezin aan de botjes van een familielid zit te knagen.

De postdirecteur was vanmiddag zeer vaag in zijn discours. Hij had 't er voortdurend over dat Minister de Geer gister met succes een vuurproef doorstaan heeft en als eenigste motiveering fluisterde hij me lachend in 't oor, dat hij geen vrees had getoond voor de "bietebau". Ik ga voortaan met den postdirecteur wandelen vóór hij gebitterd heeft.

27 Oct. - Verbazend zacht weer vandaag ; trouwens de geheele week al. Op finantieel terrein vindt dit zijn nawerking door een buitengewoon, willige stemming voor de aandeelen van de Spitsbergsche ijswafeltjescompagnie. In huiselijken kring heeft het tot gevolg dat Liesbeth telkens de kachel laat uitgaan ; ik benijd dat monster in alle stilte mijns harten.

Wybo kwam thuis uit school met de verheugende mededeeling, dat hier een nieuwe Chineesche koolsoort zal ingevoerd worden door de tuinders. Eerst hebben de Chineezen die kool voor andere naties gestoofd die er echter niet enthousiast over waren. De Hollanders daarentegen vielen er direct in. 'n Verwant volk, niet waar?

28 Oct. - Vanmorgen werden we wakker door stemmengerucht in het benedenhuis, terwijl het geheele gezin toch nog boven was. Met mijn gewone beleidvolle voortvarendheid sloeg ik voor dat Liesbeth, gewapend met een stoel, naar beneden zou afdalen, terwijl ik dan kon trachten om door het dakraam buren te alarmeeren. Jossie was ons echter voor. 't Bleek gelukkig niet gevaarlijk ; we hadden gisteravond de radio niet afgezet. Anders wel een leuke uitvinding. Je kunt zoo gemakkelijk de verbinding verbreken, wanneer je luistert naar de uitzending van een kerkdienst en ze beginnen met de collecte.

29 Oct. - Daar ik heden voorbij de courant kwam, schoot me het plotseling te binnen, dat wanneer ik aardbeienplanten in mijn tuin had, deze beslist voor de tweede maal in bloei zouden staan, gezien het zomersche najaar. Even bij de redactie opgeloopen, en het feit verteld en één kwartje geïncasseerd.

30 Oct. - Mr. Mierick van Peuteren en griffier Dorias kregen het vanavond aan den stok in de soos over

de doodstraf Griffier Dorias wilde er geen goed over hooren. Niet zoo zeer voor de misdadigers dan wel voor de rechters trok hij partij. Zijn grootvader, die ook aan de balie was, had er 't leven door verloren. Op 'n goeden dag had hij een barbier ter dood veroordeeld en op zijn vraag wat of hij als laatste gunst verlangde, antwoordde de onverlaat, dat hij mijn grootvader verlangde te scheren. Van schrik was de man gestorven.

TREFFERS EN POEDELS

ANTWERPEN-RIJN.

Er is een project dezer dagen ontvouwen

tot beter verbinding van Antwerpen-Rijn,

dat zal mettertijd - als men 't nieuws wil vertrouwen 1) -

een stuk van 't verdrag Holland-België zijn.

Het is een kanaal van Anvers via Tholen,

men hoeft dan niet meer op twee Schelde's te dolen,

de schippers en Tholenaars vinden dat fijn. -

Thans loopt een kanaal van Hansweert naar het Noorden,

dat heeft al veel slordige tonnen geëischt,

twee bloeiende dorpkens heeft het aan z'n boorden,

die leven van wat door dat vaarwater reist.

En mocht het Verdragskanaal mettertijd klaar zijn,

dan zullen die plaatsjes heel erg de sigaar zijn,

geen vrachtboot, die daar dan z'n vlaggen nog hijscht. -

D'electro-centrale Hansweert wordt gesloten,

die neemt in de toekomst de Peezem te baat,

de sluisdeuren worden onzinkbare booten

voor Vlissingen's Veer, als de Ferry niet gaat.

Wie weet of 't Kanaal zèlf dan nog wel te zien is,

dat dempt men met steenen en dak en machines

der vliegtuigfabriek die in Veere nog staat. -

En als dan een elk der partijen zijn zin heeft,

de statenverhouding niet beter zijn kan,

als Holland met België in druipenden min leeft,

de Scheldegeschillen voorgoed in den ban,

d'ellende van negentienveertien vergeten,

bekend-onbekende-soldaten versleten ....

dan maken we er maar een oorlogje van. -

WILLEM TELL II.

Dat doen we niet, heer Tell. - Red. "Ons Zeeland").

PRIKKELDRAAD

Of het waar is, weet ik niet, maar men fluistert. En leelijk ook. N.l. over de Vlissingsche burgerwacht. In de Vlissingsche afdeeling van het vaderlandsche veiligheidsbedrijf zou n.l. de klad gekomen zijn. Sommigen geven zelfs niet meer de volle 100 procent voor haar betrouwbaarheid.

Erg, niet waar ?

Inderdaad heel erg. Want waar gaat het heen als een Koning zijn lijfwacht, een brave stad haar burgerwacht met een wantrouwenden blik gade moet slaan ? Kan de burger van een stad, die geen 18 karaats burgerwacht heeft nog in vrede het moede hoofd des avonds op het kussen vleien ? M. i. niet. Terwijl de burger den slaap zoekt, toch kan zijn veiligheidsinstituut in de donkerte van den nacht oprukken, gemeene zaak met den vijand maken en de stad b.v. ver-Russen. Het is niet prettig te bedenken, dat men kans loopt als een Vlissinger naar bed te gaan en als een Rus op te staan.

Wat u ?

Zijn de burgerwachten destijds niet opgericht om zulk een snelle nationaliteitsverwisseling te voorkomen ? Een of andere kwaadspreker heeft wel eens beweerd, dat het doel der oprichting slechts een gezellige en ongevaarlijke schietvereeniging van ontspanning zoekende rustige huisvaders beoogde, doch ik wil vooralsnog zulks niet aannemen. Ik zie in de burgerwacht nog steeds het instituut dat den burger inderdaad de hand boven het hoofd houdt als de Russen komen. En daarom krijgt de burgerwacht van een fatsoenlijke gemeente- subsidie.

Mits ze betrouwbaar is, natuurlijk. Want we betalen nu eenmaal niet om ons door de eigen veiligheidsbewakers een blauwe boon door het hoofd te laten jagen.

Maar.... om op de Vlissingsche burgerwacht terug te komen.... er gaan geruchten dat dit instituut zijn subsidie niet meer waard is. Wegens heulen met den Sovjet of met andere vijanden die ons belagen. Toen de staking bij de "Schelde" uitbrak, moesten alle burgerwachters in de Scheldestad, zoo zegt men, hun spuiten en bajonetten inleveren.

De burgerwacht was weerloos gemaakt....

Ik vraag me af : "Had men zulks gedaan als de burgerwacht op 100 procent vaderlandsche betrouwbaarheid was geschat ?"

't is maar een vraag natuurlijk,

SPORTIMPRESSIES

Weinig variatie ?

Als het badpak is opgeborgen, de roeispanen zijn ingehaald en het zeil is gestreken, m.a.w. : wanneer de zomersporten hebben afgedaan, dan breekt voor de diverse takken van sport een z.g. pruimen-en-krenten-tijd aan. Dan leent de temperatuur zich ook niet meer voor lawn-tennis en hebben ook de wielerbanen hun hoogseizoen weer beleefd. Men leeft dan eenige maanden in afwachting van een ouderwetschen winter, waarin schaats en slede hoogtij vieren, en men is hoofdzakelijk beperkt tot de beide openlucht-sporten : voetbal en korfbal. Zoo is het elders, zou is het ook in Zeeland ! In herfst en winter beleven we weinig variatie op sportgebied, maar in de sporttakken, die zich in die periode doen gelden, vinden we gelukkig meer dan voldoende compensatie voor die stiefmoederlijke bedeeling, omdat elke voetbal- en elke korfbalwedstrijd op zich zelve voor de noodige variatie zorgt. En waar we op dit gebied dus elke week opnieuw impressies opdoen en elken nieuwen Zondag den Zeeuwschen sport-enthousiast verscheidenheid oplevert, daar houden we er ons van overtuigd, dat de "Ons Zeeland"-lezers de aan dit ruime voetbalbestek ontleende geestesproducten even grif aanvaarden als de aan het zooveel engere korfbaldomein ontsproten wederwaardigheden.

De Wedstrijd van den Dag.

Het regengodje was Zondag met de Zeeuwen ! Terwijl in Brabant en in een groot gedeelte van Limburg hevige slagregens de voetbalterreinen in een modderpoel herschiepen en het voetbal-competitieprogramma daar letterlijk en figuurlijk in het water viel, bleef het luchtje boven de Zeeuwsche terreinen slechts dreigen en konden alle vastgestelde wedstrijden doorgang vinden. De wedstrijd van den dag was ditmaal "Middelburg"-"Zeelandia", de kamp tusschen den ex-eerste-klasser met de oudste papieren, en het jongere zusje met hooge aspiraties. We hebben dreigende luchten en den onder orkaan-invloeden staanden wind getrotseerd en met de overige 2437 liefhebbers den "Slag achter de meelfabriek" medegemaakt.

Sinds haar bestaan - of beter: sinds de omstandigheden beide stedelijke rivalen onder hetzelfde competitiedak samenbrachten - was het Zeelandia nog niet gelukt zich de meerdere te toonen van de eerstgeborene. Als er ooit een kansje was om dit te bereiken - zoo redeneerde men in het Zeelandia-kamp - dan zou het nu zijn, in de periode, waarin Middelburg zich met enkele sporten lager op den competitieladder moet tevreden stellen dan Zeelandia. Maar in Middelburg-kringen heette het, dat, hoe ver Zeelandia het dit jaar ook moge brengen, de traditie, dat zij Middelburg niet klein kan krijgen, gehandhaafd zou blijven. De laatstbedoelde categorie heeft het gelijk, maar niet het geluk aan hare zijde gehad, want weliswaar werden de punten broederlijk gedeeld, maar over, het algemeen sloeg de krachtbalans naar Middelburg's zijde over, wat intusschen niet uitsluit, dat de Zeelandianen zich kranig geweerd hebben. Onder deze omstandigheden is 't een spannend partijtje voetbal geworden, dat - dank zij een rustige en toch krachtige leiding - binnen de perken der gematigdheid bleef. Niet alzoo de houding van een deel van het publiek, welk deel zijn fanatisme niet voldoende vermocht te onderdrukken en in onsportieve aanmoedigingskreten als "Rammen maar !" "Toe, geeft-m een dauwtje !" en "speel eerst den man !" het verloop van den strijd trachtte te forceeren. We hadden een dergelijke kleinzieligheid, die geen uiting van waarachtige sympathie jegens een der partijen kan heeten, van het Zeeuwsche publiek niet verwacht. Gelukkig betreft het slechts enkele "rebellen" en misten hunne onvriendelijkheden elke uitwerking op de spelers, die hierdoor toonden, uit beter hout gesneden te zijn dan hun stuurlui-aan-den-wal.

"Vlissingen" op toer.

De Zuidelijke tweede-klasser "Vlissingen", die nog steeds de eerste plaats bezet in hare afdeeling, laat Zondag a.s. de competitie in den steek. De Vlissingers steken Vrijdag a.s. het Kanaal over om op Zaterdag d.a.v. in Parkeston Quay den strijd aan te binden tegen de "Parkeston F. C." aldaar. Vorig jaar kwam dit Engelsche voetbal-elftal naar Holland, waar het - dank zij de bemoeiingen der Stoomvaartmij. "Zeeland" - in Vlissingen een wedstrijd speelde met 3-3 tot resultaat. Deze wedstrijd was een groot succes, zoowel sportief als financieel en dit tweeledig resultaat bracht de maatschappij "Zeeland" er toe, een wisselbeker beschikbaar te stellen voor de vereenigingen "Vlissingen" en "Parkeston F. C.", afwisselend te verspelen in Engeland en Nederland. Zoo zullen de Vlissingsche roodwitten, vergezeld door vele supporters, scheepgaan en zich reeds in het ruime sop bevinden, wanneer dit nummer van "Ons Zeeland" onzen lezers onder de oogen komt. De Maatschappij "Zeeland", die aan spelers en supporters belangrijke faciliteiten verleent en o. m. de gelegenheid opende, om à raison van 14 gulden het reisje Vlissingen-Parkeston v. v. te maken, met inbegrip zelfs van twee warme maaltijden en tweemaal logies-en-ontbijt, bewees, de voetbalsport een goed hart toe te dragen. Intusschen hopen we van harte, dat "Vlissingen" haar goed figuur in de N. V. B.-competitie ook in Engeland zal bevestigen, daar goede indrukken van het Zeeuwsche voetbal zal achterlaten, maar.... het kleinood als extra-passagier naar deze zijde van het Kanaal zal medevoeren.

Korfballers in actie.

Op Zaterdag 27 October l.l. kregen de door de Middelburgsche damesgymnastiekvereeniging "Achilles" uitgeschreven seriewedstrijden voor korfbalclubs hun beslag, nadat op beide voorafgaande Zaterdagen de voor-ronden waren verspeeld. De hoofdstedelijke korfbalclub "D. O. S." ging met den eersten prijs strijken door den eindstrijd tegen "V. I. O. S." ('t Zandt) met 4-1 te winnen. Laatstgenoemde had met "Zeelandia" (Hansweert) de eer gedeeld, door 1-1 te spelen en won den tweeden prijs, terwijl de Hansweertenaars toch ook niet met leege handen naar huis terugkeerden en den derden prijs als welverdiende trophée met zich voerden. "Achilles" kan met vreugde terugzien op dit wèlgeslaagde korfbal-tournooi.

Voetbal op Zondag a.s. De Zeeuwsche clubs zijn weer allen in actie Zondag a.s. Terwijl "Vissingen" de terugreis van Engeland onderneemt, werken de provincie-genooten het volgende programma voor de N. V. B.-competitie af

2e klasse.

Te Middelburg: Zeelandia-Breda.

Te Tilburg: G.U.D.O.K.-Middelburg.

3e klasse.

Te Middelburg : Walcheren-Zeelandia II.

Te Hulst : Hulst -Vlissingen II,

Te Neuzen: Terneuzen-Middelburg II.

Te Zierikzee : S. I. N. 0. T. O.-Zierikzee.

Laatstgenoemde wedstrijd gaat om de plaatselijke suprematie en vangt reeds ten 12 ure aan. Het zal spannen tusschen de stedelijke concurenten in Zierikzee !

LUCTOR ET EMERGO.

A.N.W.B.-lid, levens drenkelingen-redder te Goes.

Uit uw zeer uitvoerig bulletin maken we op, dat ge het goed meent met uw volk.... of liever met de bevolking der ganzestad, die in den "scheldezender" op het trottoir, e. q. stoep werd geëtaleerd. Op eventueel te nemen beslissingen van den kantonrechter zullen we maar niet vooruit loopen. Aan de humor, die uit uw vierzijdigen brief straalde hebben we ons gelaafd. We kunnen ingezonden stukken, die wegens de afmetingen niet voor plaatsing in aanmerking komen, ten zeerste waardeeren. Hoofdred. "Ons Zeeland".

Aan de velen, die ons adressen deden toekomen van kennissen, welke als adspirant-abonné's beschouwd kunnen worden, onzen administratievelijken dank.