DE ZEEUWSCHE WEEK

De spoorwegen en de "Zeeland"; een kerkelijke kwestie in Middelburg.

Eenige jaren geleden heeft de stoomvaartmaatschappij "Zeeland" vrijwel in de belangstelling van geheel Nederland gestaan. Oorzaak hiervan waren de berichten inzake de exploitatie, die nu niet direct zoo uiterst gunstig genoemd werd. Velen grepen naar de pen en in de groote bladen werden het voor en tegen van het voortbestaan der Zeeuwsche maatschappij breed tegen elkaar opgezet. We herinneren ons, dat sommigen de "Zeeland" uit den weg wilden ruimen en Vlissingen uit het verkeer met Engeland wilden bannen. "Alles moet voortaan over Hoek van Holland reizen", was de leuze van velen.

Anderen kwamen, zeer begrijpelijk, tegen dit radicale en eenzijdige voorstel op, en verdedigden Vlissingen als de beste overzetplaats voor reizigers uit midden-Europa.

Zooals het met vele zaken gaat, die plots hevig de belangstelling hebben, dreef ook in de "Zeeland-kwestie" de publieke storm spoedig over. Alles bleef zooals het was.

Dezer dagen nu heeft iemand in een ingezonden schrijven in een onzer groote dagbladen nog eens aan het geval herinnerd. Hij was van Amersfoort naar Vlissingen gereisd en was van daar uit naar Engeland overgestoken. Voor de verbinding te water en voor de "Zeeland"-booten had de schrijver niets dan lof, doch bij was slecht te spreken over den trein, die hem naar Vlissingen vervoerd had. Gewezen werd op de traagheid der spoorwegverbinding, over het overstappen enz. Met andere woorden werd uitgedrukt, dat de "Zeeland" soms in ongenade moet vallen bij de reizigers, omdat de spoorweg-directie niet voor behoorlijke verbindingen uit alle deelen van het land met Vlissingen zorgt.

Zooals bedoelde schrijver zegt, zoo is het ook.

Als de Nederlandsche spoorwegen alle mogelijke medewerking verleenden, dan zou de "Zeeland" voor menigeen heel wat gemakkelijker bereikbaar zijn dan de nachtbooten te Hoek van Holland.

We hopen dat de treinverbindingen met Vlissingen spoedig de aandacht der spoorweg-autoriteiten zullen hebben. Een Vlissingsch, doch ook een Zeeuwsch belang is daarmede gemoeid.

x

In Middelburg is al eenigen tijd een conflict hangende tusschen de vrijzinnigen en de rechtzinnigen uit de Ned. Herv. Kerk. Daar het altijd riskant is zich in kerkelijke kwesties te mengen en daar we niet voldoende inzicht in het "geval" hebben, laten we hieronder in het kort volgen wat aan de bladen hieromtrent is medegedeeld. Voorop zij gesteld, dat we geen partij kiezen, doch dat we uit oogpunt van volledigheid het kerkelijk conflict niet mogen verzwijgen.

Toen na het vertrek van den vrijzinnigen predikant, dr. J. P. Cannegieter, uit Middelburg, was gebleken, dat er bij het kiescollege der Ned. Herv. Kerk geen medewerking zou zijn om in de plaats van dr. Cannegieter een predikant van vrijzinnige richting te beroepen, werd door de Ver. van Vrijz. Hervormden o. a. besloten aan de kerkvoogdij een zekere restitutie te vragen van de door de vrijzinnige lidmaten betaald wordende kerkelijke belasting, teneinde door het benoemen van een eigen voorganger zelf in de godsdienstige behoeften harer leden te kunnen voorzien.

Na een jaar ontving de vereeniging van de kerkvoogdij bericht, dat op het verzoek afwijzend was beschikt. Enkele dagen later vergaderden de vrijzinnigen opnieuw en besloten werd, dat enkelen bij wijze van protest hun lidmaatschap der Ned. Herv. Kerk zouden opzeggen. Tegelijk met de mededeeling over dit uittreden, werd een brief aan de kerkvoogdij gezonden, waarin o. a. gezegd wordt:

"Teneinde ongeorganiseerd handelen in deze zooveel mogelijk te voorkomen en anderzijds den financieelen grondslag voor de aanstelling van een eigen voorganger, waartoe onze vereeniging inmiddels is overgegaan door het beroepen van ds. Kastein, Ned. Herv. pred. te Grootebroek, niet in gevaar te brengen, heeft ons bestuur zich genoopt gezien, daartoe mede gedwongen door den korten tijd, die ons na ontvangst uwer missive nog restte, een 33tal harer leden, wier namen nader zullen worden aangezegd, te verzoeken, hun lidmaatschap der Ned. Herv. gemeente nog vóór den aanvang van het nieuwe dienstjaar op te zeggen, en het bedrag, dat zij anders aan H. O. zouden moeten betalen, in de kas der vereeniging te storten. Zij zijn bereid, weer als lidmaat tot de kerk toe te treden, zoodra alsnog eene rechtvaardige regeling getroffen zal zijn, om de gevaren, waarop wij boven duiden, te ontkomen.

Wij voegen hieraan toe, dat dit voor ons de eenige mogelijkheid was om uittreding op groote schaal vooralsnog tegen te gaan en dat ons bestuur niets liever wenscht dan eene regeling, waardoor - zoolang de Hervormde Gemeente alhier ons van Vrijz. prediking onthoudt - de verzorging van het geestelijk leven in onzen kring gewaarborgd wordt en aan den anderen kant onze geestverwanten hun deel in de lasten, aan het lidmaatschap der kerk verbonden, naar billijkheid kunnen dragen, in aanmerking genomen hetgeen zij voor de verzorging van het geestelijk leven in eigen kring moeten offeren.

Het bestuur hoopt, dat alsnog door nader overleg met uw college een uitweg uit deze moeilijkheid gevonden zal kunnen worden".

Zooals men ziet is de uittreding van een groot aantal leden te verwachten als de kerkvoogdij blijft weigeren een gedeelte der kosten voor den eigen predikant uit de belastingen der vrijzinnigen als subsidie toe te kennen.

Met belangstelling zien de betrokkenen in Middelburg de beslissing der kerkvoogdij tegemoet.

ZITTENDE BIJ BURGEMEESTER SCHOOFF

Het is wenschelijk om de indrukken welke men van een bepaalde streek heeft gekregen, nagezetten tijd weer eens te vernieuwen en deze te toetsen aan de opvattingen van personen die met het wel en wee van deze streek volkomen op de hoogte zijn. Zoo ben ik weer eens in Westelijk Schouwen geweest en heb het geluk gehad daar een deskundige vraagbaak te vinden in den persoon van den heer J. Schooff, burgemeester der gemeente Noordwelle en Serooskerke. Deze burgemeester, geboren Schouwenaar, is woonachtig te Renesse en daar president-kerkvoogd van de Herv. Kerk; hij is tevens lange jaren geïnteresseerd geweest in land- en tuinbouwondernemingen. Een meer aanbevelenswaardig adres dus voor mij moeilijk te vinden; de heer Schooff kent heel Schouwen op zijn duimpje en is van alle aangelegenheden op de hoogte. Het met hem gehouden vraaggesprek moge hier in beknopten vorm volgen.

Hoe is de algemeene toestand in Schouwen?

Over het algemeen gunstig. De boerenstand is de laatste jaren meer welvarend dan vroeger. De Schouwsche landbouwer is zeer vooruitstrevend en er bestaat een zeer goede samenwerking tusschen de landbouwers onderling. Het vereenigingsleven is dan ook zeer geanimeerd; de coöperatie sterk ontwikkeld. Wel zijn de polderlasten zeer hoog, en daarover wordt ook wel geklaagd, maar men gaat toch zoo langzamerhand inzien, dat men waar krijgt voor zijn geld, en dat Schouwen een buitengewoon goede afwatering heeft.

Wordt er onder de arbeiders geen armoede geleden?

Neen, armoede komt bijna niet voor; bij uitzondering in zeer groote gezinnen. Bijna elke arbeider heeft een stukje grond en de loonen zijn hier niet lager dan elders; soms wel iets hooger dan in de andere deelen van Schouwen. Maar ook zijn groote gezinnen uitzondering. De bevolkingstoestand blijft in W. Schouwen vrijwel stationair. De dorpen breiden zich slechts langzaam uit. Wel is de behuizing de laatste jaren beter geworden. Het kwam vroeger wel eens voor, dat meerdere gezinnen één huis bewoonden, maar nu bezit bijna iedereen een eigen woning. In de duindorpen wordt nogal wat gebouwd ten behoeve van renteniers. En opmerkelijk is het, dat er veel gebouwd wordt op plaatsen zooals Haamstede, waar de tuinbouw zich gaat ontwikkelen.

Neemt de tuinbouw hier toe?

Dat is iets van het laatste jaar. Het is gebleken, dat er hier veel geschikte grond voor tuinbouw bestaat; de kwaliteit is zelfs misschien wel beter dan die van het Westland. En bovendien ook goedkooper, hoewel de grondprijzen stijgen. Nu staat er enkele tientallen kassen. Spinazie, bloemkool, tomaten en druiven worden voornamelijk verbouwd.

En de Oost-Indische kers?

Dit product is voor de lichte gronden ook nog loonend.

Evenals de bollencultuur. Maar alles gaat toch in de richting van den tuinbouw. Zoo is men verleden jaar te Haamstede met een proeftuin in tuinbouwproducten begonnen. En er komt een tuinbouwschool, zoodra het Rijk subsidieert. De omliggende gemeenten werken hieraan mee.

De vakkennis der kweekers laat bij velen nog al te wenschen over. Het is voorgekomen dat men een kas bouwde en daarna aan den tuinbouwconsulent vroeg, wat men er mee moest beginnen.

Overigens is er altijd nog nadeel verbonden aan de slechte verbinding. Deze belemmert de ontwikkeling. Maar het moet gezegd worden dat de R. T. M. in dit opzicht zeer soepel is. Er zijn mooie regelingen getroffen; extra-vervoer wordt mogelijk gemaakt en de vervoerprijzen worden afhankelijk gesteld van den verkoop der producten. Wordt van een zending niets verkocht, dan wordt ook geen vrachtprijs berekend. Zoo wordt de R. T. M. eens in een ander licht gesteld.

Hoe staat het met vee- en pluimveeteelt?

De veeteelt vermindert sterk. Slechts op enkele boerderijen wordt nog melkvee gehouden. De overige beperken zich tot datgene wat jaarlijks voor de slacht noodig is.

Maar de pluimveehouderij ontwikkelt zich de laatste jaren. Er zijn al eenige bedrijven op groote schaal en ook op de boerderijen kan men vooruitgang bespeuren. De grond is er dan ook geschikt voor.

Denkt u dat Westelijk Schouwen toekomst heeft als badstreek?

Ja en nee. Renesse bijvoorbeeld voldoet als badplaats aan alle eischen, die men aan de natuur kan stellen. Maar er blijft altijd het bezwaar van slechte en dure verbindingen. Bovendien, de gemeente werkt niet genoeg in deze richting. Het afketsen van de waterleiding kenschetst de houding van het gemeentebestuur. Toch is er in droge perioden in Renesse geen water te veel. Ook voor de bevordering van Renesse als badplaats heeft men weinig gedaan, uitgezonderd het verbeteren van den weg naar het strand. Ook van de Ver. voor Vreemdelingenverkeer gaat veel te weinig uit. Lang niet alle belanghebbenden zijn lid, en velen betalen te weinig contributie. De gemeente subsidieert deze vereeniging niet. Ook in Haamstede bevordert men dit alles niet veel beter, maar deze plaats is er dan ook minder, door den verderen afstand van het strand, voor geschikt. Renesse wel. Er zijn hier veel voordeelen. De belasting is zeer laag logeerbelasting wordt niet geheven. Er zijn wel eenige beroepspensions, en in den zomer kunnen er in Renesse gemakkelijk een 150-tal badgasten worden ondergebracht. Maar dit wijst er juist op, dat er hier behoefte bestaat aan een goed en niet te duur hotel. Er zou trouwens meer gedaan kunnen worden. Het strand heeft slechts enkele primitieve inrichtingen. Er is geen badhuis, badstoelen ontbreken en ook zijn er geen reddingsmiddelen aanwezig. Met wat ondernemingsgeest valt er hier zeker wat te bereiken.

Is er nog sprake van combinatie van gemeenten?

Nu niet meer. Indertijd is daarover veel te doen geweest. Men wilde van Renesse, Noordwelle en Serooskerke één gemeente maken. Dit is echter niet doorgegaan. Het is ook niet gewenscht. Bezuiniging geeft het bijna niet. Men moet b.v. toch drie scholen, brandspuiten, straatverlichtingen, stembureaux enz. houden, daar Noordwelle 3 K.M. en Serooskerke 5 1/2 K.M. van Renesse verwijderd ligt. Alles wat vereenigbaar bleek, is trouwens al vereenigd, zooals b.v. de vleeschkeuringsdienst, dokter (als school- en armenarts) veldwachter, boerenleenbank, enz. Men moet dit niet forceeren, daar het grootste deel der inwoners van deze dorpen sterk tegen combinatie zijn gekant.

Hoe is de toestand der wegen?

O, die zijn in prachtige conditie, hoewel zij niet voldoen aan de eischen die het moderne verkeer stelt. Men heeft hier het grootste voordeel, dat het waterschap Schouwen 1/3 deel van de kosten van verharding der wegen betaalt, mits gemeenten en particulieren ook ieder een derde deel betalen. Dit systeem voldoet goed.

Ik heb iets gehoord over kerkelijke wantoestanden in Renesse. Wilt u mij daar soms iets van meedeelen?

Zeker, er is geen enkele reden om de publicatie te verhinderen van datgene wat reeds lang in geheel Schouwen bekend is. Zooals u zult weten, zijn de Schouwenaars over het algemeen niet zeer kerksch meer. Er heerscht hier onder de verschillende gezindten een groote verdraagzaamheid. Alleen in Renesse en Noordwelle is den laatsten tijd veel beroering gewekt door de komst en het optreden van een nieuwen predikant. Het gevolg was, dat verschillende kerkelijke partijen zeer scherp tegenover elkaar kwamen te staan. Ik zou er u veel meer van kunnen vertellen, maar wil voorloopig volstaan met op te merken, dat de strijd in vele opzichten niet met eerlijke wapens wordt gevoerd. Dit valt zeer te betreuren, en het trekt vooral de aandacht omdat over het algemeen de verhoudingen in Schouwen niets te wenschen overlaten.

Hiermeer was ons vraaggesprek geëindigd. Wat ik in Schouwen gezien heb, heeft de opvattingen van burgemeester Schooff ongeveer geheel bevestigd.

AD INT.

UIT EEN JEUGD

Herinneringen aan Zeeland

door

JAN R. Th. CAMPERT.

XII.

Ja, zomers was het best te doen, maar in den winter.. .! Een diepe duisternis lag nog over het land, en somtijds was er in den voorbijen nacht het wonder der sneeuw bijgekomen. Grauwig-wit lag dan de dorpsstraat voor je, als je het veilig, warm, lamp-verlichte huis verliet. En buiten het dorp, even voorbij den vuurtoren, sneed een scherpe wind recht in je gezicht. Kaal en mistroostig rustte het land onder een even mistroostige lucht en ternauwernood kon je de duinen ontwaren, die Walcheren's tuin beschutten tegen het geweld der zee. Op je gemak voelde je je eerst pas als je in de kleine stations-wachtkamer wachtte op de tram die je naar Middelburg zou brengen. Twee jaren heb ik dezen tocht, heen en terug, dagelijks gemaakt.

Maar als het lente werd was het één verrukking. En zomers!

Dan bloeide om je heen een dauw-ontloken wereld. De weiden stonden groen, van een rijp, malsch en jeugdig gras en op de akkers schoot het zaad sterk uit den vruchtbaren grond. In Mei bloeiden er de Meidoorns en hun geur vervulde de lucht: bedwelmend en welriekend.

Dan ging er iets open in je jonge hart, je bloed stroomde sneller en krachtiger, diep haalde je de krachtige, zilte lucht in. En, in de tram gezeten, sprongen, links en rechts van je, telkens nieuwe vreugden naar voren: een boomgaard, die in bloei stond, een huisje in den wingerd ....

Hetgeen alles zeer fraai voor het oog, maar overigens was het somtijds een omvangrijke strop. Want was je den avond te voren nog niet een wandeling gaan maken, terwijl je Fransche grammaire verlaten en zielig in je kastje stond?

Dat kon je prachtig in de tram doen. Een uur tijd had je! Meer dan genoeg....

Wat moest er echter van de Passé défini enz. terecht komen als onder Biggekerke de perelaren uitzinnig stonden te prijken, als de beesten, verdwaasd en uitgelaten door de wei robbedoesden, als.... ja, wat al niet.

Met een terècht bezwaard gemoed wachtte je het Fransche les uur af. Zoo ging het maar al te dikwijls.

En hoevele malen gebeurde het niet, dat als je 's morgens door de dorpsstraat liep, je bij je-zelf bedacht dat het ongetwijfeld veel aangenamer moest zijn op een dag aan zee en in de duinen door te brengen dan.... op school. We slaagden er ettelijke malen in een niet onverdienstelijke list te bedenken om de tram te missen. Met de volgende gaan was niet meer de moeite waard! En je hàd je vrije dag!.... Ten koste van een ernstig standje, dat spoedig vergeten was.

Die tram overigens borg een veel-belovend gezelschap. Daar had je b.v. mijn vriend, de man werd vliegenier en zal thans ons voormalig voertuig wel met - een niet ongenegen overigens - minachting beschouwen, en daar had je een al wat oudere jongen, donker en slank, die thans tot een der beste jongere Nederlandsche dichters wordt gerekend. Nog niet al te lang geleden kreeg ik een brief van hem, waarin hij het vehikel sentimenteel herdacht. Daar waren verder twee meisjes uit Domburg, de een zit in Amerika en de ander.... de hemel moge het weten .... maar als ik mij niet vergis koestert zij een onuitsprekelijk heimwee naar Adyar. Vervolgens een broer van boven-ondergeteekende, wiens diepste genoegen was het in-elkaar-zetten van min of meer roekelooze kwajongensstreken. En dan had je er nog die eene, die als hij lastig werd, in het bagagenet gedeponeerd werd en die ander, die altijd met z'n blozend jongensgezicht in een hoekje zat te grinniken. Ik sprak hem dezen zomer in Brussel.... We worden oud. Wie lacht daar? Ik meèn het. Als je aan die onbezorgde dagen denkt, dan weet je dat je oud geworden bent, want er is een grooter onderscheid tusschen een jongen van 14 en een jongeman van 26 jaar, dan tusschen den laatste en een grijsaard....

Toèn kon nog alles gebeuren en telkens nam een nieuwe verwondering je hart en denken in beslag. Thans kan nòg alles gebeuren, maar de verwondering zal vreemd van je blijven. Oud-worden, ach, het zit 'm waarachtig niet in het klimmen der jaren, maar in het verdwijnen der verwondering, die prachtige eigenschap der jeugd!....

In die tram dan werden vele wereldschokkende plannen beraamd. Eén er van was - natuurlijk het oprichten van een blaadje. Verder hadden twee onzer een besteldienst georganiseerd. Tegen een kleine vergoeding, minder dan de gewone vrachtrijders-prijzen of tram-tarieven, brachten ze van alles uit "de stad" mee. Ze hadden zelfs een kapitaaltje gevormd en keerden rente op de aandeelen uit. Een van hen zit nu wèrkelijk op een groote Mij. in .... Calcutta. Het bloed kruipt.... niet waar? ....

Schaken was verder, een geliefkoosde afleiding. Wat zeg ik? Een epidemie, een obsessie en tusschen de moeilijkste stellingen in vonden wij toch nog altijd wel even gelegenheid om onder Biggekerke uit de tram te hangen en, en passant, een goed-voorziene appelboom te plunderen. Later snoeiden zij de takken, jammer!

Hoeveel wereld-raadselen hebben wij er niet getracht te doorgronden. De gevolgen? Enkelen hangen nòg de theosophise leer aan ....

En de tram, die reed maar, tusschen Domburg en Middelburg, heen en weer, heen en weer....

TREFFERS EN POEDELS

LOODSENLOT.

Na de ramp te Vlissingen.

Er klinkt langs Vlissing's

reede een daverend geluid,

het is de groote zeeboot,

die een rivierloods fluit,

Kalm staat-ie in z'n oliejas,

al klaar - de loods van 't echte ras.

alsof z'n tocht geen groot gevaar beduidt. -

Daar ijlt z'n kleine kotter

met hem in 't schuimend sop,

het bootje springt en steigert

en dompelt zich den kop.

En op den grooten boulevard

ziet het publiek niet het gevaar

voor 't bootje met de loodsenvlag in top. -

Het loodsenvaartuig nadert

al huppelend de boot,

het zwaait zich in een cirkel

naast 't scheepsboord, hoog en groot.

Men ziet den loods van verre staan,

één misstap bij het overgaan

beteekent onverbiddelijk den dood. -

Soms komt de kotter halfstoks

- het droef symbool des doods -

terug de haven binnen,

op volle kracht desnoods. -

Een man een man, een woord een woord,

men laadt weer versche kracht aan boord:

Het schip wacht, ondanks alles, op een loods ....

WILLEM TELL II.

DE SCHELDEZENDER

Hallo, hallo........

Hier is het draadloos uitzendstation de Schelde-Zender! Vindt u het interessant, te hooren:

- dat "de" gebeurtenis voor pretmakend Zeeland, n.l. het traditioneele bal-masqué van hotel "Britannia" te Vlissingen, dit jaar op Zaterdag 26 Jan. plaats vindt.

- dat Goes op 31 Dec. j.l. 9000 inwoners telde.

- dat in het afgeloopen jaar te Ouwerkerk (Duiveland), hetwelk een gemeente met 700 zielen is, niemand begraven behoefde te worden.

- dat op Nieuwjaarsdag in Vlissingen een 14-jarige jongen in arrest gesteld moest worden, daar de knaap in zeer dronken toestand verkeerde.

- dat in Bruinisse, ondanks de electrificatie, de straten nog met behulp van petroleum verlicht worden. Het nieuwe straatverlichtingsmateriaal was n.l. door de P.Z.E.M. afgekeurd. De aannemer heeft nu een procedure aanhangig gemaakt.

- dat de heer G. A. Hajenius, burgemeester van Goes, de vorige week zijn 60sten verjaardag vierde.

- dat te Sluiskil een auto van den weg in het kanaal geraakte. De inzittende wist zich aan het natte element te onttrekken.

- dat Zeeland dezer dagen zijn eersten sportvlieger, tevens eigenaar van een sportvliegtuig, kreeg. De onderhavige is de heer Vlaming te Ierseke.

- dat de nieuwe weg Hulst--St. Jansteen over den z.g. Tragel wellicht in het voorjaar al gereed zal zijn.

- dat te Middelburg, door het omvallen van een petroleumlamp, een kind van 4 maanden in zijn wiegje verbrandde, terwijl de bewoners van het huis afwezig waren.

- dat de 28-jarige gehuwde J. de A. te Oostburg de politie bekend heeft, op 15 Dec. j.l. z'n 28-jarig buurmeisje met een scheermes den hals afgesneden te hebben. Zooals men zich herinnert werd aanvankelijk aan zelfmoord gedacht.

- dat de gemeente Overslag den tol ter plaatse wil afschaffen als de provincie de schuld van f 4400, die nog op den betrokken weg rust, voor haar rekening neemt en aan de gemeente jaarlijks f 150 betaalt voor het, onderhoud van den weg.

- dat Aardenburg nu kwestie heeft met de P.Z.E.M. en wel over een electrische leiding bij de Draaibrug. Wie zal de volgende gelukkige zijn?

- dat in 1928 in het St. Josephziekenhuis te Vlissingen 618 patiënten vertoefden. Er hadden 253 operaties plaats.

- dat nu ook in Kruiningen het vloeken op den openbaren weg strafbaar gesteld is.

- dat de verlichting van den weg Goes-Kloetinge bij avond alles te wenschen overlaat. Dit tot vreugde van de minnenden, tot ergernis van meer haastige wandelaars.

- dat in Terneuzen een knaap zijn 8-jarig kameraadje met een pijl in het oog schoot.

- dat de gewone keuringen van tot dekking bestemde hengsten in het voorjaar 1929 zullen worden gehouden voor Zeeland: (alleen voor type trekpaard) op 5 Februari te Zierikzee; 6 Februari te Kattendijke en Hulst; 7 Februari te Axel; 8 Februari te Oostburg.

- dat de niet slapende inwoners van Middelburg te nul uur nul aangenaam getroffen werden door het luiden van de groote klok van den Lange Jan. Een alleraardigste begroeting van 1929.

- dat een echtpaar in Vlissingen de jaarwisseling vierde met het kort en klein slaan van eigen huisraad. De mannelijke helft van het paar mishandelde bovendien de vrouwelijke 50 pCt. Voor het laatste moest hij de rest van de nieuwjaarsviering in het politiebureau voortzetten.

- dat de raad van Overslag niets van een kanaal van Axelsche Sassing naar Hulst wil weten. Volgens dit college is de streek meer gebaat met uitbreiding van het tramnet naar Zuiddorpe, Koewacht, St. Jansteen, Clinge, Graauw enz. Doet de aanleg tot verdeeldheid zich weer gelden?

- dat een vreemdeling zich in Hulst uitgaf voor paardenkooper. Voordat het evenwel tot transacties kwam, bleek hij een ontsnapte uit de rijkswerkinrichting. Inplaats van eenige Hulstenaren vloog de bedrieger er ditmaal in.

- dat de Vlissingsche politie in 1928 totaal 61 vreemdelingen over de grens van het land zette.

- dat diezelfde politie een 19-jarigen Hagenaar, dewelke na een oneenigheid met zijn patroon de residentie had verlaten, aanhield en aan de ouders overleverde.

- dat de Middelburgsche bevolking in 1928 wederom verminderde, n.l. met 113 zielen.

- dat de heer J. A. J. Mesu te Middelburg 15 Jan. a.s. 25 jaar in schilder-dienst zal zijn bij den heer C. A. Mantz aldaar.

- dat de heer J. van Overloop 30 jaar klokkenluider en stokbewaarder te Kapelle was.

Wij sluiten nu tot volgende week Vrijdag........

Adieu ........

HET DAGBOEK VAN PHILEMON ZIJDEWIND

2 Januari. - Sinds ik weer zakgeld heb, werken mijn gedachten op volle kracht. Aan de gesprekken, die heden in "Het varken met de sirene" gevoerd werden, rijkelijk deelgenomen. Krimp van Dulmen, die het onderwerp "Nieuwjaarswenschen" aanroerde, zei cynisch: "de menschen gunnen elkaar zoo weinig het licht in de oogen, dat zij één dag in het jaar uit schaamte het tegendeel tegen elkaar beweren" en Breeduitstra griefde me met zijn spot over Nieuwjaarshandtastelijkheden als inleiding van het elkaar naar de keel vliegen, dat de goede burgers gedurend de overige dagen van het jaar beoefenen. Ik heb me met klem tegen al die achterdochtigheid verzet en verband aan gewezen tusschen de heldere lucht van vandaag en de wel gemeendheid van de gister uitgesproken zegewenschen. Da deed de pessimisten perplex zitten. In het oog van griffier Dorias las ik: "die is weer op zijn oude kracht!" Gelijk heeft hij! Sientje één kwartje Nieuwjaarsfooi gegeven. Gevoel me weer rijk.

3 Jan. - De melkboer heeft me vanmorgen een gelukkig Nieuwjaar gewenscht. Hem bedankt en gezegd, dat we weer met frisschen moed 1929 zullen beginnen. "Ja, meneer," zei hij, "het is daar tenminste koud genoeg voor," Ad rem! Heb de geestigheid genoteerd en haar vandaag tienmaal te pas gejaagd. Had voor 't overige een interessant avontuur op de Groote Markt. Aldaar liep een man te wandelen met een kist eieren op zijn hoofd toen hij bedreigd werd door een snelrijdende auto. Door de kist weg te werpen en zelf op zij te springen, redde hij zijn leven. In machteloze woede stond hij te schouwen naar de ruïne van zijn vrachtje. Ik naderde hem terstond en vroeg vriendelijk wat er gebeurd was en of hij al die eieren had laten vallen. Hij snauwde me toe dat hij gratis kookles gaf en aan 't onderwerp "omelet" bezig was. Ik gruw van sarcasme! Intusschen heeft de administratie van het plaatselijk blad mij een kwartje voor het primeurtje betaald.

4 Jan. - Mijn inzicht in den internationalen toestand is heden veel verhelderd door een gesprek dat ik met den postdirecteur had. Deze vertelde, dat de Duitschers zoo kwaad waren op den Amerikaan Parker Gilbert, omdat hij verteld heeft van hen, dat ze de oorlogsschade door hun noesten vlijt weldra te boven zullen zijn en reeds thans beschikken over een financiëele macht, die op de wereldmarkt meetelt. Ik stond wederom perplex. Dat is toch een compliment, riep ik uit. Ja, zei de postdirecteur, maar Parker Gilbert is er een van de internationale belasting. Toen begreep ik dat de boosheid van Duitschland rechtvaardig was. Voor den fiscus dient men arm te zijn.

5 Jan. - Wanneer ik een Duitsche geleerde was geweest, kon ik vandaag begonnen zijn aan een standaardwerk over "Verstikkingsgevaar bij sneeuwval". Stapte vanmorgen argeloos de straat op, toen het juist even gesneeuwd had en in een minimum van tijd zat mijn sigarenpeukje achterin mijn keel wijl ik een eleganten val deed en met mijn achterhoofd tegen de bestrating viel. 't Zeer benauwd gehad. Vanmiddag Jossie geholpen, aan zijn strafregels: "Ik mag niet brutaal zijn tegen den schoolopziener. De knaap was onschuldig veroordeeld. Die schoolopziener deed letterlijk niets anders dan vragen en toen hij eindelijk informeerde wie of er wist waarom hij weer graag schooljongen zou willen zijn, heeft Jossie geroepen: "Omdat u alles vergeten heeft!"

6 Jan. - Met Liesbeth naar een uitvoering geweest va ons stedelijk dilettantengezelschap. Ik vond 't vrij aardig omdat de menschen zoo lachten, maar Liesbeth was één bonk critiek. Ze had vooral den pik op de hoofdrol, die in handen was van Krimp v. Dulmen jr. Beproefde een verdediging, door haar te verklaren, dat de jongeling gisterenavond mij bekende, dat hij zoo'n onbedwingbaren drang naar de planken in zich voelde. "Dan had hij timmerman moeten worden," grauwde Liesbeth. Ik zal morgen de opmerking overbrengen aan de familie Krimp.

7 Jan. - Majoor Heetemelk is eenigszins overspannen. Hij heeft in de kazerne een afdeeling voorgeoefenden verder moeten opleiden, zoodat hij in een tijd van zes weken, al de leelijke woorden uit zijn repertoire, naar de hoofden der biggen moest slingeren, terwijl hij er anders zes maanden over kan doen. Arme man!

8 Jan. Daar ik nog niet naar de soos mocht, heb ik een geheel-onthouders-propaganda-vergadering bezocht. Het begon pas leuk te worden toen na de rede van den voorzitter, iemand nuchtere tegenwerpingen begon te maken. Hem werd op vreeselijken toon gevraagd of hij dan nimmer misbruik van alcoholische dranken in zijn omgeving gezien had. "M'n vrouw giet wel eens spiritus in het theelichtje," zei hij. 't Woord is den onverlaat ontnomen.

SPORT-IMPRESSIES

IJs-genoegen

Op 't gebied van echte, degelijke winters zijn we de laatste jaren niet verwend. Kon de schaats nog eens ondergebonden worden of de prikslee van zolder worden gehaald, dan was het hoogstens voor enkele dagen. En daarom bekruipt ons een zeker pessimisme als we ons neerzetten om een loflied aan te heffen op de vorst, die haar intrede heeft gedaan en ons tracteeren gaat op de echte, Hollandsche sport: de ijssport. Maar we wagen het er op, ook al is de mogelijkheid niet uitgesloten, dat voordat deze geschreven regelen in gedrukten vorm onder de oogen der lezers komen, we nog slechts de herinneringen hebben behouden aan enkele dagen van wintersport.

De voetbal- en korfbalvelden liggen eenzaam en verlaten, het rimpelende water is met 'n gladde ijskorst bedekt, die jong en oud tot ijsvermaak noodt en de Hollandsche wintersport-bij-uitnemendheid viert hoogtij. De Zeeuwsche binnenwateren en plassen vormen thans het tooneel voor ijsgenoegens, de ijsclubs hebben hunne banen getoetst en opengesteld, ijsfeesten werden gearrangeerd, kortom een nieuw geluid doet zich hooren in de sport-samenleving, die met vreugde de ingetreden vorst begroet en vurig hoopt, dat zij ook als een vorst zal blijven regeeren, opdat de in vorige winters geleden schade kan worden ingehaald en we voorloopig ons kunnen overgeven aan de genoegens, die een ijs-periode biedt. Elke Zeeuw op de schaats! Zoo luidt thans het parool! Koning Voetbal kan Jong genoeg regeeren; Z. H. misgunt ons stellig deze aangename afwisseling niet, temeer waar deze een goede gelegenheid biedt, uit de beoefening der ijssport kracht en gehardheid te putten tegen de wispelturigheden onzer kwakkel-winters, die het verblijf om een voetbalveld niet steeds tot een onverdeeld genoegen maken.

Onze voetballers.

Hoewel bal en palen in 1929 nagenoeg op non-activiteit zich bevinden, behoeft dit geen beletsel te zijn om de positie der Zeeuwsche clubs aan eene beschouwing te onderwerpen en door weergave van de rangorde in het licht te stellen, nu het voetbalseizoen bij de intrede van het nieuwe jaar geacht kan worden zijn tweede helft te zijn ingegaan. De 2e klasse A van den Nederlandschen Voetbalbond, omvattend o.m. de Zeeuwsche clubs Middelburg, Vlissingen en Zeelandia, staat er op het oogenblik als volgt voor:

Doelp.

Gesp. Ge.. Gelijk Verl. Pnt. Voor Tegen Gem

Vlissingen 10 9 0 1 18 38- 14 1,80

Dongen 12 7 2 3 16 39- 17 1.33

D.O.S. K.O. 10 5 3 2 13 21- 18 1,30

Zeelandia 13 7 2 4 16 40- 30 1.23

Bredania 10 4 2 4 10 18- 20 1.-

Breda 10 4 1 5 9 15- 28 1.90

Middelburg 11 3 3 5 9 17- 23 0.81

Alliance 10 2 3 5 7 22- 26 0.70

R. B. C. 12 3 1 8 7 19- 32 0.58

G.U.D.O.K. 12 1 3 8 5 20- 41 0.41

De fraaie positie van Vlissingen valt aanstonds in het oog.

We wezen er reeds op, dat de Scheldestedelingen zich zelfs de luxe zouden kunnen permitteeren, om zonder de leiding te verliezen, in twee wedstrijden de overwinning aan den tegenstander te laten. Zij zullen echter goed doen, hiertegen te waken, want als ooit de kans mooi is, dat weer, eens een 2e klassekampioenschap in Zeeland belandt, dan is het zeker ditmaal, nu Vlissingen stevig de leiding bezit en het in eigen hand heeft, deze te behouden.

We moeten intusschen het door Vlissingen nog af te werken programma niet onderschatten, want zij moet nog beide malen D.O.S.K.O. ontmoeten, benevens Breda, krijgt Alliance nog op bezoek en heeft dan nog enkele zware uitwedstrijden, n.l. tegen Dongen, Bredania en G.U.D.O.K. Het feit, dat laatstgenoemde, ondanks hare slechte positie, onlangs Dongen op eigen terrein met 3-1 klopte, pleit voor de kracht van G.U.D.O.K. Indien Vlissingen er in slaagt, Dongen en D.O.S.K.O. de baas te blijven, moeten er al zeer vreemde dingen gebeuren, indien haar het kampioenschap dan nog ontgaat.

Zeelandia's kansen op de eerste plaats zijn aanmerkelijk kleiner, hoewel niet denkbeeldig, daar deze vereeniging het puntental van Vlissingen nog kan overtreffen, maar.... afhankelijk is van de verrichtingen der Vlissingers.

Zeelandia heeft een minder zwaar programa voor den boeg zij moet nog op bezoek bij Alliance, D.O.S.K.O. en R.B.C. en krijgt Bredania en Dongen nog op visite!

Middelburg gaat het in den laatsten tijd niet naar den vleeze; zij heeft sedert 11 November geen enkelen wedstrijd meer gewonnen, doch heeft nog gelegenheid genoeg, eenige punten te verzamelen en enkele plaatsen op de ranglijst te stijgen. We hopen in elk geval aan het einde van het seizoen de drie Zeeuwsche elftallen in de bovenste helft der ranglijst aan te treffen.

De 3e klasse A ziet er als volgt uit:

Doelp.

Gesp. Gew. Gelijk Verl. Pnt. Voor Tegen Gem

Terneuzen 10 8 0 2 16 36- 9 1.60

Hulst 10 6 4 0 16 30- 8 1.60

Goes 12 6 4 2 16 27- 17 1.33

Walcheren 10 4 3 3 11 22- 19 1.10

Zeelandia II 10 4 1 5 9 23- 28 0.90

*) S.I.N.O.T.O. 13 4 4 5 10 25- 36 0.77

Vlissingen II 10 2 1 7 5 22- 30 0.50

*) Zierikzee 8 2 1 5 3 12- 27 0.37

Middelburg II 9 1 0 8 2 8- 31 0.22

*) = 2 winstpunten in mindering wegens éénmaal niet opkomen.

De strijd om de leiding zal hier wel hoofdzakelijk in Zeeuwsch-Vlaanderen worden uitgevochten, waar de beide vertegenwoordigsters in nagenoeg gelijke positie verkeeren. De nog te spelen wedstrijd Terneuzen-Hulst kan beslissend zijn. Overigens speelt Terneuzen nog thuis tegen Walcheren, Vlissingen II en Zeelandia II en uit tegen Zierikzee en S.I.N.O.T.O., terwijl Hulst, behalve naar Terneuzen, nog naar Zierikzee, Middelburg II en Vlissingen II moet, en nog thuis speelt tegen Middelburg II en Zeelandia II. Alleen Goes zou nog roet in het Zeeuwsch-Vlaamsche kampioenseten kunnen gooien.

Zondag 13 Januari.

Tenzij Koning Voetbal het veld moet ruimen voor Koning Winter, werken onze Zeeuwsche N. V. B.-elftallen Zondag het volgende programma af:

2e Klasse.

Te Middelburg: Zeelandia-Dongen,

Te Bergen op Zoom: D.O.S.K.O.-Vlissingen.

Te Breda: Bredania-Middelburg.

3e Klasse.

Te Middelburg: Middelburg II-S.I.N.O.T.O. (om 1 uur).

Te Vlissingen: Vlissingen II-Hulst.

Te Neuzen: Terneuzen-Walcheren,

LUCTOR ET EMERGO.

'T SCHAVOTJE DER LEZERS

Aan alle attente lezers.- Dank voor de goede wenschen voor '29, en.... van 't zelfde.

W. te Middelburg. - Geduld is zulk een schoone zaak. De uitslag van onze honderden-guldens-prijsvraag wordt zoo spoedig mogelijk bekend gemaakt. Als u het aantal inzendingen zag.... dan zou uw advies luiden: "Overwerkt u niet. Ik heb de tijd."

Medewerker te Zeist. - Het vorige nummer heeft u reeds medegedeeld dat tot zulk een pessimisme, als door u gekoesterd, geen reden was. Vergeet toch vooral niet, dat we iedere week slechts één "Ons Zeeland" kunnen vullen. En daardoor moeten zelfs zeer gewaardeerde medewerkers wel eens wachten.

B. te Goes. - Schei uit zeg. Als we daaraan moesten beginnen, zou ons leven geen dag zeker zijn. Zoodra het bedoelde evenwel een openbaar belang aanraakt, doen we mee.

Waarnemer te Vlissingen. - Dank voor de herinnering. Ze was evenwel overbodig. Over onze badplaatsen en over badplaats-attracties schrijven we in het voorjaar nog wel eens. Als u het nog niet verder vertelt, deelen we u mede, dat in het komende seizoen in uw woonplaats een groot bloemen-corso (à la Nice) georganiseerd zal worden.