Ons Zeeland 1934, Ons Zeeland Panorama, jaargang 1933, nummer 17, 21 september 1934
HAGEL
Als de zomerdagen korten,
maar de hemel is nog blauw,
Als de bladeren al bruin zijn,
maar de atmospheer nog lauw,
Dan, als niemand nog bedacht is,
trekken zware wolken saam,
En de felle hagelkorrels
kletteren op dak en raam.
Zoo bracht zomers aftocht schade
in zoo menig Zeeuwsch gezin,
Zoo verdween 't bijeengegaarde,
Moeizaam saamgewerkt gewin.
Al de kassen staan ontvensterd
in het koel Septemberlicht;
Druiven hangen er verpletterd,
neergeworpen en gezwicht.
Gij, die vrij kwaamt zonder schade,
Steunt en helpt! Het is uw plicht!
Langs nieuwe wegen in 't Zeeuwsche land
Als men 'n autotocht maakt door dat gedeelte van ons land, dat door de Zeeuwen Holland wordt genoemd, dan wordt men getroffen door het groote aantal volmaakte wegen, dat het rijden tot een feest maakt. Geen sprake van gehobbel en gebobbel, geen sprake van wijken over zachte bermen, geen sprake van slinksche zijwegen, die den rijder voor onverwachte hindernissen plaatsen. Een breede hoofdweg met een baan voor uitwijken, en daarnaast behoorlijke fietspaden. Een doorgaand verkeer wordt op deze wijze mogelijk.
Nauwelijks echter bereikt men de grens van Zeeland, of de ellende begint.
Dat is te zeggen: de nieuwe verkeersweg over Zuid-Beveland voldoet aan alle moderne eischen, en is een waar juweel. Dorpen worden afgesneden, gevaarlijke bochten vermeden. Kaarsrecht voert deze heirbaan den autorijder in korten tijd naar z'n bestemming. Wie dezen weg in de buurt van Krabbendijke en Rilland bekijkt, krijgt waarlijk een indruk van groote moderniseering, waartoe ook een heel aardige afspanning het hare bijdraagt. Maar verder Zeeland? Onze wegen zijn afschuwelijk, ze zijn niet slechts minder goed, ze zijn voor 'n groot deel niet te berijden zonder levensgevaar.
Men kan aanvoeren, dat een ieder hiervan op de hoogte is, en dat zal ook wel zoo zijn. Daarover willen we dan ook niet spreken, maar we willen wel spreken over een wanbegrip, dat we veelal aantreffen, en dat verbetering van onze wegen in den weg staat. Men gaat namelijk veelal van het standpunt uit, als zouden de wegen, welke groote steden met elkaar verbinden, de eenige hoofdwegen zijn, de wegen voor het z.g. doorgaand verkeer, die het allereerst voor verbetering in aanmerking komen.
Maar men vergeet, dat de wegen, welke in Holland als secundair of tertiair worden beschouwd, in Zeeland veelal primair moeten heeten, omdat zij de eenige verbindingsmogelijkheid vormen. Het standpunt, dat in deze door velen wordt ingenomen, is dan ook al even onjuist als dat wat ten opzichte van de veerverbindingen wordt ingenomen. Hierbij spreekt men ook altijd van rendabiliteit, en o.i. mag deze in het geheel niet in het geding komen, omdat de veerverbindingen ook weer de eenige verbindingsmogelijkheid vormen.
Het is billijk, dat de lasten, welke aan deze verbindingen verbonden zijn, gedragen worden door het geheel, en niet door de categorieën, welke ervan gebruik maken. Deze toestand is niet billijk, en de hoge tarieven, waarover wij reeds meermalen schreven, staan een behoorlijk gebruik in den weg.
Hetzelfde geldt voor de wegen. Wie buiten Zeeland in ons land reist, dien zal dadelijk het groote verschil opvallen. Zeeland is ook in dit opzicht misdeeld, en de verbeteringen, welke wij zoo hier en daar aantreffen, en waarvan ook eenige foto's getuigen, zijn nog slechts een schamel begin.
Wij gelooven, dat de welvaart van ons gewest voor het grootste deel bepaald wordt door het wel en wee der verbindingen.
En daarom moge deze kwestie eens naar voren worden gebracht; de foto's laten duidelijk zien, hoe op vele plaatsen een werkelijk onhoudbare toestand bestaat.
Bie ons op 't durp
Van de weke krege m'n een boo uut stad asdat er een auto-busse nae de jaerbeurs in Utrecht zou rieje.
Noe, Utrecht, dae waere m'n gin van beijen nog ooit 'ewist, dust da sprak van eigest da m'n da zouwe doe.
En zo reje m'n dan 's ochens om vier ure a wig, en 't was mooi weer en een goeie busse, dust da gieng alles noga wel. D'r waere d'r nog we, paer va 't durp, te weten Jipje Stuve die a mie Kee van Dalen is 'etrouwd, en die kwamme netuurlijk trek bie ons zitte, wan de rest dat was stas vo'k, en dae bin m'n nie zo op.
Mae noe is dien Jipje een aerigen, die weet nooit wat of t'n zegge of zwiege mot, en zo a t'n a trek an de stok mie een vint, en 't schol nie vee of 't wier ruzie.
Maer alla, da gong wee over, en m'n kwamme in Utrecht, bie den Dom, en dae moste m'n d'r uut, en toen wulder mie z'n vieren op pad. Jipje die was t'r a meer 'ewist, zee t'n, en 't was effenof vlak bie, en daevoe gonge wulder mie z'n mee.
En m'n liepe zo een stuitje, mae da duurden mae, en m'n kwam me in van die straeten liek as bie ons op 't durp, en eindelienge kust ik nie mi zwiege, en ik zee : Zeg, meester, wae gae m'n noe eigentlijk nae toe?
E, nae de bozze, zee 'um, mie zo'n 'ezicht van ik-weet-ik-'et- we, dat ik m'n eige mae stil 'ieuw. En m'n liepe alsmae varder, maer op 't ende stienge d'r glad gin 'uzen mi, alleen een paer van die ouwe kotten, en toen niks mi as een weije mie beesten, en 't waere mooie beesten, das waer, mae daevoe waere m'n nie 'ekomme, wan die ku je bie ons ok zie.
Dust toen 'ieuwen m'n stille, en Jipje die krauwden is achter z'n ooren en 'um zee dat t'n nie en wist, en ik zee : Net, en toen stienge m'n dae. Mae toen kwam d'r gelokkig net een vint an op een karre mie blomkool, en die 'ieuwen m'n an, en die begust te lachen, wan m'n waere a bienae an Maertensdiek, zee d'n, en toen begust de vrouwe bienae te julen, wan die docht trek an Maertensdiek bie ons in 't land, en Jipje, die d'andacht van z'n eige wou of- leije, zee dazze d'r schoolgeld we vrom kust 'aele, en toen was de vrouwe vee kwaed, en ze riep da t'n een vint van niks was, en da t'n niks anders kust dan verlore oope, en dazze da tuus ok kust doe, en toen zee 'um wee dazze dan tuus a motte bluve, en toen zee 'eur dazze zelf we wist wa ze doe kust en laete, en toen wier Kee ok kwaed van wa-bi-je me, en toen was ik den eenigsten, die a z'n verstand nog een bit je bie meure 'ieuw, en ik zee tegen die vint da t'n ons vrom most rieje en da dee d'n, en zo kwamme m'n eindelienge an, mae toen a m'n dan voe 't spul stienge zee Kee dazze 'oenger a en da m'n eest moste gaen ete.
Dust wulder zo'n dienk binne waer a zo'n vint in zo'n groene liverei voe stieng en toen a m'n die pesseerden, wist ik a, dat 't nie goed zou gae.
En 't gong ok nie goed. Kee die nestelden d'r eige in een voltuil van ferweel en wulder ok, en toen namme m'n koffie. Mae dat was zeker nie goed genog, want toe Kee d'r tassche opendee en de stuten kwamme d'r uut, toen kwam d'r zo'n vint iesselijk in 't zwart en die zee da 't nie gong, en toen Kee mie een volle mond vroog wat a t'r nie gong, toen was die vint trek kwaed, en afijn, de rest wi'k
je bespaere, mae m'n stienge gauw buten en Kee was varder den 'eelen dag kwaed wan z'a d'r stuten vergete. Mae de rest vertel ik je kommende weke.
Allee, de groetenisse,
PIER VAN 'T HOF.
Zeeuwsche Omroep
Hallo! hallo! hier is de persdienst van den officieelen Zeeuwschen Omroep. Het verder vertellen van deze berichten, in welken vorm ook, is geoorloofd.
Men meldt ons uit Goes, dat er reeds 'n dikke tweehonderd sollicitanten zijn naar de vaceerende betrekking van burgervader.
Als dit zoo door blijft gaan, dan zijn er voor deze functie nog meer gegadigden dan het vorig jaar, toen het baantje van politie-agent open kwam.
Bij de opgravingen voor den nieuwen weg vond men te Kloosterzande onder de oude straat een completen regenput.
Is het nu te verwonderen, dat, waar er zulke geheime bronnen in Zeeuwsch Vlaanderen bestaan, men weinig voor officieele waterleiding voelt?
Uit Philippine bericht onze correspondent, dat ten nadeele van den heer Duim, die uit Vlissingen kwam, een rijwielplaatje gestolen is.
Het is toch treurig, dat er onder de lange vingers niet eens genoeg collegialiteit bestaat om den duim te ontzien.
Men telefoneerde ons uit Baarland, dat iemand op klaarlichten dag bij een landbouwer het raam opengeschoven heeft, om een portemonnaie met geld weg te halen.
Van deze verduistering bij zonneschijn heeft het meteorologisch instituut te De Bilt absoluut niets bekend gemaakt!
Het motorschip "Ondernemingsgeest", dat geladen was met stukgoed en naar Antwerpen moest, is, naar men ons meedeelde, bij Hansweert omboog gevaren.
Dat is wel een zeer onzakelijke hebbelijkheid van dezen geest!
Uit Sluis ontvingen wij sensationeele berichten over neergeschoten roofdieren. Een marechaussee heeft aldaar op verzoek van een circusdirectie twee hoogbejaarde leeuwinnen doodgemaakt, waarna de slachtoffers gevild zijn.
Het vJeesch is aangekocht door eenige nationale organisaties, die hun leden tot heldenmoed willen opvoeden en voor den marechaussee verwacht men promotie en overplaatsing naar Afrika.
Een raadslid te Wolfaartsdijk, dat 25 jaar die functie bekleed had, is op indrukwekkende wijze gehuldigd met een serenade, terwijl hij na afloop daarvan van den burgemeester een krantenhanger kreeg.
Mocht de begiftigde zijn gouden jubilé beleven, dan denkt men er over, hem nog een krant er bij te geven!
Vóórdat een muziekgezelschap te Goes een uitvoering gaf van harmonie-klanken en refreingezang, was in de plaatselijke pers het verzoek opgenomen, gedurende het concert de stilte te bewaren.
Allen hebben zich hieraan gehouden, behalve helaas de fanfaristen en de zangers.
Hier is nu niets meer aanwezig. Tot de volgende week, dames en heeren!
Zeeuwsche Sport
Het spel is begonnen. De voetbal heeft gerold. Zeeland heeft op volle kracht zijn K.N.V.B.-programma aangepakt en is er den eersten Zondag niet slecht afgekomen. Speciaal doelen we dan op de verschillende wedstrijden van de tweede-klassers, waarin ze alle tegen de Brabanders aan het langste eind trokken en met kleine overwinningen het seizoen openden. Of dit geheel volgens de verwachtingen was! In sommige gevallen wel, in andere niet. Wanneer we beginnen met Zeelandia, dat met 3-2 van T.S.C. won, dan moeten we erkennen, dat deze uitslag ons boven verwachting sterk meevalt. Van T.S.C. hadden we meer verwacht, terwijl we niet durfden hopen, dat het groen-zwarte debuut zoo succesvol zou zijn. Het is voor Zeelandia een flinke ruggesteun en naar wat we na den eersten Zondag zoo vernemen over het spel van de diverse clubs, kunnen we wel aannemen, dat Zeelandia met wat inspanning wel mee zal kunnen.
Ook Vlissingen heeft ons verrast, door Breda in eigen huis te kloppen met 2-1. Het is altijd een moeilijke taak, den eersten wedstrijd van het seizoen, als er van de tegenstanders nog niets bekend is, uit te moeten spelen. Het is gemakkelijker, zich in eigen huis te oriënteeren op de krachten der tegenstanders, dan in een vreemde omgeving te moeten experimenteeren. Vlissingen is er, zij het op het nippertje, in geslaagd, de puntjes te veroveren.
Terneuzen deed het al niet veel minder, door de kampioenen van het vorig jaar er onder te houden en met 4-3 te winnen. Teekenend voor dezen strijd is wel de 3-O-voorsprong, welken Terneuzen met de rust had en welke tot een gelijken stand werd ingeloopen, waarna de Terneuzenaren er nog een door de tegen- partij betwist puntje bijvoegden. Officieus verluidt het, dat er geprotesteerd zou zijn tegen bet laatste doelpunt.
Middelburg ging bij Alliance op bezoek en het is haast vanzelfsprekend, dat de ex-eerste-klassers daar wonnen. Het is voor een ploeg als Middelburg thans verre van gemakkelijk. De tegenstanders stellen er een eer in, speciaal tegen een der- gelijke ploeg een goed figuur te slaan. Met welke middelen dit geschiedt, daar ziet men jammer genoeg veelal niet op. Alliance vatte de zaak op een minder faire manier aan. Middelburg heeft daartegenover zijn betere spelkwaliteiten gesteld en het kalm aan op 3-0 gebracht. De scbeidsrechter-verkeersagent-hu- morist demonstreerde meer, dan dat bij leiding gaf,
Dosko heeft op den Raaijberg R.B.C. ontvangen en bleef met 2-0 baas in eigen huis. De verdedigingen bleven hier aanvankelijk de baas, doch de R.B.C.-defensie moest tenslotte een paar maal zwichten.
In de derde klasse was Breskens weer overwinnaar en het lijkt er naar, of dit de eerste stap is naar een voortzetting van de overwinningen-reeks van het vorig seizoen. Terneuzen 2 werd het slachtoffer.
Vlissingen 2 was ook al niet mis en de mannen uit Sas van Gent werden niet ontzien. Oranje kreeg een flinke nederlaag te slikken. Zijn de Vlissingen-reserves op dreef of is Oranje zoo zwak!
De Zeeuwen zetten eveneens niet slecht in en sloegen Axel. Dit is weer een goede stap in de richting voor de Zeeuwen. Van Axel valt ons dit resultaat wel eenigszins tegen. Al moet direct worden opgemerkt, dat het geen schande is, om van De Zeeuwen te verliezen.
Middelburg 2 kwam met een oogenschijnlijk sterk elftal voor den dag en werd o.i. slachtoffer van het idee, aan Zeelandia 2 een ongevaarlijken tegenstander te hebben. De Zeelandianen hebben hiervan geprofiteerd en de Middelburg-reserves met 4-3 geslagen.
Goes heeft het resultaat bereikt, dat verwacht kon worden tegen R.C.S. en de overwinning thuis gehouden. De cijfers zijn niet groot, wat na de eindspurt, welke R.C.S. vorig jaar maakte, zeker wel te verklaren is.
Zierikzee en Hansweert hebben tenslotte de eer maar gedeeld en een doelpuntloozen strijd geleverd. Het is een uitslag, welke heel weinig zegt en zoowel in het voordeel der verdedigingen, als in het nadeel der aanvallers kan worden uitgelegd.
Voorspellingen voor den volgenden Zondag, we zullen ze niet maken. Een groot deel zou niet bewaarheid worden waarschijnlijk. We kunnen slechts met belangstelling afwachten, of de overwinnaars hun reputatie handhaven of de verliezers revanche nemen voor de eerste nederlaag.
A.s. Zaterdag staat de Estafette rond Middelburg in het middelpunt van de belangstelling. Er wordt gestart aan de Koepoortbrug, terwijl het eindpunt op dezelfde plaats ligt. De Ons Zeeland-beker is de inzet van den strijd. Tweemaal achtereen was E.M.M. de overwinnende ploeg. Gelukt het deze maal weer, dan wordt de beker definitief eigendom. Het is te hopen, dat er een felle strijd om onzen beker zal worden gevoerd en we hopen, dat de sterkste overwi~ar moge worden. Het is E.M.M. van harte gegund, maar het zou toch ook wel aardig zijn, als de beker ook nog eens een jaartje naar een andere vereeniging verhuisde.