Ons Zeeland 1934, Ons Zeeland Panorama, jaargang 1933, nummer 29, 14 december 1934
Zeeuwsche Omroep
Hallo! hallo! hier is de persdienst van den officieelen Zeeuwschen Omroep. Het verder vertellen van deze berichten, in welken vorm ook, is geoorloofd.
Men meldt ons uit verschillende plaatsen in Zeeland, dat er op de crisisvergaderingen van de Zeeuwsche Landbouwmaatschappij zoo verschrikkelijk zwaar gerookt is, dat de Provinciale Stoombootdiensten op de Schelde van hun misthorens moesten gebruik maken en dat de malaise in de Brabantsche sigarenindustrie goeddeels verdwenen is.
Uit Stavenisse bereikt ons het verrassende bericht, dat de ambtenaren van den centralen veekeuringsdienst bij een slager verscheidene kilo's gesmolten vet gevonden hebben.
De man had zeker van tevoren voor heete vuren gestaan!
De Middelburgsche rechtbank heeft een Arnemuidenschen landbouwer even vóór Sinterklaas veroordeeld tot één gulden boete, omdat hij een paard toevertrouwd had aan een kind beneden den leeftijd van 13 jaar.
De speelgoedwinkèls op Walcheren hebben sindsdien bijna geen hobbelpaardje meer verkocht.
Onze correspondent te Hoofdplaat schreef ons, dat bij een jachtpartij onder de gemeente een veertien-jarige jongeling door een volle laag hagel getroffen is.
Overal elders is de winter in Zeeland erg zacht.
Uit Vlissingen telefoneerde men ons, dat op de wed van "de Schelde" het Engelsche stoomschip "Speecher" is gerepareerd. Er moest een nieuwe draad op zijn schroeven worden aangebracht.
Menschelijke speechers in Nederland zijn gewoonlijk alleen den draad van hun rede kwijtgeraakt.
Te Terneuzen liepen deze week geruchten, dat het rusthuis voor ouden van dagen veranderd zou worden in een jeugdherberg.
Het sprookje van de apenklieren en verjongingskuren heeft een taai leven!
In den gemeenteraad van Wissekerke heeft een der vroede vaderen er sterk op aangedrongen om voortaan gedurende de vergadering alleen maar thee te schenken.
Op de verlichting in deze gemeente is veel bezuinigd, het is meestal erg duister als de bijeenkomsten afgeloopen zijn en alle wegen zijn omzoomd met slooten.
Te Goes is een liedjeszanger geverbaliseerd, omdat hij zonder vergunning en met een schorre stem zijn bedrijf uitoefende.
Hij is op transport gesteld naar Heesch.
Te Stoppeldijk, zoo schrijft men ons, heeft een varkenswet-controleur de hand gelegd op drie varkens.
Wij zijn bepaald nieuwsgierig naar de maat van des mans handschoenen.
Te Sluis heeft men zeer kordaat een ezel gebruikt om er Zwarten Piet op te laten rijden.
Elders worden deze dieren helaas nog met te veel onderscheiding behandeld.
Wij sluiten nu tot de volgende week, dames en heeren!
De verjongingskuur
WA MOEI JANE D'R VAN ZEE
't Stieng a weken in de krante:
"Permison geneest u weer,
maakt u jong, en nooit geen klachten,
nooit geen pijn of rimpels meer!"
Kiek, docht ik, dae mo'k net weze,
'k a zo'n piene in m'n buuk;
En ik legge 's nachs mae wakker,
'k docht: ik gae nog glad keduuk!
En zo schreef ik an die menschen
van die advertentie, kiek,
en ik docht an al m'n kwaelen,
an m'n buuk en rimmetiek.
En jewel, een dagje laeter
kwam de post a mie een pak
't Kostte diere; vreed vee centen,
maer ik docht: betaele za'k!
Elken dag smeer ik m'n eigen
noe a in, en 't elpt a wat;
wan de buukpien is a over,
en m'n wezen wor wee glad!
En ik dienke a an trouwe,
wan ik voel m'n twintig jaer;
mie da spul -ik bin de naem kwiet-
komt 'et alles voe mekaer!
O mae!
WA PIER D'R VAN ZEE
ja, noe mo j'er bie vertelle,
'oe j'er uut zag, d'eeste keer;
Glad verbonde in de doeken,
dik onder die vulen smeer.
Eest gieng alles goed, mae laeter
wier je wezen bont en blauw,
En je kwaelen bin nie over,
wan je klaegden over kou.
En vandaege a je netjes
een groote doek over j'n oôt;
En ik docht: as da zo deurgaet,
is moei Jane merrege doôd!
Wan je zit a vol mie uutslag,
en je krauw mae al den tied:
't Za een mooie kaerel weze,
die mie joe een rondje vriet!
As ik joe .was, ('k za 't mae zegge)
'ieuw ik t'r mae gauw mee op;
As een ouwen jong wil worre
staet de waereld op z'n kop.
O mae!
De centrale graanlevering in West-Zeeuwsch-Vlaanderen
Zoodra de oogst achter den rug is, ronken allerwegen weer de dorschmachines in de korenschuren en door de vlakke polders van Zeeuwsch-Vlaanderen daveren de hoeven van 't stampend gebeuk van de stroopersen. Het najaar en de winter brengen 't hoogseizoen voor de loondorschers en de graanhandelaren. Omdat Zeeuwsch-Vlaanderen vooral 'n tarwe-producent is, vestigen wij hier even den aandacht op den modernen tarwehandel, zoo als deze zich onder den drang der omstandigheden heeft ontwikkeld, en in zooverre men hier nog van "handel" kan spreken. Want dadelijk valt het op, dat de z.g. erkende "tarwe handelaren" ten slotte slecht& "pakhuishouders" zijn voor de graan-centrale. Zij aanvaarden de tarwe van de boeren in 'n bepaald rayon, zij zijn gerechtigd tot het z.g. "schoonen" der granen en het opslaan ervan in pakhuizen. Voor overname, schoonen en opslag genieten zij een vastgestelde vergoeding, waaruit scherp blijkt, dat van "handel" in gewonen zin geen sprake meer is. De pakhuishouders zijn veeleer te beschouwen als employé's van de graancentrale, met persoonlijke verantwoordelijkheid voor de goede aflevering der hun toe, vertrouwde granen.
Voor den verbouwer van tarwe is het begrip "handel" al zeer sterk op den achtergrond gedrongen. Hij zaait tarwe en andere granen volgens bepaalde voorschriften en beperkingen onder contrôle van de graan-centrale. De met tarwe bezaaide oppervlakte mag niet meer dan één derde van het totale bedrijfs-oppervlak beslaan. Voor dorschen, bewaren, vervoeren en afleveren heeft hij zich aan tal van voorschriften te houden. Het dorschen moet van tevoren worden aangezegd, het vervoer is slechts toegestaan onder dekking van een vervoerbewijs. De prijzen zijn gefixeerd volgens 'n klasse-stelsel, waarvoor weder een keurings-systeem is ingesteld. Het grondkenmerk van den "modernen" tarwehandel is het "automatische". Alles loopt met vooropgezette normen, vaste prijzen, vaste leveringsdagen, vaste vergoeding voor diverse werkzaamheden. Automatisch!
Toch brengt de graanhandel nog wel eenig leven en vertier op de winterstille dorpen. Op de leveringsdagen komen van alle kanten de zwaargeladen boerenwagens gereden met de kleurige, driftige paarden. Voor de pakhuizen rijen ze aaneen, wachtend om gelost te worden. Bedrijvig loopen de pakhuisknechten met lenigen tred af en aan. De controleurs vergelijken critisch de aangevoerde partijen met de gekeurde monsters, vervoerbewijzen worden nauwgezet nagezien, de paardeknechten slungelen verveeld rond de voeren graan met beperkt geduld.
In de pakhuizen ronken van 's morgens tot 's avonds zoemend de schoon machines, worden de zakken gestouwd op kaarsrechte, meters-hooge klampen, klasse bij klasse, in strikte orde.
In Breskens concentreert zich voor West-Zeeuwsch-Vlaanderen de tarwe- en graanhandel. Hier treft men aan een up-to-date warmelucht-drogerij voor granen, een poetsmachine voor verwezen graan, allermodernste schoon machines en immense opslagplaatsen.
De verscheping der tarwe, opgeslagen in de diverse pakhuizen op de andere dorpen, gaat eveneens over Breskens. Imposante vrachtauto's voeren in staag tempo de zakken aan naar de in lading liggende schepen. Tientallen arbeiders dragen in kloeke regelmaat de vrachten en storten het gouden graan in de scheepsruimten. Hier brengt de tarwehandel nu en dan ongekende bedrijvigheid en een welkom werkobject in deze vereenzaamde kontreien.
GUUST AERNAUDTS.
Nieuwe stadswijken
IN DE OMGEVING VAN "DE NADORST" TE MIDDELBURG
Wanneer men de kaart van Middelburg bekijkt, dan blijkt, dat er binnen de vesten weinig aan uitbreiding valt te denken.
De stad ligt als het ware tusschen de grachten gedrongen en alleen de wallen aan de binnenzijde laten hier en daar nog wat ruimte voor bebouwing. Waar buiten de vesten wordt gebouwd, geschiedt dit hoofdzakelijk ten koste van Middelburg, daar dan de Middelburgers al direct op grondgebied van de omliggende dorpen terecht komen en als belastingbetalers voor Middelburg verloren gaan. Daarom heeft men de laatste jaren gezorgd voor bouwgrond buiten de vesten, die nog tot Middelburg behoort en zoo ontstond het park van Nieuwenhoven met aardige laantjes in "de Nadorst", terwijl te voren in deze omgeving reeds een uitgebreide volkswijk was gebouwd waar we echter 'n beplanting als in de Vlissingsche nieuwe wijken wel heel erg missen. 't Zijn hier kale rechte straten, waar alleen de straatnamen aan bloemen doen denken. De nieuwe bebouwing en parkaanleg in de Nadorst en aan de kromming tusschen Seissingel en Langeviele-singel doen dan ook heel wat aardiger aan en moeten dan ook ongetwijfeld meer onder de villa-wijken worden gerekend.
Bie ons op 't durp
A de menschen in sommigte diengen gin gat mi zien, dan prembeere ze je mie ies nieuws op te stiesselen. Ze dienke dazze toch wit motte doe, en dan zoeke ze 't wee bie 't ouwe.
Noe e m'n van de weke kunne leze in de krante, dazze wee mie de vleuje wille gae dosse. Noe vraeg ik je toch! Je kun net zo goed alle mesienes wee ofschaffe, a je d'r zo over dienkt.
Ja, schreve ze, dan komt er wee werk an den wienkel, en 't is nie dierder ok. Dae mo je mien noe nie mie ankomme.
Ik bin ik d'r ok trek voe, om de menschen an werk 't'elpen, mae dan an werk da produktief is, za'k mae zegge, dat zoojen an den diek zet.
Maer a m'n 't zo motte vinde, dan ku m'n we glad nae de middeleeuwen vrom gae, da vinde ik.
En, wat a van meer anbelank is, da vindt de vrouwe ok. Die mot ok niks van de vleu e.
Toen a'k ellef jaer was, e'k t'r is mie van langst g'ad, zee ze, toen a m'n t'r over a, en das noe wee net ies voe een vrouw om d'r zo over te dienken, wan dat 'ei noe toch niks mie dossen te maeken.
En toen a ik zee, dat ze dar we verdiend zou e, toen wier ze vanzelfs wee kwaed.
Das noe zo vreed erg nie, wan mie de kommende feesdaegen is ze toch altied kwaed, en dan is 't mae 't beste om te weten waevoe.
Sintereklaes e m'n noe g'ad, maer och, wulder ouwe menschen doe d'r nie vee mir an, a je ouwer wordt dan gloof je dat we, mae m'n e toch altied nog van die ouwe adressen waer a m'n wat nae toe stiere. Mae noe wil 't geval, dat ik een beuterletter kriege, en dat was een H. Van wien is 't 'et t vroog de vrouwe trek, wan Sintereklaes kan dan we niks mie voe d'r beteekenen, z' is toch altied nog even jeloers as dertig jaer vrom.
Ik zegge: Oe kan ik dat noe wete t en temet snap ze op de pempiere waer a't in'ezeten a, en 'eur an 't zoeken of ze niks kust vinde. Mae d'r was gin letter schrift bie.
En toen ze niks kust vinde, toen gieng ze d'r over dienke, van wien a tien H kost weze, en dat a ze gauw 'evonde, wan dat was Lena, een weduwvrouwe waer a ze nie goed mee is, dust die 'eit 'et dan op mien verzie, dienk ze, en zo dienke alle wuven.
't Is van Lena, zee ze, maer ik zee: Mensch, kiek toch uut, dan zou 't 'et toch een L motte weze.
Bel neent, zee 'eur, wan 't is Helena.
Noe, zee ik, maer ik bedanke d'r voe, om dat tien jaer 't ooren, dae gae je letter, en ik dee de schuve van de slee a open, mae dae miek ze toch zonde van, wan ze zee da m'n 'n toch we kuste opete, mae toen zee ik: A'k t'r dan mae gin woord mir over 'oore, en ze zee ja, en m'n atten op, mae z'a 't leste woord nog nie achter d'r kiezen of ze was a wee an de gank.
Afijn, dat liep zo 'ooge, dazze vrentig nae Lena toegong.
Ik mos toch we lache, en ik wachtede tot a ze vromkwam, mae toen keek ze nog kwaaijer, en d'r was gin woord uut d'r te kriegen.
Maer ik docht: ik za je we kriege, en ik nae den baker, mae die wou eest niks zegge, wan da gong nie, mae toen a t'n 'oorden da'k t'r deur in de prossen zat, toen zee d'n toch mae en toen bleek t'n van 'n kaerel te wezen, die a'k een tied terog is g'olpen a.
Dust ik liet eest de vrouwe nog een bit je toetere, maer eindelienge, toen a ze d'r weer over zaenikte, kust ik m'n muul nie mi 'ouwe, en toen e'k 'et 'ezeid.
En toen was 't over, zee ze.
Mae toen zee ik: Nee, meisse, noe is 't net nie over. Noe gae jie nae Lena om te zeggen, da je voe niks wandochtig 'ewist bin, en dat 't nie waer 'ewist is.
Neent, en dat wou en zou ze nie, dae bedankte ze voe, ze zou we glad van d'r verstand of weze, want a was dat dan gin waer van die letter, z'a 't 'et toch op m'n verzie, en ze zou dae zoete broodjes gae bakte, dank je kostelijk.
Kiek, mae dat bin noe van die diengen, dan wiekt Pier van 't Hof nie, 'eelemael nie ok.
Vrouwe, zee ik, jie gaet er nae toe. Nooit van z'n leven, zee de vrouwe.
Goed, zee ik, dan gae ik t'r voe je straf elken ochend om de koffie.
Toen zee ze niks mi, maer ik docht: je za we gae, en netuurlijk gong ze ok.
Ja, menschen, de vrouwe mag de baes weze, mae net zo vatte as ik 't wil, begriep je?
En zo is Sintereklaes wee achter den rik, en ik 'ope noe mae, da niemand mien mie Kossemisse wee zo ies stiert, wan dan 'ei je 't wee.
Zo bin de wuven!
Allee, de groetenisse,
PIER VAN 'T HOF
Zeeuwsche Sport
De Z.V.B.-bekerwedstrijden zijn een sportief succes geworden. Door alle deelnemende elftallen is in fairen kamp gestreden om de overwinning. Slechts één wedstrijd had wat kalmer gespeeld kunnen worden en dat was jammer genoeg de wedstrijd tusschen de twee toonaangevende elftallen in dit tournooi n.l. Middelburg en Terneuzen. In dezen wedstrijd, welke weliswaar niet ontaardde, kwamen momenten voor, dat het heusch wel wat vriendschappelijker gekund had en misschien met meer succes. Deze momenten waren werkelijk dissonanten in het overigens zeer wel geslaagde voetbalfestijn. De groote waarde van deze wedstrijden ligt niet in het winnen van een beker of medaille. De bedoeling van de organisatoren is evenwel het scheppen van een mogelijkheid, meer contact te krijgen tusschen de vereenigingen in de excentrisch gelegen deelen van het gebied, dat den Z.V.B. als erkenden bond is toegewezen. Dit is wonderwel gelukt, daar we in Tournooi A. b.v. zien, dat een vereeniging als Zierikzee door deze wedstrijden in de gelegenheid wordt gesteld, uit te komen tegen Terneuzen en Middelburg, wat voor een derde-klasser nu niet dagelijks voorkomt. Sterker komt het nog tot uiting bij Tournooi B, waaraan deelnamen Eiland Boys uit Vlissingen, Corn Boys uit Sas van Gent en Zierikzee 2.
Wanneer zal het voorkomen, dat elftallen uit Zeeuwsch-Vlaanderen en van Schouwen en Duiveland een elftal uit het centrum van de provincie ontmoeten, ja, sterker nog, wanneer zullen zij ill de gelegenheid zijn, elkaar te ontmoeten. Bijna nooit en als het dan nog eens het geval is, zal het meestal in vriendschappelijke wedstrijden zijn, welke niet met zooveel vuur gespeeld worden als de wedstrijdea van j.l. Zondag om de Z.V.B.-bekers.
Met veel belangstelling hebben we een deel van bijna alle wedstrijden gevolgd en naar onze meening zijn de prijzen verdeeld overeenkomstig het beeld van sterkte der ploegen, dat de wedstrijden te zien gaven.
In Tournooi A. heeft Middelburg op onbetwistbare wijze getoond de sterkste te zijn. Overwinningen van 8-0 en 6-1 op resp. Zierikzee en Terneuzen laten geen twijfel over. In de wedstrijden, hoewel nog niet volledig uitkomend, bleek Middelburg inderdaad veel sterker te zijn. Terneuzen heeft beslag gelegd op den tweeden prijs, door een l-0-overwinning op Zierikzee. Dit is voor Terneuzen een zeer poover resultaat en voor Zierikzee een schitterende prestatie. Daarbij mag echter niet uit het oog verloren worden, dat Terneuzen tegen een hard werkend Zierikzee met tien man speelde. Jammer, dat het eene doelpunt, dat Terneuzen scoorde, nog van dubieuze kwaliteit was en o.i. in buitenspelpositie gescoord werd. Het heen en weer getrap in een kluwen van spelers, vlak voor 't doel, ontnam echter den scheidsrechter het zicht, zoodat we ons goed kunnen voorstellen, dat hem de fout ontgaan is.
Door de grootste overwinning was een speciale beker beschikbaar en dezen had Middelburg reeds uit de voorwedstrijden geannexeerd. Door de 0-8-overwinning op Zierikzee bevestigde deze ploeg nogmaals haar recht op dien prijs.
In Tournooi B. is Eiland Boys de sterkste gebleken en heeft deze kranige ploeg, welke nog slechts enkele jaren in Z.V.B.-verband uitkomt, beslag op den wisselbeker gelegd.
De overwinningen, welke Eiland Boys in de competitie behaalt, zijn in vele gevallen zwaar bevochten. In deze wedstrijden ging het betrekkelijk gemakkelijk en moesten Corn Boys en Zierikzee 2 voor het betere spel der Vlissingers wijken. Hieruit blijkt wel, dat de eerste klasse in het Centrum op hooger peil staat dan in de andere deelen van de provincie, West Zeeuwsch-Vlaanderen even buiten beschouwing gelaten. Het zou nu aardig zijn, eens een wedstrijd te organiseeren (Kerstdagen?) tusschen Oostburg en Eiland Boys om ten slotte te kunnen vaststellen, welke eerste-klasse-afdeeling Z.V.B. de kroon spant.
Voor de nederlagen, welke Zierikzee 2 en Corn Boys leden, zijn wel verontschuldigingen aan te voeren of liever er is misschien aan te toonen, waarom deze ploegen tegenover Eiland Boys in het nadeel waren. Een ploeg als Zierikzee 2 zit geïsoleerd op Schouwen en Duiveland en moet elk jaar weer haar kleine programmaatje in engen kring afdraaien, waaruit deze ploeg in vele gevallen gemakkelijk als overwinnaar te voorschijn komt. Dit is voor de opvoering van de capaciteiten der spelers niet erg bevorderlijk.
Corn Boys is een nog betrekkelijk jonge ploeg, welke nog maar korten tijd in Z.V.B.-verband uitkomt en van een lagere klasse in veel te korten tijd is terechtgekomen in de eerste klasse van den Z. V.B. Ten gevolge van moeilijkheden, welke de Z.V.B. ondervindt in Oost Zeeuwsch-Vlaanderen bij de indeeling kon dit niet anders. Nu kwam er nog dit bij, dat Corn Boys mede ten gevolge van de moei1ijkheden in dat district reeds een paar weken niet gespeeld had en daardoor als het ware ongetraind in den strijd kwam.
De laatste wedstrijd tegen Eiland Boys was echter lang niet slecht en beter dan die tegen Zierikzee in de morgenuren.
Speltechnisch mag er aan de wedstrijden nogal eens iets ontbroken hebben, uit sportief oogpunt zijn deze laatste wedstrijden uit de Z.V.B.-bekertournooien een eclatant succes geworden, waarmee die organisatie een mooi resultaat wist te boeken, al was het alleen uit propagandastisch oogpunt. Iedere vereeniging, welke de belangen van het Zeeuwsche voetbal inziet, moet een volgend jaar door inschrijving van haar wil om mede te strijden voor de belangen van haar voetbal-district, blijk geven.
Ten slotte zij nog vermeld, dat Eiland Boys na loting met O.N.W. (Sluiskil) den beker voor de grootste overwinning in Tournooi B. in beslag nam. Beide ploegen, waarvan O.N.W. in de voorwedstrijden, hadden een 6-l-overwianing geboekt resp. op Corn Boys en Groede.