Ons Zeeland 1934, Ons Zeeland Panorama, jaargang 1933, nummer 50, 11 mei 1934
ACHTERVOLGING
Koeien liepen zeer plezierig
door een 's Heer Abtskerksche wei;
Zij genoten, waren tierig
in het zonnetje van Mei.
Maar des nachts, toen alles stil was,
sloop een bende dieven aan;
En het eind van de historie
kan een ieder nu wel raân!
Toen 't ontstellend nieuws bekend werd,
riep de radio het uit;
Moedigd' ieder aan tot zoeken
naar de dieven met hun buit.
Maar genoeg was dit den vroeden
burgervader heel nog niet;
Zood at hij met zijn trawanten
haastig in een auto schiet.
Rijden, rossen, langs de wegen
't ging er toe, zoo zegt men:
Spaansch! Overigens is deez methode
ook nog wel: Amerikaansch!
En, de snelle achtervolging
had een prachtig resultaat;
Want men ving èn diere' èn boeven
in een ongeschonden staat.
't Dankbaarste zijn nog de koeien,
want in plaats ter slagerij
tot gehakt te zijn vermalen,
staan zij nu weer in de wei!
Een Zeeuwsche poppenkastvereeniging
De romantiek zit den mensch diep in 't bloed. Hoe meer zich de koude werkelijkheid in het dagelijksche leven nuchter opdringt, hoe meer de mensch behoefte heeft, om zijn toevlucht te zoeken in een gedroomd leven, dat weliswaar alleen in zijn verbeelding bestaat, maar dat nochtans vaak de kracht heeft, een straal van vreugde te werpen in het leven dergenen, die elke vreugdige compensatie voor de dagelijksche moeilijkheden missen.
Ook kinderen grijpen naar de romantiek, zij het dan ook, dat deze geheel anders is gebaseerd.
Voor een kind, dat 's levens realiteit nog niet kent, is de romantiek een opbouwende, scheppende kracht, Wat bij den volwassene wellicht voor het grootste deel negatief gericht is, is bij het kind zeker geheel en al positief. Hier geen schamel surrogaat, maar'n levende werkelijkheid, voortgekomen uit een fantasie, welke nog geen remmingen kent.
De zucht naar travestie is zoo oud als de menschheid zelve.
Ook in ons land leert dat de geschiedenis.
Reeds in de Middeleeuwen trokken zangers en zangeressen in kleurige kleedijen door het land, dansende en zingende om een wagen, in den vorm van een schip, die blauwe scuut geheeten.
De mysterie- en mirakelspelen, de latere leeke-spelen, vergeestelijkt en ingepaald binnen door de geestelijke overheid aangegeven grenzen, treffen alle door de travestie, welke overheerschend is.
Wanneer nu speciaal de poppenkast in ons land haar intrede heeft gedaan, laat zich echter niet zeggen. Zeker is het wel, dat oorspronkelijk de poppenkast in het geheel niet uitsluitend voor kinderen was bedoeld. Integendeel, er is hier sprake van een algemeen volksvermaak, analoog aan het poesjenellenspel, mede sterk verwant aan de 17e-eeuwsche en vroegere kluchten en kluyten, welke volle zalen wisten te trekken, en welker hoofdpersonen veelal sterk verwant zijn met de Jan Klaassen-figuren. Later is de poppenkast meer gedeclineerd tot kindervermaak.
En ook als zoodanig heeft zij offers moeten brengen aan den tijdgeest. Helaas. De film legt in onzen tijd ook al beslag op kinderen, welke zelf een produceerende fantasie hebben, die van het grootste belang kan worden genoemd voor den opbouw van het innerlijk leven.
Indien nu kinderen worden in beslag genomen door wat pasklaar naar voren wordt gebracht, kan dit alleszins storend werken.
De poppenkast animeert tot zelfstandig denken en handelen. Zij kan de logica helpen ontwikkelen, en zij is in staat, bevruchtend te werken op het jonge initiatief. Als zoodanig 'n middel van niet te onderschatten paedagogische waarde.
Het doet ons dan ook genoegen, dat te Renesse spontaan 'n poppenkast- vereeniging is ontstaan, die voorstellingen geeft, een krantje laat circuleeren, kortom, geheel zelfstandig de banen van haar ontwikkeling bepaalt.
Het werk van deze kindervereeniging is zoo origineel, en verdient zoo de waardeering der ouderen, dat we gaarne daaraan een artikel wijden. De foto's laten wel duidelijk zien, hoe de Renessesche jeugd door het poppenkastwerk in beslag wordt genomen.
Misschien beleven we nog eens een Bond van Zeeuwsche Poppenkastvereenigingen? Dan zouden de oude landjuweelen kunnen herleven!
B.
Bie ons op 't durp
Tiengeliengelieng.. ..gong de belle, en zo gong t'n den 'eelen dag. D'r a wee een avvertensie in de krante 'eslae voe een misje, en noe kwamme ze bie bossen, je wier d'r kepleet duzelig van. De vrouwe die mag dat we.
Mae ja, z'ei noe leergeld 'egee, en ze za noe me mi zo lichvaerdig mie zo'n misje behunne. Gae me over een nacht ies, e'k 'erope, en da von 'eur ok.
Noe zit ik achter de schuurdeuren, en a t'r een komt, dan luuster ik mee, nie uut mesgierig'eid, da begriep je, mae ik wil wete wat azze klesse, wan de vrouwe, das ok zo'n oarigen.
En kiek, dan mo'k toch lache, zo noe en dan, wan 't is allied 't zelfde.
Oe 'eet je' vraeg de vrouwe dan, en dan komt t'r: Keetje, Mina, Plone, Piete, Kernelia, Jewanna, en zo deur..
Bi je een fersoendelijk misje' vraeg de vrouwe dan, en dan krie je 'eel da ver'ael van Eulallea in de keuken, en al de misjes tegen die azze 't vertelt, zegge dan allegaere: Noe, mae zo ies, da zou ik nooit doe, 'oor, dae ku je vast en vrentig van op an!
Goed, 't was zowat op de middag, en 't 'ieuw maer an.
De vrouwe a glad gin tied om 't eten, en ze was glad op van de zenuwen, en ze riep mae:
Zei jie noe toch wat a'k doe mot, zei jie 't 'et noe toch!
Mae dan zee ik : Jie mot er mee om gae, en ik docht: a'k wa zegge, dan e'k 'et 'edae ok! Dus zee ik niks.
Mae toen m'n 's aeves bie de thee zatte, zee ze: Noe e'k toch dien eesten maer 'enome, wan da lieken m'n 't beste, die kan van alles.
Noe, zo, zee ik, en wa kan die dan'
E die kan bievoorbeld 'eele denee's koke, zee de vrouwe, en ze keek toch zo grozig of azze merrege de burgemeester op 't eten zou kriege.
Dae e m'n 'ier anders toch noga gin last van, zee ik.
Nee, mae ze kan 't toch! zee de vrouwe, en ik 'aelden m'n schoeren op, en zee niks mi.
Den volgenden dag kwam Kee. 't Was een flienke kedee, om zo te zien, een meid als een blad. Ze brocht een kasje mee, en een paer kisten, en dat mag ik we zie, wan das voe mien een bewies van degig'eid.
En ze gong trek de keuken in, en dat was ok a een goed teken. Maer een ure of wat laeter kwam de vrouwe bie m'n en zag glad bleik.
Wat is t'r' vroog ik, wan 't leken we of ze wou gae jule, en daer e'k 'et glad me op, en ze zee: ,
Noe bin 'k is bove wiste kieke, en noe zit d'r goed glad vergeve van de vuulte, wandluzen en zo!
Bi je noe glad ! ! ! riep ik, wan wandluzen, das erg, das bienae 't ergste.
Ja, zee ze, noe dienk je dan is, da je 't goed 'eschoten 'eit, en dan krie je dat wee. En ze zuchtede.
En ik zee: Ze mo vort, d'r is niks aan te doen.
En ikke nae de keuken, wan de vrouwe die dust me, en ik zee: Kee, 't spiet mien en de vrouwe we, mae je mo vort, wan je goed zit vergeve van de luzen.
Mo'k vort' woog Kee mie groote Staeroogen. mo'k vort voe die paer beesjes? Dan a je is motte kieke in dat 'otel waer a'k 't lest 'ediend e, dan zou je is wat beleve. En ze zu je nie biete, vast nie!
Daer e'k 'et nie over, zee ik, maer ik kan je met in m'n 'uus e. Noe, afijn oor, zee ze, dan gae 'k mae wee vort, a je mae betaelt.
Noe ja, dat most ik we.
Een diere weke, zuchtede ik tegen de vrouwe.
Wees mae blie da je de vuulte kwiet bin, zee die. En ze zee: ik za ik is gauw an dien aeren schrieve, Plone glo'k dazze 'eet.
En toen zuchtede ik wee.
En zo zie je, de zeumer is in 't land, mae voe ons is 't nog glad gin blieje tied. Wie weet, wa m'n noe wee voe een meraekel op ons dek 'estierd kriege!
Afijn, da za den tied we leere.
De groetenisse,
PIER VAN 'T HOF